Nieuwsbrief 38
Nieuwsbrief 39
als pdf
Nieuwsbrief 40
Register van
de Nieuwsbrief
Startpagina van
de Nieuwsbrief
Startpagina van
de Apriana
Nieuwsbrief 38 |
Nieuwsbrief 39 als pdf |
Nieuwsbrief 40 |
Register van de Nieuwsbrief |
Startpagina van de Nieuwsbrief |
Startpagina van de Apriana |
| Nieuwsbrief nr. 39 ISSN 1386-6451 | augustus 2012 - 19e jaargang nr. 2 |
| INHOUD : |
| Nieuws van de redactie | Roger Schenk & John Beringen |
| Kwakken in een kanaal | Roger Schenk |
| „Drie jongens en een caravan” als hoorspel | John Beringen |
| Weggegooid..... | Victor H. Huitink |
| D’66: opportunistisch en beginselloos | Victor H. Huitink |
| BEslommeringen BEtreffende BEtekenaars | Roger Schenk |
| (Gast)column: Goud: 50 jaar Bob Evers (geen bloemen, geen kransen) | Roger Verstraete |
| Enkele foto’s uit Słubice | Roger Schenk |
| Ja, ja, die mannen | WEHE |
| Column: Onder het vergrootglas (nieuwe serie 12) : Woordschilderen | Geerten Meijsing |
„Prijsschieten op een premiejager”: een update.
In de vorige Bob Evers Nieuwsbrief hadden wij de eer jullie aan te kondigen dat Peter de Zwaan dan eindelijk begonnen was aan Bob Evers, deel 52: „Prijsschieten op een premiejager”. Sterker nog: het eerste hoofdstuk stond zelfs al op internet! Daarna kwam helaas, in afwachting van wat de heropgerichte Eekhoorn gaat doen, de klad erin. Al moeten wij met het schaamrood op ons kakement bekennen dat die „klad” ook voor een deel aan onszelf ligt. Wat wil namelijk het geval?
Schrijven is leuk, brengt „eeuwige” roem, geeft de auteur een bepaalde status, maar daar kan geen enkele schoorsteen ter wereld van roken. Peter de Zwaan kwam dus met een nog nooit eerder bedachte constructie op de proppen: hij kondigde aan dat hij de volgende negen hoofdstukken van „Prijsschieten op een premiejager” alleen dan zouden verschijnen wanneer 500 mensen één euro per hoofdstuk aan hem over zouden maken. Blijkbaar schuilt in de meeste Bob Evers-fans tóch een Jan Prins: de meeste mensen dachten namelijk: „Ja, maar wacht nou eens even. Als ik pakweg zeven keer één euro overmaak en 499 anderen dat ook doen, maar na acht hoofdstukken komt er één van die 500 nog levende Bob Evers-fans te overlijden, dan gaat het hele verdere feest niet door en heb ik maar liefst zeven hele euro’s betaald voor een incompleet boek.” Dit soort redenaties zorgde ervoor dat nog geen honderd fans bereid waren om die ene euro aan Peter over te maken!
Jongens (en meisjes!), waar blijft jullie goede Arie Roos-inborst? „Het leven is één permanente gok”, „geld moet rollen” en meer van dat soort kreten! Het doet ons ouwe hart goed te vernemen dat Peter de Zwaan op een goede dag op zijn website vermeldde dat de door hem bedachte constructie niet doorging, maar dat hij nadacht over een printing on demand-idee en dat in dat geval de Arie Rozen die deze gok voor één euro hebben gewaagd, het boek gratis - exclusief uiteraard de verzendkosten - zouden krijgen! Waarmee het aloude, zij het ietwat foute devies „Arie Roos wint op alle fronten!” dan toch eindelijk bewaarheid wordt: hij wint het in elk geval van de Jan Prinsen onder ons!
De voorkant van het boek is al min of meer klaar, zoals we hierboven kunnen zien. Zeg nou zelf: ziet die er niet vele malen beter uit dan wat Bert Zeijlstra ons tot nog toe heeft laten zien?
Redactionele BEslommeringen
Voor islamieten is een inktzwarte dag, zo tijdens de ramadan, een prettige aangelegenheid, maar voor ons, rood en geel gewende Bob Evers-fans toch iets minder! 23 juli j.l. was zo’n donkergekleurde dag. Op die dag maakten de Kleppe-broertjes wereldkundig dat zij met onmiddellijke ingang terug traden als redacteuren van hun eigen geesteskindje, de Bob Evers Nieuwsbrief. De oplettende lezer had dit ongetwijfeld al gezien aan de kop van de onderhavige Nieuwsbrief, net zoals het feit dat de in Bob Evers-kringen wereldberoemde John Beringen bereid werd gevonden om de redactie te versterken. Hans en Ton Kleppe zullen de aldus nieuw geformeerde redactie gelukkig wel met hun wijze raad en daad terzijde blijven staan.
Net als in de begintijd zal de redactie dus uit twee man bestaan, maar voor de rest is mettertijd zowat alles veranderd. In 1993, toen Nieuwsbrief nummer 1 verscheen, was het begrip „internet” nog slechts bij een enkeling bekend, zodat als distributiemedium logischerwijze voor bezorging per post werd gekozen. Hans Kleppe werkte bij een van de grootste fabrikanten van kopieerapparaten en kon op die manier gratis kopieën maken, eerst op A3- en later op A4-formaat. Op die zwart omrande avond van de 23e juli haalden Hans en Ton herinneringen op aan die begindagen van de Nieuwsbrief, namelijk hoe zij getweeën en gewapend met een nietmachine om een grote tafel vol stapels papieren heen cirkelden om de bladen in de juiste volgorde en voorzien van nietjes tot een keurige Nieuwsbrief te formeren. Het gerucht wil zelfs dat bij de samenstelling van de eerste paar Nieuwsbrieven nog ouderwetse scharen en potten lijm gebruikt zijn! Een sponsor, die onbekend wenst te blijven, zorgde vervolgens voor gratis enveloppen, waarin die Nieuwsbrieven terecht kwamen; Uitgeverij De Eekhoorn betaalde in die tijd de postzegels, maar het likken aan die dingen (ja, zo ging dat vroeger!) was wederom een taak voor de Kleppe-broers.
Een belangrijk moment was het verschijnen van „Bakkeleien in een Berlijnse bios” (1994), waarin het bestaan van de Nieuwsbrief werd vermeld. De oplage van de Nieuwsbrief steeg, mede hierdoor, binnen een paar jaar tijd van 250 naar 600 exemplaren, dus wij kunnen ons er wel een voorstelling van maken hoe veel er in Huize Kleppe rondgelopen, gevouwen, geniet en gelikt is. Nieuwsbrief 14 (juli 1999) was de eerste Nieuwsbrief die praktisch op hetzelfde moment in druk en op internet werd gepubliceerd. Redenen van kostenefficiency en productie-effectiviteit brachten Ton en Hans er drie jaar later toe te zoeken naar een mogelijkheid om met behulp van moderne technologieën de uitgave van de Nieuwsbrief voort te zetten. De redactie werd uitgebreid met Simon Kuipers, net als de Kleppes een langjarige Bob Evers-fan, die de verzorging van de Nieuwsbrief in een nieuw formaat op zich nam. De postbezorging werd afgeschaft en daarvoor in de plaats kwam met ingang van Nieuwsbrief 21 (oktober 2002) een e-mailversie. Nieuwsbrief 25 (augustus 2004) werd verstuurd naar 400 abonnees.
Na een tijdelijke onderbreking verscheen Nieuwsbrief 26 in januari 2006 op deze site; de plaats van Simon Kuipers in de redactie werd vanaf dat moment ingenomen door Roger Schenk. Omdat de Nieuwsbrieven zowel in html- als in pdf-formaat beschikbaar zijn, werd besloten de e-mailversie van de Nieuwsbrief af te schaffen. Nog steeds bereiken de redactie af en toe mailtjes en briefjes van mensen die zich willen abonneren op de Nieuwsbrief: dat is niet nodig, lieve mensen! De Nieuwsbrief blijft in principe tweemaal per jaar verschijnen, redactiewisselingen ten spijt.
