vraag:

naar aanleiding van de vraag in de vorige Nieuwsbrief: „Klopt het dat er van nr. 32 geen eerste druk is?”

antwoord:

er bestaat inderdaad geen eerste druk, in juni 1963 verscheen direct de tweede druk (reactie Evert van der Spek uit Pijnacker). Verder meldt deze lezer, als reactie op de recensie van deel 43 door kolonel Koops, waarin aan het eind van de boekbespreking voorkomt „dat de titelpagina als nieuwigheid de woorden 1e druk vermeldt”, dat dit al eerder voorkwam namelijk in deel 38 en in deel 25 van de gebonden uitgave, waarvan akte!

vraag:

naar aanleiding van een vraag in de vorige Nieuwsbrief: „Uit welk jaar is „Wilde sport enz.”?”

antwoord:

Eep Francken meldt ons hierover: „Wie wil weten in welk jaar een boek verschenen is, kan dit makkelijk vinden in „Brinkman’s catalogus van boeken en tijdschriften” (in grotere bibliotheken ter inzage). Voor „Wilde sport” vinden we hier 1957. Toch staat het door vragensteller genoemde jaartal 1954 inderdaad in de eerste druk genoemd. Niet door een drukfout, maar als datering van het copyright. „Wilde sport” is dus verschenen in 1957. Maar de uitgever heeft de rechten jaren eerder gekocht, kennelijk voordat het boek geschreven was. Dergelijke vermeldingen van copyrights zaaien verwarring als men het copyright-jaar aanziet voor het jaar van verschijnen. Natuurlijk zullen die twee jaren dikwijls samen vallen, maar niet altijd. Voor de liefhebbers tenslotte, is er het Boekblad (vroeger Nieuwsblad voor den Boekhandel); daarin worden de nieuwe boeken per week vermeld.”

Ergens in de jaren ’50, kwam ik Bob Evers voor het eerst tegen. „Kantoorboekhandel Rietveld”, zo heette dat toen nog, had behalve schrijfwaren en papier, ook een klein bibliotheekje. Vijf categorieën: „Fel-realistische romans voor volwassenen, streekromans, oorlogsboeken, meisjesboeken en jongensboeken”. Ik kwam er voor mijn vader, die oorlogsromans van Hans Helmut Kirst las, plus voornoemde „fel-realistische” romans. Die laatste boeken hadden altijd prachtige, inderdaad fél gekleurde, voorplaten, waarop vrouwen in al dan niet gewaagde kledij, in verleidelijke poses, waren afgebeeld. Ooit moet mijn vader eens zelf het eerste boek hebben geleend, maar al jaren was het de gewoonte dat ik voor hem een boek ging lenen. Ik bekeek het omslag, en besloot dan, „die heeft hij al gelezen”, of, „nee, die kent hij nog niet”. Dat een jochie van negen, tien jaar, nog in korte broek rondlopend, de slechts voor volwassenen bestemde romans mee nam, mocht niet, maar meneer Rietveld kende al zijn lezers persoonlijk, en hij wist dus dat die boeken inderdaad naar mijn vader gingen. Dat ik alles las wat ik te pakken kreeg, (tot en met de Witte Raven-pockets van mijn zussen toe), en dus ook die „fel-realistische romans”, vermoedde hij misschien, maar hij heeft er nooit een woord aan besteed.
Bij meneer Rietveld, kwam ik mijn eerste Bob Evers tegen. Ik mocht zelf ook een boek meenemen, had mijn vader gezegd, en ik liet mijn keus vallen op een titel uit de gestencilde catalogus: „Avonturen in de Stille Zuidzee”, dat leek mij wel wat. En natuurlijk, ik was meteen verkocht, overgeleverd, verslaafd! In de jaren die volgden, verslond ik alle delen van de Bob Evers-serie. En het bleef uiteraard niet bij één keer lezen. Juist de herkenning maakt deel uit van het leesgenot.
Arm als we waren in die tijd, heb ik eerst alles uit de bibliotheek moeten lenen. Eerst nog, die van meneer Rietveld, later de échte bibliotheek. Wanneer er weer een nieuw deel was uit gekomen, ging ik vaak bij een boekenzaak langs, om het boek te bekijken, de omslagtekening te bewonderen, om vervolgens wekenlang iedereen in de bibliotheek de kop gek te zeuren, of ze de nieuwe Bob Evers nou nòg niet hadden. Zodra het boek dan binnen was, ging ik expres met de bus naar de bibliotheek, want dan kon ik al op de terugweg, in de bus, aan de nieuwe Bob Evers beginnen. Ik heb menigmaal van het eindpunt, bij een ’s avonds verlaten industrie-terrein, weer terug moeten lopen naar huis.

In de jaren ’60 leidde mijn Bob Evers-passie, eerlijk is eerlijk, een half-illegaal bestaan. Met lange haren, spijkerbroeken, Provo & Vietnam, was het een beetje moeilijk om te vertellen dat je nog steeds bezeten was van drie grote HBS-jongens, in korte broek en kniekousen achter boeven aanjagend. Maar, met één van mijn vrienden deelde ik de liefde voor Bob Evers, en onder elkaar bespraken we af en toe nog de avonturen van Arie Roos (onze favoriet) en zijn vrienden Jan & Bob. Toen de rood-gele pockets uit kwamen, kon ik voor het eerst van mijn leven zélf over alle avonturen van Jan, Bob en Arie beschikken! Ondanks mijn tiener-gêne, prijkten de pockets op mijn Tomado-rekje, broederlijk naast Provo- en aanverwante literatuur.
Een paar jaar later, kwam ik iemand tegen die zelf een rol in de boeken van Willy van der Heide had kunnen spelen. Veertig jaar oud, en gestoken in pak met stropdas, bewoonde hij een etage in een pand waar verder alleen studenten op kamers woonden. Mijn „Bob Evers”-vriend woonde daar ook. ’s Zomers verzamelden alle bewoners zich in de tuin, alwaar van gezamenlijk ingeslagen alcoholica werd genoten. Als er per ongeluk iemand honger had, werd er Chinees gehaald. De meneer met de stropdas, laten we hem Frits noemen, had, als enige in het pand, een hele verdieping tot zijn beschikking, met logeerkamer, en met een compleet ingerichte bar! Soms werden we daar uitgenodigd, en voor mij eindigde dat dan steevast in de logeerkamer, want Frits was zeer ruim van schenken, en aan het eind van dergelijke avonden (nachten), kon ik niet eens de trap meer af, laat staan, nog naar huis wandelen.
Frits was boekhouder, los-vast, dat wil zeggen, af en toe was hij er een tijdje niet, dan zou hij ergens aan het boekhouden zijn en geen tijd hebben om met de club mee te feesten. Ondanks zijn keurige verschijning, en een onberispelijk, zelfs chic, Nederlands, had Frits, zo vertelde hij ons al heel snel, een aantal malen in de gevangenis gezeten. „Ach, je haalt eens een leuke grap uit met een verzekeringsmaatschappij, en die kerels snappen niet wat de lol ervan is, die denken meteen dat ik ze wilde oplichten. Fantasieloos, kinderachtig volk!” Hij sprak over Koka Petalo, Karate Bob, John Bluming en andere „vrindjes” die hij vanuit de bajes kende, en hij kon je, zou je dat willen, alles bezorgen: van wapens tot drugs, van vrouwen tot auto’s.
Bij één van de ontbijten die me werden aangeboden, kwam het gesprek toevallig op de Bob Evers-serie. Ik had het over „Willy van der Heide”. „Oh, je bedoelt Willem? Willem van den Hout?” Die kende Frits heel goed, zei hij, „vaak mee doorgezakt, in Den Haag, in Amsterdam.” Wanneer ik wilde, kon hij wel een ontmoeting regelen. „Wacht maar, ik bel hem nu wel even op, dan spreken we meteen iets af. Gaan we gezellig stappen met Willem!” En voor mijn verbijsterde ogen, werd achteloos een nummer gedraaid. Het bleef even stil. „Niet thuis. Had ik kunnen weten natuurlijk, bij Willem.”
In de weken die volgden, vroeg ik er nog wel eens naar. Of „Willem”, want ik meende nu ook een beetje bij de club te horen, al thuis was getroffen, maar nee, „Willem” was er nooit. Omdat ook andere verhalen van Frits of niet helemaal klopten, of zelfs ronduit verzonnen bleken, kwam ik er niet meer op terug.
Met Frits is het niet helemaal goed meer gegaan. Eerst een verhaal over een bewaarder van een gevangenis die hij, in een bos, had neergeschoten, „want dat heb ik die sadist beloofd toen hij met sleutels mocht zwaaien tegen me.” De kranten hadden niets gemeld over een neergeschoten cipier, maar dat was natuurlijk, zei Frits, om diens collega’s niet bang te maken.
Het studentenhuis brandde tot de grond toe af, na een brand die op Frits’ verdieping was ontstaan. Deze keer betaalde de verzekering wel uit, maar, pas na een paar weken voorarrest voor Frits, die daarna spoorloos verdween. Een paar jaar later dook hij ineens weer even op in mijn leven, toen ik een brief kreeg uit Breda, p/a strafgevangenis. Of ik eens op bezoek wilde komen. En dat heb ik gedaan. Het pak en het accent had hij nog, maar van de keurige boekhouder was niet veel meer over. Bij zijn vrijlating, een jaar later, kwam hij nog eens bij me langs. Hij leende een stapel Bob Evers-pockets, en wat geld, en sindsdien is hij helemaal uit mijn leven verdwenen.
Ik heb in de loop der jaren, een complete verzameling gebonden boeken van de Bob Evers-serie opgebouwd. De pockets gaf ik weg, aan het zoontje van een vriendin. Dat is nu een forse student geworden, compleet met baard en al, maar: hij leest en herléest Bob Evers! En hoewel ik nu eigenlijk een beetje die rood-gele serie op mijn boekenplanken mis, het is niet voor niets geweest. Bob Evers heeft weer eens toegeslagen!