Wij - Roger en John - betreuren het besluit van de Kleppes om na maar liefst 38 exemplaren van de Nieuwsbrief terug te treden, maar wij respecteren dat. Tenslotte willen wij namens alle lezers van de Nieuwsbrief Hans en Ton van harte bedanken voor hun bijna twintig jaar durende noeste arbeid, die dus langer heeft geduurd dan de „eigenlijke” Bob Evers-serie (als je alleen de 32 hardcovers meetelt) en de hoop uitspreken dat de Bob Evers-fans de Nieuwsbrief trouw zullen blijven, zowel met het aanleveren van kopij als met het lezen daarvan.
Nog een Lincoln Zephyr!
In de jaren ’60 - de hoogtijdagen van de Karl May-films en tevens 50 jaar na het overlijden van Karl May, waardoor de rechten in 1962 vrijkwamen - verschenen er ineens allerlei parafernalia op de markt: kwartetspellen, boekenleggers, ansichtkaarten, poppetjes, stickers, schaalmodellen, dia-series, noem maar op...: je kunt het zo gek niet bedenken. Gek genoeg waren het de Fransen die dit idee al snel overnamen voor hun eigen Astérix-serie en daarna werd de ondersteuning van boekenseries door souvenirs en prullaria een wereldwijde trend. Ook Nederland kon niet achterblijven, maar eigenlijk bleef de trend hier vrijwel beperkt tot stripverhalen en TV-series: de poppetjes, stickers en stickeralbums van Astérix, de Smurfen, Lucky Luke, Suske en Wiske en TiTa Tovenaar waren niet aan te slepen! Pas later zette deze trend zich vooral dankzij Harry Potter door naar „gewone” jeugdboeken.
O, was die Bob Evers-serie nou nog maar gewoon nieuw in de winkel te krijgen! Wij weten zeker dat er serie een enorme boost zou krijgen door allerlei parafernalia; helaas heeft Bob Evers deze slag net gemist: wat hadden wij mooie setjes autootjes uit de Bob Evers-serie kunnen sparen! Of Jan-, Bob- en Arie-poppen! Een schaalmodel van de „PH-XKY”, om nog maar eens wat te noemen. Alleen een kwartetspel lijkt niet op z’n plaats, omdat denken in viertallen nou eenmaal niet bij Bob Evers past. Nee, dan eerder een zakje Bob Evers-plaatjes bij iedere tien euro die je bij Albert Heijn besteedt: dat is weer eens wat anders dan die „eeuwige” voetbalplaatjes!
 „De 7 kristallen bollen” |  Lincoln Zephyr als schaalmodel, compleet met Haddock, Kuifje en Bobbie |
Maar een serie als Kuifje - stripboeken, daar heb je het al - kent natuurlijk wel allerlei mooie en minder mooie verzamelobjecten. Zo is er een serie miniaturen van auto’s uit de Kuifje-serie op de markt. De redactie van de Nieuwsbrief wist de hand te leggen op een schaalmodel van de auto van Kapitein Haddock in „De 7 kristallen bollen”. Het is een Lincoln Zephyr (model 1938), qua kleur „niet ongelijk aan de kleur van de uniformen van het Duitse Afrikakorps van generaal Rommel” (om maar eens een citaatje uit een ander boek dan Kuifje te gebruiken).
En daarmee komen wij inderdaad uit bij Bob Evers. Waarom laat Willy van der Heide zijn drie jongens uitgerekend in een gele Lincoln Zephyr rijden> Hij bezat ooit zelf een dergelijke auto, maar naar verluidt was die niet geel. Zou hij zich hebben laten inspireren door „De 7 kristallen bollen”? Qua tijd komt het inderdaad aardig uit: het Kuifje-deel verscheen in 1948. Overigens was het stripverhaal al langer klaar, maar de publicatie ervan werd onderbroken door de bevrijding in september 1944. Veel medewerkers van het blad „Le Soir” werden gearresteerd en in beschuldiging gesteld; ook Hergé (pseudoniem van Georges Remi, * 22/05/1907, † 03/03/1983) werd vier maal voor het gerecht gedaagd, maar nooit veroordeeld. Hij kreeg wel een publicatieverbod van twee jaar. In deze tijd hield Hergé zich bezig met het herzien van de vooroorlogse Kuifjes. Hee, waar hebben wij dat verhaal van dat niet veroordeeld zijn, maar wel een publicatieverbod krijgen opgelegd toch eerder gelezen...?
Terug naar het schaalmodelletje van de Lincoln Zephyr. Er zit zelfs een heus echtheidscertificaat bij, met wat technische gegevens over de auto. Omdat het hier tevens gaat om dé auto uit de Bob Evers-serie heeft de redactie van de Nieuwsbrief het zinvol geacht om (een deel van) dat certificaat hieronder af te beelden.
Zoals jullie hieronder kunnen lezen, heeft een select groepje Bob Evers-fans op 30 juni j.l. het illustere dorpje Humbeek bezocht. Daar werd meteen een toespeling gemaakt op alweer een volgende bijeenkomst, op 29 september.
Een door Niek Eleveld onderschept telegram is het laatste zetje dat sommigen van jullie wellicht nodig hebben om naar jullie agenda’s te grijpen:
|
Van Genderen, Stationsweg 26b, Amersfoort. Volgende zending speelgoedtreinen aan Uw firma wordt volgens afspraak zaterdag 29 september afgezonden, op gewone wijze per trein. Dausenberg. |
„Bob Evers is zo’n on-Nederlandse serie: de avonturen spelen zich overal op de aardbol af,” zo hoor je zo vaak. Ja, de mensen die dat beweren, zullen ongetwijfeld gelijk hebben; een van de redenen waarom er tot op heden geen officieel Bob Evers-museum bestaat, is dat we te maken hebben met de vraag: waar zou een dergelijk museum dan moeten staan? Een heel andere situatie dus dan De Kameleon, die zich vrijwel op één plaats afspeelt en dientengevolge gemakkelijk een museum, sterker nog: een heel museumdorp, kon krijgen.
Maar goed, terug naar die „internationale” Bob Evers-serie. Waarom hebben wij, de bekende leunstoelavonturiers, al onze bijeenkomsten tot nu toe in Nederland gehouden? Tijd om onze vleugels eens uit te slaan en een locatie in het verre buitenland op te zoeken! In dit geval dus Humbeek, het decor van „Kunstgrepen met kunstschatten”, „Bombarie om een bunker” en - hors catégorie (of liever gezegd: hors série) - „De smokkelvaart van de ‘Maia’”. Op 30 juni j.l. was het zover en trokken de Bob Evers-fans die niet bij de grens werden tegengehouden, „massaal” naar het bekende kanaal, teneinde te keuvelen en een aantal symbolische handelingen te verrichten. Hieronder een korte foto-impressie; meer foto’s zijn uiteraard elders op deze website te vinden.
 In de tijd waarin de drie genoemde boeken zich afspelen, bestond deze brug niet: de oude brug is tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog vernietigd en dit enorme exemplaar - op de groei gekocht? - werd pas in 1968 gebouwd. Het klopt dus, dat Jan, Bob, Arie en Parsons om bij het huis van Kresse te komen, eerst richting Brussel moesten rijden en vervolgens langs de andere oever weer noordwaarts. Wat niet lijkt te kloppen, is de naam „De Maritiem”, die Willy van der Heide aan dit kanaal gaf: de officiële naam is Zeekanaal Brussel - Schelde. |
 Ja, dit verzin je in je stoutste koortsdromen niet! Uitgerekend op de dag dat Bob Evers-fans Humbeek bezoeken, is een „kunstmagneet” bezig schilderijen uit een Humbeeks huis te halen. Geen zinken kokers, geen holle vliegtuigvleugels en zelfs geen open- gewerkte kap van een tomaatrode „vooroorlogse” (!) Ferrari, maar gewoon in een Citroënbusje. |
 „Vóór wij in konden grijpen had Rob van Renssen een oud colaflesje met een zwieperd [...] het kanaal in geplompt.” (vrij naar „Bombarie om een bunker”). Maar in tegenstelling tot het boek kwamen er ditmaal géén twee protesterende kreten. Het flesje zat keu- rig aan een touwtje en werd snel weer uit het kanaal gehaald, dus Jan hoefde niet te krijten vanwege het statiegeld, en een oude visser, die zou kunnen schreeuwen dat op die manier alle vissen aan het schrik- ken werden gebracht, was in geen velden of wegen te bekennen. Wél enkele belangstellende Belgen aan de overkant van het kanaal; wij weten in elk geval zeker dat er sindsdien in Humbeek enkele nieuwe mop- pen over gierige ’Ollanders de ronde doen: ze vissen hun eigen flesjes weer op vanwege het statiegeld... |
 Ook moest er natuurlijk een lichtgrijze Ford het kanaal in gekwakt worden. Na afloop van de „plechtig- heden” werden het historische colaflesje en de historische Ford met het Humbeekse kanaalwater er nog aan overhandigd aan de schrijver dezes in verband met de mogelijke oprichting van een Bob Evers- museum(pje). Dus tóch?... |
 Al eerder had ik, geen vier, maar slechts twee-en-een-halve kilometer ten noorden van Humbeek, langs de kanaaldijk de restanten van een huis ontdekt: vierkante stenen, dat kon dus nauwelijks iets anders dan het huis van Kresse zijn geweest! Om het „Bombarie”-gevoel te completeren werd ter plekke een maquette van een U-vormig huis in de hens gestoken. |
 „Heel de club is weer bijeen, allemaal gekken, allemaal gekken”: v.l.n.r. Giel Kerssens, Roger Verstraete, Fred de Koning, Rob van Renssen, Gijs Craushaupt, Roger Schenk, Leon Degeling, Arie van der Zouwen, Adriaan van Lidth de Jeude, John Beringen en André Rouwenhorst. Enkele van deze illustere figuren treffen jullie ook elders in deze Nieuwsbrief aan. Danny Engelman staat niet op de foto, want hij bevindt zich aan de andere kant van de camera. |
In 1954 zond de KRO radio op de zaterdagmiddag een kinderprogramma met de titel „De Wigwam” uit.
Dat duurde in totaal 40 minuten. Soms liep het van 17.00 u - 17.40 u, soms van 17.20 u - 18.00 u.
In „De Wigwam” waren altijd twee onderwerpen: een hoorspel en muziek voor kinderen. De ene keer zorgde „de Jeugdbond zonder naam” voor een muzikaal intermezzo en de ander keer waren het weer „de Karekieten” die hun zangkunst ten gehore brachten. „De Karekieten” begeleidden „Kleine” Heleentje van Kapellen op haar megahit „Naar de speeltuin”, bij ons vooral bekend in de Arie Roos-versie uit „Een dollarjacht in een D-trein”.
Maar wij interesseren ons uiteraard alleen voor het hoorspel, want op 4, 11, 18 en 25 september en 2, 9, 16 en 23 oktober kon men luisteren naar „Drie jongens en een caravan”. En daarvan is het script van deel acht (het laatste deel dus) boven water gekomen. Afgaande op de lengte hiervan, kunnen we voorzichtig stellen dat één deel rond een kwartier geduurd moet hebben (in de radiogidsen staan de twee onderwerpen uit „De Wigwam” niet apart aangeduid qua tijdsduur). Ook wist ik de rolverdelingen boven water te krijgen, d.w.z. van deel 1 t/m 6. Dat houdt dus in dat we niet weten wie de rollen speelden van Bardoux en chauffeur Etienne. Maar desondanks mag hem dat de pret niet drukken.
Van de personen die hun stem leenden voor dit hoorspel, zijn er nog maar een paar in leven, te weten Johan Wolder (Jan Prins), thans 90 jaar oud en Willy Brill, (Yettie Sanders) thans 85 jaar oud. Over Henk Josso is niets bekend. Last but not least: de regisseur, Leon Povel, leeft ook nog steeds. Hij is in december j.l. 100 jaar geworden.
Nog één interessant feitje: in dit hoorspel werd Bob Evers gespeeld door Jan Borkus. De naam zal de meesten niet veel zeggen, maar Borkus gaf zijn stem aan Brains in de Nederlands nagesynchroniseerde afleveringen van de „Thunderbirds”. En hij gaf ook zijn stem aan de walrus „Gompie” en de vos „Ritsaart” uit de poppenserie „Het koerhuis van pappa Wirrewarre”, in de jaren ’60 op TV; en dat programma was weer geïntegreerd in het kinderprogramma „De kijkkast” De wat ouderen onder ons zullen zich daar wellicht nog iets van kunnen herinneren. Maar genoeg min of meer interessante weetjes. We gaan nu naar het script van deel 8 van „Drie jongens en een caravan” en kunnen constateren dat sommige woorden niet door dezelfde personen als in de boekversie worden gesproken.
De rolverdeling: („d” = dubbelrol)
|
Bob Evers Jan Prins Arie Roos Graham Chauffeur 1 Chauffeur 2 Mevrouw Roos Yettie Sanders Monteur Dienstmeisje Amerikaan Dhr. Sanders Agent 1 Eerste man Agent 2 Stem a Stem b Gendarme Kippenboer Taxichauffeur George, chauffeur |
Jan Borkus Johan Wolder Erik Plooyer Nico de Jong Peter Aryans Frans Somers Miep v.d. Berg Willy Brill Jo Vischer Willy Brill (d) Peter Aryans (d) Daan van Ollefen Jo Vischer (d) Guus Verstraete Wam Heskes Guus Verstraete (d) Henk Josso Rien van Noppen Anton Burgdorffer Jo Vischer (d) Piet te Nuyl |
|
TITEL: AUTEUR: PERSONEN: | DRIE JONGENS EN EEN CARAVAN - VIII (opname: 3 september 1954 - uitzending: 23 oktober 1954) Willy van der Heide Arie Roos Jan Prins Bardoux - (sprekend met Frans accent) Chauffeur Etienne - (alleen in dit deel) Yettie Sanders geen dubbelrollen |
| OMROEPER: |
En nu: ons vervolgverhaal! |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| ARIE ROOS: | Hei, zeg! Ben je bang dat ik kou vat? |
| JAN PRINS: | De overeenkomst tussen walvissen en jou is: dat jullie beide een speklaag bezitten, die jullie beschermt tegen overmatig afkoelen. Ik sluit de ramen niet tegen de kou, maar tegen het binnendringen van Amerikaanse dollarsmokkelaars! |
| ARIE ROOS: | Goed zo, getrouwe waakhond. Als je onraad hoort, geef dan twee korte scherpe blaffen. |
| JAN PRINS: | Ik zal je twee korte, scherpe klappen op je kop geven. Nou goed? |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| JAN PRINS: | Wie is daar? |
| BARDOUX: |
(VAN BUITEN) |
| BOB EVERS: | Hei - wat is er aan de hand? |
| JAN PRINS: | Kleed je aan, joh! Er staat buiten een knaap Frans te gillen. |