ruilen:

aangeb. „Amerika filmt” in zeer goede staat tegen „De smokkelvaart van de Maia” of „De slag bij Arnhem” door Victor Valstar of „Wat schuilt er voor waars in wichelroedelopen en de aardstraaltheorie” door W.H.M. van den Hout of een Zip Nelson, Dick Boei of Silvia Sillevis. Tevens aangeboden „Wetenswaardigheden over Willem Waterman” nr. 33, Jon van den Berg, Violettenstraat 31, 1015 NP Amsterdam 020-6265372.

gevraagd:

„Slimmigheden met suikerzakjes” door Willy van der Heide, en 3 x Silvia Sillevis. P. Zohlandt te Beilen 0593-526019.

aangeboden:

„De smokkelvaart van de Maia”, Otto Onge: „Tam tam om een torpedoboot” 1e druk geen omslag, „Een postroof met perikelen” 1e dr. geen omslag, „Buitenissigheden bij een bosbrand” 2e dr. + omslag. Bob Evers: „Een meesterstuk (!) in Mexico” 2e dr. geen omslag, „Drie jongens op een onbewoond eiland” 6e dr. met omslag, „Ali Roos als Arie Baba” 1e dr. met omslag, „Stampij om een schuiftrompet” 2e dr. met omslag, „Een dollarjacht in een D-trein” 4e dr. met omslag, „Avonturen in de Stille Zuidzee” 5e dr. met omslag, „Heibel in Honoloeloe” 1e dr. met omslag, „De jacht op het koperen kanon” 6e dr. met omslag, „Sensatie op een Engelse vrachtboot” 6e dr. met omslag, „Arie Roos wordt geheim agent” 1e dr. met omslag, „Een overval in de lucht” 7e dr. met omslag. A. Timmermans, tel. 013-5715069.