| BOB EVERS: | Is hij nou dol! Frans om half negen in de morgen! |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| BARDOUX: | Bonjour, messieurs. Mijn naam is Bardoux. Ik heb een brief ontvangen van mijn vriend Graham. En ik ben u een eindweegs tegemoet gekomen. Mag ik binnenkomen? |
| JAN PRINS: |
Maar natuurlijk. Komt u binnen. |
| BARDOUX: | Jullie weten waarschijnlijk, dat Graham en ik oude vrienden zijn. En dat wij samen een paar weken in deze caravan zouden rondtoeren. |
| BOB EVERS: | Daar weten we alles van. |
| BARDOUX: | Welaan, jonge lieden. Ik dank jullie hartelijk voor wat je tot dusver hebt gedaan. Het is in één woord keurig! Maar ik vind niet, dat ik nog verder beslag moet leggen op jullie kostbare vacantietijd. |
| JAN PRINS : | U bedoelt, dat wij de caravan niet verder hoeven te brengen? |
| BARDOUX: | Precies, jongeman. Ik kan hier de wagens wel overnemen met de verantwoordelijkheid ervoor. Jong als jullie zijn, zal die verantwoordelijkheid zwaar hebben gewogen... |
| JAN PRINS: | Nou... zó vreselijk lastig wás het niet. |
| BOB EVERS: | Luistert U eens: hoe weten wij, dat u inderdáád Bardoux zelf bent? |
| JAN PRINS: | Ja - kunt u zich misschien legitimeren? |
| BARDOUX: | Maar natuurlijk, jongeman. Ik ben zeer verheugd, dat jullie mij dat vragen. Het is een bewijs van verantwoordelijkheidsgevoel... Hier is mijn Franse paspoort, mijn rijbewijs, enkele brieven door mijn bank aan mij gericht en ten overvloede is hier nog een brief, door Graham zelfs aan mij geschreven, aan mijn hotel in Zwitserland, waarin hij mij mededeelt, dat jullie deze caravan naar Zuid-Frankijk zouden rijden. |
| JAN PRINS: | Mag ik die papieren ook even bekijken? |
| BARDOUX: | Is het allemaal... in orde? |
| BOB EVERS: | Voor zover ik kan zien, volkomen in orde. |
| JAN PRINS: | Ha. Daar is Arie met de koffie! |
| ARIE ROOS: | Veel of weinig suiker, meneer Bardoux? |
| BARDOUX: | Helemaal geen suiker. |
| ARIE ROOS: | Alstublieft. |
| BARDOUX: | En als wij deze uitstekende koffie hebben opgedronken, heb ik nòg een verrassing voor jullie. We gaan even de stad in om voor elk van jullie drieën een cadeautje uit te zoeken voor de keurige manier, waarop je deze wagen hierheen hebt vervoerd. |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| BARDOUX: | Zijn jullie klaar, of moeten jullie je nog speciaal omkleden? |
| JAN PRINS: | Heeft U er geen bezwaar tegen, dat wij in deze costuums meegaan? |
| BARDOUX: | Natuurlijk niet. We gaan niet naar een receptie van de Franse President. Kom maar mee. |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| CHAUFFEUR: | Goeden morgen, Monsieur! |
| ARIE ROOS: | Wil jij intussen een kop koffie drinken of een pakje sigaretten kopen? Hier zijn vijftig francs. |
| CHAUFFEUR: | Merci bien, monsieur. Dat is erg vriendelijk van u monsieur. |
| ARIE ROOS: | Jullie hebben ons verdraaid gauw gevonden. Het is anders geen kleinigheid, een kampeerwagen op te zoeken die ergens tussen Brussel en Parijs zwalkt. |
| CHAUFFEUR: | Dat was toch zo lastig niet, Monsieur? De baas wist toch, waar hij stond. Bij Bergen. |
| ARIE ROOS: | Och ja, natuurlijk. Ik ga weer naar binnen, anders weet Bardoux niet waar ik blijf. |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| JUFFROUW: | Monsieur Bardoux? Er is telefoon voor U. In die cel daar. |
| BARDOUX: | Excuseer mij een ogenblik, jongens. |
| ARIE ROOS: | Dàt is grappig. Zou hij van tevoren gezegd hebben, dat hij hier ging eten? |
| JAN PRINS: | Het kan toch zijn chauffeur zijn, joh! Zoek niet overal iets achter. |
| ARIE ROOS: | Antwoord mij op één vraag, goede vriend Jan: hóé wist Bardoux, waar onze caravan ergens stond? Hij wist het precies, want hij zei zijn chauffeur, waar hij heen moest rijden. |
| BOB EVERS: |
(LANGGEREKT) |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| BARDOUX: | Hoe laat willen jullie terug gaan naar Holland en hoe? |
| JAN PRINS: | Per trein. We hebben geld genoeg. |
| BARDOUX: | Allons. Ik zal jullie terugbrengen. Pak je bagage en ik rijd je naar het station. Bon? |
| JAN PRINS: | Bon. |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| JAN PRINS: | Arie!... Er is iemand in de caravan geweest! |
| ARIE ROOS: | Hoe weet je dat? |
| JAN PRINS: | Al mijn bullen liggen door elkaar en je weet hoe precies ik ben. |
| ARIE ROOS: | Ik dacht het ook, zie je. Mijn klokje hier stond op het tafeltje en toen ik binnenkwam stond het op het boekenrek. |
| JAN PRINS: | Dan had jij tòch gelijk. Die Bardoux heeft ons meegenomen om intussen deze wagen te laten afsnuffelen. |
| BOB EVERS: | Jan! Arie! Er heeft iemand in mijn rommel gezeten! |
| JAN PRINS: | Weten we allang. Vertel ons eens iets nieuws! |
| BOB EVERS: | Maar wie kan dat geweest zijn? |
| ARIE ROOS: | Als je het mij vraagt: de chauffeur van Bardoux. We zijn bij elkaar zowat twee uur weggeweest. Tijd genoeg voor hem om alles te doorzoeken. |
| JAN PRINS: | Om wàt te zoeken? |
| ARIE ROOS: |
(SARCASTISCH) |
| BOB EVERS: | Die 50.000 dollar, bedoel je? |
| ARIE ROOS: | Ja... wat dacht je? |
| JAN PRINS: |
Ik heb er tabak van. Ze kunnen het lieve rambam krijgen. Ik ga naar het station en hoe eerder hoe liever.
|
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| BOB EVERS: | Wij zijn klaar, monsieur Bardoux. |
| BARDOUX: | Prima, prima. Is dat al je bagage? |
| JAN PRINS: | Dat is alles, ja. Kunnen we nu naar het station? |
| BARDOUX: | Eén ogenblik, jongelieden... we zijn nog niet helemaal klaar. Ik ben tegenover mijn vriend Graham verplicht, even te controleren, of jullie niets van de inventaris van zijn caravan hebt meegenomen... |
| BOB EVERS: | Luister eens, Meneer Bardoux... Ik neem aan dat Mr. Graham ons niet voor niets zijn caravan toevertrouwde. |
| JAN PRINS: | Dacht U soms, dat wij iets zouden stelen? |
| BARDOUX: | Geenszins, jonge vriend. Ik verwacht geen ogenblik, dat jullie iets hebben meegenomen. Geen seconde. Maar ik wil aan Graham kunnen verklaren, dat ik alles heb gecontroleerd en in orde bevonden. Geloof mij - in zaken doen we precies zo. |
| JAN PRINS: | Behalve dan toch het nasnuffelen van persoonlijke bagage. Dat is een belediging, Meneer Bardoux. |
| BARDOUX: | Dat is een kwestie van opvatting. Mijn chauffeur zal jullie spullen even nagaan. Etienne - ga je gang. |
| JAN PRINS: | Oh, best. Als Uw chauffeur graag in mijn vuile sokken grasduint, is hij welkom en hoe eerder ik hier verder weg ben, hoe liever. Ga Uw gang. |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| JAN PRINS: | Niets gevonden, meneer Bardoux? |
| ARIE ROOS: | Ik heb zo’n idee jongens, dat meneer Bardoux denkt, dat wij de dollars in onze zak hebben. |
| BOB EVERS: | Als hij dat denkt, laat hij dan onze zakken nazoeken, dan zijn wij van het gezeur af. |
| JAN PRINS: | Begint U maar met mij, meneer Bardoux! |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| BARDOUX: | Jullie kunnen gaan. Het is in orde. |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| JAN PRINS: |
(NIJDIG) |
| BOB EVERS: | En nu zijn ze zoek. |
| ARIE ROOS: | Hélemaal zoek! |
| JAN PRINS: | Maar één ding staat vast, meneer Bardoux, WIJ hebben ze niet. |
| ARIE ROOS: | En een ander ding staat óók vast, meneer Bardoux: als wij nog één keer last hebben van U, of van Uw lange Amerikaanse handlager, met een voorliefde voor slappe hoeden, vertellen wij het hele verhaal aan de deviezendienst van de Nederlandse Bank. |
| BOB EVERS: | En bovendien, meneer Bardoux, wat nog wel zo onaangenaam is, zal ik dan Uw vriend Graham inlichten die dan vermoedelijk niet meer Uw vriend zal zijn. Goeden middag, meneer Bardoux. |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| JAN PRINS: | Nou, wij hebben onze taak verricht. Die kampeerwagen afgeleverd aan Graham’s boezemvriend en zakenrelatie. |
| ARIE ROOS: | Fijne boezemvriend en zakenrelatie! Als Graham ooit dat verhaal van die gesmokkelde dollars hoort, slaat hij Bardoux dwars het Nauw van Calais over. |
| BOB EVERS: | Wat moeten wij nu eigenlijk met die 50.000 dollars aan? |
| ARIE ROOS: | We kunnen ze natuurlijk beschouwen als een onderdeel van de Marshall-hulp aan Europa. |
| JAN PRINS: | De Marshall-hulp aan Sanders’ zijn chauffeur dan toch, want die heeft ze. |
| BOB EVERS: | Maar wáár? |
| JAN PRINS: | We moesten toch maar eens even in Eindhoven op de Stratumsedijk gaan neuzen. Want als Sanders en zijn chauffeur ruzie krijgen en die dollar-kwestie komt bij de politie terecht, worden wij natuurlijk óók genoemd... |
| ARIE ROOS: | ... en dan zullen een paar kerels ons wel eens manhaftig aan de oren komen trekken om te vragen, waarom wij niets gezegd hebben. |
| JAN PRINS: | En verklikkertje spelen? Ammenooitnie! |
| BOB EVERS: | Maar luister nou eens even, Jan! Als wij doen alsof onze neus bloedt, worden we automatisch medeplichtig. Maar als we aangifte doen, zijn we verklikkers. |
| ARIE ROOS: | Ja, dat zeg je nou wel, maar aangifte waarvan? |
| JAN PRINS: | Van deviezensmokkel natuurlijk! |
| ARIE ROOS: | Wèlke deviezensmokkel? Er is helemaal niet gesmokkeld. |
| BOB EVERS: | Verduveld ja! Die dollars zijn de grens nooit over geweest. |
| JAN PRINS: | Maar is de póging tot smokkel dan niet strafbaar? |
| ARIE ROOS: | Luister nou eens Jan, nu moet je het niet te ver gaan zoeken. Wij wisten van die dollars minder dan niets af tot het ogenblik, dat Sanders ze vond. |
| JAN PRINS: | Klopt. |
| ARIE ROOS: | Het enige wat er dus gebeurd is, blijft dat Sanders 50.000 dollars heeft gevonden. Dus Sanders moet aangifte doen en niet wij. |
| BOB EVERS: | Is dat werkelijk zo? |
| ARIE ROOS: | Ja, natuurlijk. Als jij op straat ziet, dat ik een portefeuille vind, moet IK bij de politie aangifte doen omdat ik hem gevonden heb. Maar jij hoeft je er niet mee te bemoeien! |
| JAN PRINS: |
Dat is zo. Maar laten we in ieder geval in Eindhoven maar even gaan vragen of er nog nieuws is. |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| YETTIE SANDERS: | Zijn jullie daar? Heb je het al gehoord? George, de chauffeur, ligt in het ziekenhuis in Turnhout! |
| JAN PRINS: | Hoe is dat zo ineens gekomen? |
| YETTIE SANDERS: | Wij werden net opgebeld door de politie in Turnhout. Hij reed in vliegende vaart een kruispunt voorbij en kwam boven op een vrachtauto! |
| BOB EVERS: | Is het ernstig met hem? |
| YETTIE SANDERS: | Hij is er vrij goed afgekomen. Een gebroken arm en een platte neus of zoiets. |
| JAN PRINS: | Wanneer is het gebeurd? |
| YETTIE SANDERS: | Vanmiddag. Paatje is met een taxi naar hem toe. George moet hier vannacht stiekem zijn teruggeweest om zijn kleren op te halen, maar we hebben hem niet gehoord. En het allergekste is... |
| ARIE ROOS: | Wàt is het allergekste? |
| YETTIE SANDERS: | De politie belde op, want hij had 50.000 dollars in de zakken van zijn jasje. |
| JAN PRINS: | Wat een sufferd! |
| BOB EVERS: | De verleiding is hem toch te sterk geworden. |
| JAN PRINS: | Nou - dat lost dan meteen alles op. De chauffeur een schudding aan zijn hersens als straf en de politie heeft de dollars. |
| ARIE ROOS: | Naar het station, jongens en naar huis! |
| JAN PRINS: | Oké. Chauffeur, station! |
| ARIE ROOS: |
(VERHALEND) |
| JAN PRINS: | Die sufferd van een chauffeur! Hij had die dollars in Holland moeten laten. Nu heeft hij wèl deviezen gesmokkeld, want Turnhout ligt nèt over de grens in België. |
| BOB EVERS: | Nou - dat hebben we weer achter de rug. |
| ARIE ROOS: | Hoho - we zijn er nog niet helemaal. |
| BOB EVERS: | Wat dan nu weer? |
| ARIE ROOS: | We moeten nog een afrekening maken voor Graham. |
| JAN PRINS: | Oja. Mooie afrekening zal dat worden! Eén caravan naar Bergen gebracht. Taxikosten Eindhoven-Bergen f. 140,-. |
| ARIE ROOS: | Hij zal denken, dat we die caravan met een taxi hebben laten slepen om de motor te sparen. |
| BOB EVERS: | En we moeten ook nog een rapport schrijven over wat er, volgens ons, aan die caravan ontbreekt. |
| ARIE ROOS: | Ik weet wèl, wat er volgens Bardoux aan ontbreekt. |
| JAN PRINS: | O ja, wat dan? |
| ARIE ROOS: |
(GRINNIKEND) |
 Johan Wolder * 1922 „Jan Prins” |  Jan Borkus * 19/09/1920 , † 29/10/2007 „Bob Evers” |  Erik Plooyer * 16/10/1933 , † 05/01/1988 „Arie Roos” |
Tussen 1968 en 1970 - mogelijk langer - verscheen het rechtse tijdschrift Rechts-Om, met als devies: „Nationaal en Onafhankelijk”. Het postadres was Darwinplantsoen 9, Amsterdam. |
Wie weet hoe en waaraan onderontwikkelde landen de door hen ontvangen leningen en geldschenkingen besteden en wie de huidige economische situatie en ontwikkeling van ons eigen land kent, zal zich permanent ergeren aan de hoogst bedenkelijke wijze waarop linkse politici om verhoging van de overheidssteun aan de ontwikkelingslanden blijven leuren. |
Op het jongste congres van D’66 is wederom gebleken dat deze partij beginselloos is. |
Wat ’n hobby hebben wij! Wat ’n serie beminnen wij!
Net zoals het leven van de schrijver verloopt geen enkele bibliografie, biografie of wat voor grafie betreffende Bob Evers dan ook volslagen rechtlijnig. Nee, wij kunnen natuurlijk met ons allen vooral geen fan zijn van een serie, waarvan deel 1 t/m 52 keurig achtereen en zonder hindernissen verschijnen. Dat hebben wij weer: eerst verschenen deel 1 t/m 32, dan decennialang helemaal niets, vervolgens als donderslag bij heldere hemel delen 34 en 35, weer een decennium later deel 33, op zijn beurt gevolgd door opnieuw delen 34 en 35 en dan pas 36 en verder. Inmiddels overigens van de hand van een nieuwe schrijver. Sommige fans ging dit nog niet ver genoeg en zij schreven hun eigen, illegale Bob Evers-verhaaltjes; zou je op het onzalige idee komen om al deze, niet in boekvorm verschenen deeltjes ook nog te willen nummeren, dan zou je helemaal stierstarnakel krankjorum worden. Dat Willy van der Heide dan ook nog eens tegelijk aan deel 19 en deel 30 bezig was, weten we al sinds het verschijnen van „Toen ik een nieuw leven ging beginnen en andere waargebeurde verhalen uit de jaren vijftig” in 1979 en maakt de datering er bepaald niet makkelijker op.
Over de inhoudelijke volgorde van de delen 10 t/m 13 is al voldoende gediscussieerd op de Bob Evers Mailinglist, dus die discussie hoeven wij hier niet te herhalen. Kan het nog gekker? O ja, beslist!