aangeboden:

Bob Evers gebonden delen: nrs. 28 (2e druk), 30 (1e dr.), 14 (1e dr. bibliotheek uitvoering), 4 (mist pag.1-18, gratis). J. Nowee, Boskoop tel. 0172-217688.

gevraagd:

Bob Evers gebonden delen: nrs. 9, 10, 15, 20, en 23. „Smokkelvaart van de Maia” en „Erfenis van een zonderling”. J. Nowee tel 0172-217688.

aangeboden:

Bob Evers pockets, alle nummers. P. Zohlandt te Beilen, 0593-526019.

ruilen:

aangeboden Bob Evers harde kaft nrs. 2, 4, 5, 9, gevraagd nrs. 3, 19, 22 t/m 32, B. Hennephof 035-6018354, semadigit 06-5868.3965, e-mail wuk@nob.nl.

aangeboden:

gebonden boek B.E. serie met stofomslag t.w. nr. 23 „Wilde sport om een nummerbord” 3e druk De Eekhoorn, J. de Goede te Leek, 0594-514771.

Op de gekste momenten kom ik, zoals vermoedelijk alle BE-verslaafden, terecht in situaties die plotseling een scène uit een van de meesterwerken oproepen. Hoewel de Mexicaanse Tafelberg niet tot mijn vaste pleisterplaatsen gerekend kan worden, bivakkeer ik wel vaak in hotels, een categorie van nachtverblijven die regelmatig opduikt in de Evers-cyclus.

Een van de eerste keren dat me dit overkwam was in een tamelijk klein, Weens hotel, waar ik met een veertigtal andere jongelieden was ondergebracht in het kader van een technische excursie - een beproefde methode om op overheidskosten met vakantie te gaan. Dit hotel nu beschikte over vijf etages en op elke etage was, vlak naast het monumentale trappenhuis, een zakelijk aandoend zitje te vinden, bestaande uit een bureau met bijbehorende stoel en enige fauteuils.

Mijn hart ging sneller kloppen en desgevraagd bleek het hier inderdaad de locatie te betreffen waar de etageportiers de pensioengerechtigde leeftijd plachten af te wachten, een fenomeen dat ik uitsluitend kende uit het „Tumult in het Toeristenhotel”. De Einhaber vertelde me echter, dat dit zegenrijke instituut al jaren geleden uit economische motieven was opgeheven. Die avond zou het echter, door ons toedoen, eenmalig in ere hersteld worden. Dat zat zo:

Toen wij, na het bijwonen van de Heurigen en dus diep in de nacht, gevieren onze hotelkamer betraden voelden wij ons nog allerminst bedbereid en bespraken luidruchtig de kwaliteiten van de Inlander Strohrum. Aangezien vrijwel de gehele verdieping in gebruik was door onze mede-excursisten, namen wij aan hiermee niemand te storen, voor zover wij hier überhaupt aan dachten. Toen er plotsklaps geklopt werd meenden wij een verstoorde hotelgast te woord te moeten staan, maar het bleek een niet onaantrekkelijke jongedame te betreffen van tussen de twintig en dertig jaar - een zeer begerenswaardige leeftijd. Zij had, zo bleek, eveneens de geneugten van het Weense nachtleven geproefd en wilde haar ervaringen graag met ons delen. Voor vier jongeheren, nauwelijks gewend aan nachtelijk damesbezoek, was dit een buitengewoon aantrekkelijke, zij het ietwat onwennige situatie. Natuurlijk vielen kratten Coke en dozen vol Droste flikken in het niet bij deze vleesgeworden puberdroom, maar zelfs de „Encyclopedia Brittannicae”, Emmy Groskamp-Ten Haves „Hoe hoort het eigenlijk” en het „Grootboek der Etiquette” zwegen in alle talen over de gepaste handelwijze in deze omstandigheden.