Als je nu eens een chronologisch overzicht van de omslagtekeningen van de Bob Evers-boeken probeert te maken, kom je tot het volgende resultaat:
| 1949-1958 1958-1959 1960-1961 1961-1965 1966-1970 1970 1977-1978 1983-1984 1985-2003 2010 e.v. | Frans Mettes Rudy van Giffen Frans Mettes Rudy van Giffen Moriën Rudy van Giffen Marek Carol Voges Bert Zeijlstra E. H. M. Krijnen | HC 1 t/m 24 HC 25, 26, 27 HC 28, 29, 30 HC 31, 32; pocket 1 t/m 6 pocket 7 t/m 30 pocket 31, 32 pocket 34, 35 pocket 1, 2, 3, 13, 15, 18, 20, 21, 23, 24, 25, 26, 27, 29, 30, 31 pocket 1 t/m 46; HC 47 t/m 50 HC 51, 52 |
| • • • • | de hardcovers 1 t/m 27 hebben een frontispice; bij de delen 2, 10, 12, 15, 25, 26 en 27 betreft dit een afbeelding die verderop in het boek is hergebruikt; |
Bob Evers Belegert Fort B.
|
 Rudy van Giffen |  Een aflevering van „Vliegtuig vermist”, getekend door „Rudy” (=Rudy van Giffen) |  Rudy van Giffen: „Frits Deelman: de verborgen zuidpoolbasis” van Leon Rousseau, die wij kennen als de vertaler van drie Bob Evers-boeken in het Afrikaans (zie Nieuwsbrief 37) |  Rudy van Giffen: „Biggles en de valse professor” (=Biggles 66) van W.E. Johns |
 Lia Krijnen |  „Jeff Meeks en Rockne Paradise wensen u een voorspoedig 2008”, begeerd relatiegeschenk van het echtpaar De Zwaan-Krijnen |  „Zusjesliefde”, het romandebuut van het echtpaar De Zwaan-Krijnen |
 Frans Mettes en een van zijn posters |  Frans Mettes: Filmposter van „Angel” uit 1937. (Niet te verwarren met „Der blaue Engel”!) |  Frans Mettes: Reclameposter |  Frans Mettes: Reclameposter |
 Moriën: Reclameposter uit 1925 |  Moriën: Reclameposter uit 1930 |  Moriën: „Blond maar gevaarlijk” (Middernacht-serie) van Carter Brown |  Moriën: „Het contract van „Three Oaks”” (Winfair-serie) van Ray Franklin |
 Carol Voges |  Carol Voges: Titelblad van de tweede serie „Avonturen van Pa Pinkelman”, samen met Godfried Bomans |  Carol Voges: „Oki en Doki bij de nikkers” van Henri Arnoldus In latere drukken is het laatste woord vervangen door „negers”, maar de omslagtekening bleef hetzelfde |  Carol Voges’ visie op de drie grootste helden uit de Nederlandse jeugdliteratuur. Zijn dít „onze” Jan, Bob en Arie? |
 Bert Zeijlstra |  Bert Zeijlstra: „Vrij leven”, samen met Louis de Koning |  Bert Zeijlstra: „De grote lijn atlas”, samen met Hans de Jong |
Of ik er dit jaar aan gedacht zou hebben is hoogst onzeker. Ik sta nu eenmaal niet wild van jubilea, verjaar-, vader- en dito dagen. Maar de Jongeheer Schenk had zo nodig een vacature voor een gastcolumn en zo heeft dit jubileum het licht gezien.
Op zoek naar onderwerp en inhoud kwam ik er plots op dat ik ten jare 1962, ergens in het begin van de grote vakantie (zo heet de zomervakantie bij ons en ze duurt van 1 juli tot 1 september, best groot is ze dus wel) voor het eerst in aanraking met BE kwam en wel meteen met 25 delen; dat was nl. het aantal gebonden boeken die zich op een boekenplank, die zich op ongeveer 75 cm hoogte, links van de ingang van de bieb, in een boerendorp in een uithoek van West-Vlaanderen bevond.
Een vergelijkbare plank, met 25 delen van de beste (jongens)boeken ooit geschreven heb ik in de volgende 50 jaar niet meer ontdekt, in de verste verte niet: de beste plank van mijn leven dus. En pas nu, nu ik eraan terugdenk en beschrijf, wordt het me steeds duidelijker welk gedenkwaardige gebeurtenis dit wel is geweest. En waarbij de prangende vraag rijst wie van die nonnen (want zij bestuurden toen de bieb) zo’n grote BE-fan was dat er een hele plank was aan gewijd (of was het een van hun aanbidders?).
Tijdens die 50 jaar zijn op een aantal ogenblikken lichtjes beginnen te branden waardoor mijn BE-trance alleen maar groter en ook completer werd. Die lichtjes zijn een soort ultieme spaarlampen met een extreem lange ontstekingstijd: tijdstip van ontsteking ergens in het najaar van ’62 toen mijn 25 delen voor de tweede keer waren verslonden, verorberd, opgepeuzeld en binnenste buiten gekeerd en ik figuurlijk in Humbeek aan het kanaal stond samen met de jongens uitkijkend naar wat het volgende avontuur zou brengen; het stond niet op mijn plank!! Intussen wentelde Jerry zich in zijn bad, verkneukelde Kresse zich in het gezicht van Parsons toen die besefte dat het jacht niet bestond en keek diezelfde Parsons intens droevig omdat zijn grote vriend hem bedrogen had (en de poen foetsie was).
Pas in ’76, ik had toen al twee nakomelingen, begon het lampje plots helder te branden en ineens zag ik waar „Bombarie” en de rest van de ontbrekende boeken verborgen lagen, nl. bij de Eekhoorn.
Veel van die erg lange ontstekingstijd hangt helemaal samen met het West-Vlaanderen van de jaren zestig. Voor ’68, toen ik een hogere opleiding ging volgen, ben ik de provincie niet uitgekomen; erger nog, de omgeving van Ieper, een stadje op 10 km van mijn geboortedorp, was zo ongeveer mijn wereld in die periode. In de enige boekhandel die daar te vinden was, kocht ik ooit op 16-jarige leeftijd met mijn uiterst schaarse spaarcenten, voor 100 frankskes (omgerekend 7 gulden) ineens 10 Biggles-boeken (vreemd genoeg onvindbaar in de bieb). Die moest ik dan thuis heel goed wegstoppen en voorzichtig één voor één lezen (wist men dan veel waar dat ene boekje vandaan kwam). BE-pockets waren daar dus niet te vinden (was dat zo geweest dan had ik ze ongetwijfeld alle 32 gekocht met grote verstopproblemen als gevolg) en ik snapte blijkbaar niet dat, als Biggles te koop was, BE dat ook moest zijn, alleen niet in mijn deel van de wereld.
Toen ik in ’68 dan in Gent belandde, toch een van de grote Vlaamse steden, was daar van BE ook niets te vinden en hield ik het dan maar op Biggles, alleen moest ik die dan niet meer wegstoppen. Het kwam nog altijd niet bij me op om in de grotere boekhandel navraag te doen naar BE, ondanks het feit dat ik elke keer na het herlezen van „Kunstschatten” in Humbeek verweesd en diep ongelukkig achterbleef (J nog steeds wentelend, K zich verkneukelend, P net niet depressief) en de volgende maanden „Bombarie” en „Bunker” niet uit mijn hoofd kon zetten (en ook net niet depressief).
Pas in ’76 dus, toen ik al een paar jaar aan mijn „Carrière” was begonnen viel mijn Belgische frank eindelijk op zijn plaats!
Ik kwam toen al een paar jaar geregeld in Brussel, maar dat is uiteraard ook niet het Mekka van het Nederlandstalige boek. Ik vermoed dat Antwerpen de enige plek was waar BE al eens in de rekken stond, maar behalve een bezoek aan de Zoo lag die stad buiten mijn actieradius. In die hele periode, zo tot begin de jaren ’80 kwam je ook maar sporadisch in Nederland. Veel verder dan Sluis in Zeeuws-Vlaanderen en het eiland Walcheren (zo was dat bij ons bekend/klonk heel exotisch) kwam je niet.
Zelfs toen ik vanaf begin ’80 steeds meer in Nederland kwam en steeds noordelijker, legde ik nog altijd niet de link tussen BE en de boekhandel: BE vond je in de bieb en bij de Eekhoorn en Biggles kwam uit de boekhandel of hoe ongelooflijk klunzig je in hokjes kan denken en dat gedurende 40 jaar.....
En dat is eigenlijk pas veranderd toen ik in 2002 de BE-site en PdZ ontdekte en toen de Eekhoorn mij via mail liet weten dat ik de PdZ-delen in de boekhandel kon vinden, tenminste toch de laatste delen: dus dat tweede lampje is eigenlijk vooral door die mail op volle kracht gaan branden. Maar tot mijn groot verdriet was BE dan ook al grotendeels uit ook de Nederlandse boekhandel verdwenen, welgeteld 3 PdZ’s en 1 omnibus heb ik er toen nog gevonden en dan nog in Middelburg, vlakbij dus.
Om deze tijdlijn van 50 jaar BE af te ronden toch nog iets over wat deze boeken voor mij zo speciaal maakt.
Zoals Foeke Z. in een van zijn bijdragen ooit eens aangaf, zijn de verhalen gewoon steen- en steengoed, ongeacht het feit dat het in al die jongensboeken eigenlijk bijna altijd over hetzelfde gaat, nl. goudschatten en juwelenschatten van allerlei origine, allerhande niet te hete of te zware smokkelwaar en hier en daar een spionnenverhaal.
Het is ook heel weinigen gegeven om het verhaal, steengoed of niet, ook nog eens te kruiden met kwaliteitsvolle zelf- en andere spot. En bijna altijd is het gebekvecht tussen de jongens erg vermakelijk, soms ronduit hilarisch.
Ik ken er nauwelijks voorbeelden van; J. van Londen is verdienstelijk, maar nogal braaf, soms oubollig en PdZ doet zijn best, maar meestal is het teveel „meer van hetzelfde”. Ik lees ook nogal wat crimefiction en daar is de Falco-serie van Lindsey Davis wel een buitenbeentje door het sarcasme en erg genietbare gesneer van de hoofdpersoon (speelt zich bovendien af in het antieke Rome tijdens het bewind van de Flavii).
Zoals ook al een paar keer aangegeven in mijn bijdragen op de Bob Evers Mailinglist is mijn vooralsnog laatste lampje (sinds een vijftal jaren) een zoektocht naar meer jongensboeken uit de „stillekes”-jaren in binnen en buitenland, want BE ken ik langzamerhand zo goed van buiten dat het mijn leesgenot erg aantast waardoor de tussentijden steeds langer worden. J. van Londen was een goeie aanwinst en ook een paar Engelstalige series waarbij vooral die van A. Ransome hoge ogen gooit. Het derde deel („Peter Duck”) uit die serie gaat, jawel, over een goud- en juwelenschat die op een op een onbewoond Caraïbisch eiland gevonden dient te worden door de helden van dienst: knap verhaal, spannend, geloofwaardig en er wordt voortdurend gezeild met veel technische poespas en kunststukjes die mijn petje ver te boven gaan, maar die voor alle Nederlanders die van zeilen houden (toch de meeste, denk ik dan) een groot feest moeten zijn.
En mijn laatste aanwinst is het eerste deel van De Kameleon, mij warm aanbevolen door u allen bekend; het bevalt tot hiertoe heel behoorlijk en het smaakt zeker naar meer. Bedankt Danny!!
En voor wie zich nog meer wenst te verdiepen in de aantrekkingskracht van jeugdseries is er nog dit:
Reading Series Fiction: From Arthur Ransome to Gene Kemp
This book investigates the ‘series’ in children’s literature. The works of several well-known children’s authors - UK and the US, traditional and contemporary - are analyzed, and using these examples, the book explores the special nature and appeal of series writing for children. As well as providing an historical overview of the series, the author raises important questions about the nature of literary criticism applied to children’s literature.
Deel twee in een serie foto-impressies van de plaatsen van handeling van de Bob Evers-serie.
Ditmaal heb ik gekozen voor een plaats uit een van de latere delen, „De Stripman van Słubice”, waarvan de eerste druk in 1995 verscheen. Tien jaar daarna bezocht ik voor het eerst deze plek, die voor de oorlog tot Duitsland behoorde en een deel van Frankfurt an der Oder was, Dammvorstadt geheten. Peter de Zwaan schreef het deel vermoedelijk al enkele jaren eerder, net na de val van de Muur. In de pakweg twintig jaren nadien - niet eens zo lang geleden - is er een hoop veranderd, maar veel van wat Peter schrijft, is nog duidelijk te herkennen.
 Kaartje van de omgeving. De nummers 1 t/m 6 geven aan waar de foto’s hieronder zijn gemaakt. |
 Panorama over de Oder en Słubice: de stad maakt nu helemaal niet meer zo’n donkere en sombere indruk als in de „tijd van Jan, Bob en Arie”! (1) |
 Het wegdek van het voorste gedeelte van de zogeheten „Brücke der Freundschaft” over de Oder is nog zoals Jan, Bob en Arie dat hebben gekend; alleen is er nu over dat gedeelte een overkapping gebouwd, maar de rest van de brug is sinds 2002, een eindje terzijde van de oude brug, nieuw gebouwd. Jan, Bob en Arie moesten hier heel lang wachten voor ze Polen in konden, maar op 21 december 2007 werd het Verdrag van Schengen ook op Polen van toepassing, dus alle „douanesnaken” - zoals dat in goed Bob Evers-jargon heet - hebben het hazenpad gekozen. Tot het verdwijnen van de douane was het dan ook - in tegenstelling tot wat Peter de Zwaan beschrijft - in verband met die drukte verboden om in Frankfurt an der Oder, komend vanaf de Karl-Marx-Allee, rechtsaf de Rosa-Luxemburg-Straβe/ Słubicer Straβe in te slaan. (2) |
 Tegen de tijd dat Słubice een echt Bob Evers-bedevaartsoord wordt, zal het witamy-bord ook Nederlandse tekst moeten bevatten en natuurlijk rood en geel geschilderd worden! (3) |
 Arie zag alleen maar mensen met sombere gezichten richting de beroemde bazar van Słubice lopen; die heb ik niet gezien, maar ze zullen er in maart 2007 wel voldoende zijn geweest, want toen brandde de bazar geheel af. Ik hoefde niet eens een niet-bestaande oom uit mijn Arie Roos-duim te zuigen om van een inboorling de oorzaak van deze catastrofe te vernemen: bij laswerkzaamheden had iemand een gasfles of -houder geraakt. Bij mijn laatste bezoek aan Słubice (in 2010) was nieuwe bazar zo goed als klaar. (4). |
 Het huisje van de „Stripman” in de volkstuintjes tussen het centrum van Słubice en de bazar: na het op- rollen van de motorblokkenbende door Jan, Bob en Arie is er nog maar één stripfiguurtje overgebleven... (5) |
 En zelfs de garage met het steegje ernaast, waar Jan en Bob zichzelf omhoog werkten is er nog, al lijkt de hoogte van twaalf meter die Peter de Zwaan beschrijft, ietwat overdreven. (6) |
Net als in de vorige Nieuwsbrief presenteert de redactie een kort verhaal van Willem van den Hout uit het tijdschrift Amor’s Magazine, ditmaal uit nr. 11 en geschreven onder het pseudoniem WEHE |
„Als de klok van Arne...... hallo, dag schatje, daar is mannie weer.”
„Zo ben je daar eindelijk?”
„Niet boos zijn lieveling.. Als de klok.... O, wat ziet mijn vrouwtje er weer schattig uit, geef me een kusje.”
„Neen, dank je. Je stinkt naar de alcohol. En schei in hemelsnaam uit met dat zingen. Het is al over twaalven.”
„Mag ik nu in mijn eigen huis niet meer zingen ook? Goed, doe maar niet zo boos.”
„En smijt niet zo met je schoenen. Wat moeten de buren wel denken, midden in de nacht.”
„Ze zullen denken: wat houden die twee duifjes toch innig veel van elkaar. Hoor ze eens tortelen.”
„Je bent onuitstaanbaar. Blijf alsjeblieft van mijn lijf af. Je bent dronken.”
„Ik dronken? Haha, van 2 glaasjes melk. Melk is goed voor elk. Denderende mop. Moet ik morgen op de soos vertellen. Lieveling, allemaal negens, allemaal negens gegooid. Alleen van de melk.. hihi.”