Helaas had een en ander zich niet geruisloos voltrokken en de zoon van de eigenaar, bezorgd om de goede naam van zijn hotel en de eer van de vrouwelijke gasten, kwam poolshoogte nemen. Tot onze stomme verbazing schoot onze bezoekster, met een door een ongetwijfeld ruime ervaring opgedane routine, als een snoek in onze klerenkast. Pas na een paar tellen dwong het waanzinnige van de situatie tot ons door en rolden we hikkend van het lachen over de bedden.
Des Einhabers Sohn ontbrak het duidelijk aan gevoel voor savoir vivre en laissez faire en trok de ongelukkige deerne met krachtige hand en een dun glimlachje uit de kast mee de gang op, met onbekende eindbestemming.

Uiteraard trachtten wij, wat giechelig, de gang op te gaan om een nader onderzoek naar de verblijfplaats van de ons ontstolen schat in te stellen, maar wie zat daar bij het trappenhuis achter het bureau: De Etageportier, in de incarnatie van de zoon des huizes. Als Cerberus bewaakte hij de beide op het trappenhuis uitkomende gangen, met aanmerkelijk meer succes dan zijn collega’s beschreven in het „Tumult”: Er was geen doorkomen aan.

Ik ben er van overtuigd dat, ware van der Heide op dat moment onder ons geweest, we nog een heel amusante nacht en een nieuw BE-deel beleefd zouden hebben, maar zonder de Meester ontbrak ons de moed en gingen we, nog wat opgewonden maar gehoorzaam aan de etageportier, net als Boerke Naas te bedde.

nr.

Auteur/samensteller

titel

uitgever

omvang

1.

J. J. Beringen

„Het verschijnsel Bob Evers”

Warung Bambu

174 blz.

2.

J. J. Beringen

„Het Bob Evers-virus”

Warung Bambu

176 blz.

3.

J. J. Beringen e.a.

„Twee jongens en een Bob Evers serie”

Warung Bambu

171 blz.

4.

A. C. Besemer

„Het dertien-, elf- en tiental van H.J. Haarman”

De Spreng

63 blz.

5.

Pep Dekker

„Rotzooi in Rio”

eigen beheer auteur

88 blz.

6.

Hofmeester & Jansen

„1944, Het blad De Gil”

12 blz.

7.

F. Hölsgens

„Triviale kinderliteratuur”

92 blz.

8.

Kleppe brothers

„Wetenswaardigheden over Willem W. Waterman”

eigen beheer samenst.

390 blz.

9.

R. G. H. Schenk

„Encyclopaedia Apriana”

eigen beheer auteur

860 blz.

documentaire op VHS videotape:

10.

F. Veenstra

„De erfenis van een zonderling”

eigen beheer

22 minuten

nrs. 1, 2 en 3

zijn te verkrijgen bij uitgever Warung Bambu te Breda of te bestellen bij de boekhandel, de ISBN nummers zijn respectievelijk: 90 8011 927 X, 90-5585-002-0 en 90-5585-010-1.

nr. 4

te verkrijgen bij antiquariaat De Spreng, Boompjes 1 te Almkerk 0183-403402. Dit boek gaat over de auteur Haarman maar trekt parallellen met de Bob Evers-serie.

nr. 5

te bestellen bij de auteur: Goudenregenstraat 57, 1441 HG Purmerend. 0299-436069. Dit boek is geënt op de Bob Evers-serie.

nr. 6

niet verkrijgbaar, dit is een scriptie gepubliceerd in „Skript, historisch tijdschrift”, voorjaar 1986.

nr. 7

niet verkrijgbaar, dit is een scriptie, afstudeeropdracht aan de Hogeschool Katholieke Leergangen te Roermond.

nr. 8

niet meer verkrijgbaar.

nr. 9

te bestellen bij de auteur: Hoge Nieuwstraat 207, 3311 AJ Dordrecht, 078-6140871.

nr. 10

te bestellen bij de filmmaker: B. De Wildestraat 464, 4827 EH Breda, 076-5810744.