Mevrouw Jansen kiest maar de wijste weg en zwijgt. Als hij in zo’n stemming is, is er geen huis mee te. houden. Vlug verdwijnt ze naar boven naar de slaapkamer en sluit de deur af. Een heel klein beetje wankelend volgt Jansen zijn vrouw de trap op.
„Als de klok van Arnemui.. Hé .. de deur is dicht.... Lieveling, je hebt per ongeluk de sleutel omgedraaid.”
„Ga maar naar de logeerkamer..”
„Goed goed .... nacht lieveling.. tabé.... Als de klok van....”
Jansen valt op het logeerbed neer en binnen twee minuten snurkt hij als een os. Mevrouw kan echter de slaap niet vatten. Onrustig ligt ze te woelen in het grote koude bed. O, o, die mannen. Verschrikkelijke wezens. Altijd moet er een borrel bij te pas komen. Glaasjes melk.. Bah.. Op tien meter afstand ruik je de geneverlucht. Wou hij nu maar begrijpen hoe idioot hij zich aanstelde als hij dronken was. Hopelijk gedroeg haar man zich morgen niet zo kinderachtig als haar tweelingzuster er was. Ze wilde niet voor haar hele leven geblameerd worden.
Jansen is de volgende morgen nog erg gemelijk. En een dorst.... een dorst....
„Moet je maar niet drinken.”
Pats, die zat. Mevrouw Jansen zit direct op haar stokpaardje.
„En dat zeg ik je: Nelly komt vanavond een paar dagen logeren, dat je je fatsoenlijk gedraagt.”
„Wat zeg je? Nelly komt? Reuze gezellig.... reuze gezellig. Zal ik een borrel meebrengen?”
„Als je met een borrel op tafel komt, loop ik de deur uit. Nu weet je het.”
„Nelly lust misschien wel een hartversterkertje.... Een reuze leuke meid. Jammer dat dat kindje nog steeds niet getrouwd is.”
„Je bedoelt zeker: jammer dat ik al met jou getrouwd ben hè? Als je je maar fatsoenlijk gedraagt.”
En met deze wijze raad vertrok Jansen naar zijn kantoor.
Zo, zo, Nelly kwam. Jansen kon wel dansen van plezier. Hij kon het zichzelf wel bekennen, dat hij gek op dat mooie meisje. was. Ze leek uiterlijk als twee druppels op zijn vrouw, alleen haar ogen. Die waren anders. Die keken altijd spottend en uitdagend de wereld in.. Ze was nog altijd niet getrouwd, maar dat betekende allerminst, dat ze een mannenhaatster was. Tenminste, tegenover Jansen, haar zwager, liet ze daar niets van blijken. De zoentjes, die Jansen heimelijk van haar lippen gestolen had, waren niet meer op de vingers van één hand te tellen. Zij mocht haar zwager wel. En hij haar! Maar mevrouw Jansen was daarvan totaal onkundig. Anders had ze zich wel even bedacht voor ze haar zusje in huis haalde.
Tussen de middag nam Jansen de telefoon van de haak.
„Hallo, spreek ik met mej. Olsen? Ja? Hallo Nelly, hier Leo, die boze zwager van je. Hoe gaat het met me?”
„Nou met jou dat weet ik niet; ik maak het uitstekend. Ik kom vanavond bij jullie logeren. Fijn?”
„Nelly, je weet hoe ik naar je verlang. Jij bent mijn zonnetje. Mijn kleine Venus van Milo.”
„Malle vent. Je vergeet dat je getrouwd bent met mijn lieve zuster. Laten wij geen domme kinderen worden Leo. Je 'hebt haar gekozen en nu zul je het met haar moeten doen.”
„Nelly, je weet toch dat ik heel veel van je houd?”
„Ik ook van jou jongen, maar wij moeten verstandig zijn. Gedraag je alsjeblieft fatsoenlijk vanavond.”
„Ook gij Brutus?”
„Dus Greet heeft het je ook al gezegd? Ze heeft toch geen vermoedens?”
„Welnee. Maar ze is bang dat ik vanavond dronken thuis kom. Stel je voor.”
„En jij lust niet eens een borrel, nietwaar? Nou Leo, tot vanavond hoor. Ik kom laat. Ga maar gerust eerst biljarten. Daag!”
Leo legt de hoorn neer. Strak staart hij voor zich uit. Hij leerde Greet kennen en drie maanden later Nelly. En ineens was heel zijn grote liefde voor Greet naar de achtergrond gedrongen.
Maar Greet had hem vast gehouden. Had direct verlovingskaarten rond gestuurd en zo was hij aan haar blijven hangen. Ze was een beste vrouw! Heel best zelfs. Maar ze miste die sprankelende humor van Nelly. Leo verheugde zich ontzettend op de avond. Met Nelly!!! Voor tien uur zou ze zeker niet komen. Jansen kon dus eerst nog een paar uurtjes naar de club. En terwijl hij achter zijn borrelglaasje zat te dromen, schoot er ineens iets in zijn gedachten. Ja, dat zou lollig worden.
Greet maakte hem altijd uit voor dronkaard, die zich altijd idioot aanstelde. Haha.... Vanavond zou hij expres eens dronken thuis komen. Haha.
En zo verscheen hij klokke elf, het hoedje iets te schuin op zijn dikke haarbos, in de salon.
„Als de klok van.... Hihi, wat zie ik nou.... Twee.. twee vrouwtjes? .. Twee Greetjes?”
Mevrouw Jansen wil woedend opspringen, maar Nelly’s heldere lach houdt haar tegen.
„Dag liefste vrouwtje, wat zie je er weer heerlijk uit. Laat mij je een fijn zoentje geven.”
Onzeker loopt Leo naar de twee vrouwen. Even staart hij naar de twee, besluiteloos, maar dan neemt hij resoluut Nelly in zijn armen en geeft haar een dikke zoen. Met open mond staart mevrouw Jansen naar haar man. Natuurlijk weer dronken. Verschrikkelijk.
Maar net doen of ze niets merkt. Maar Leo is bijzonder verliefd vanavond.
„Schatje.... wat heb je een leuk japonnetje aan? Niks erg hoor. Koop jij maar een mooi japonnetje. Staat ontzettend leuk bij je snoeperig figuurtje. Toe schat kom eens heerlijk bij me zitten. Toe nou, niemand ziet het.”
Mevrouw Jansen is recht overeind gesprongen.
Maar Leo ziet haar niet eens. Een beetje onzeker stapt hij op de andere vrouw toe en trekt haar op zijn schoot. Gretig legt hij zijn arm om haar leest en drukt zijn hoofd tegen haar schouder.
„Jij.... hik.... jij bent mijn eigen lief klein snoesepoesje, mijn honneponnetje...”
Mevrouw Jansen raakt over haar toeren.
„Leo.... Leo.... Nelly.... hoe kun je dat allemaal toelaten.... Ik.... Ik....”
„Ik kan er niets aan doen.... Toe Leo,.... laat mij los....”
Maar Leo neuriet een deuntje, terwijl hij het meisje op zijn schoot stevig vast houdt en knuffelt. Maar nu is mevrouw Jansen het zat. Ze trekt de pantoffel van haar voet en geeft Leo een flinke mep boven op zijn hoofd.
„Zo, lelijke dronkaard. Dat is voor jou.” En met deze woorden rent ze de deur uit naar boven naar haar slaapkamer en sluit de deur achter zich dicht.
Nauwelijks is ze de kamer uit of Nelly springt van Leo’s schoot.
„Maar jongen, wat heb je nu weer uitgespookt. Dat had je niet moeten doen.”
„Maar schatje, wat heb ik dan gedaan. Ik moest toch iets verzinnen om even met jou alleen te zijn. Misschien leert Greet het dan meteen af om me altijd voor dronkaard uit te schelden. En nu heeft ze natuurlijk de slaapkamer gesloten en moet ik op de logeerkamer gaan
slapen. O jé,.... daar moet jij.... zeg Nelly.... ik zal vanavond bij jou moeten blijven. Mag ik? Het is zo heel....”
„Stil jongen, dat gaat niet, neen tenminste...”
Nelly’s gezicht heldert ineens op.
Plotseling kust ze Leo goeden nacht en verdwijnt naar boven. Leo blijft nog wat rondscharrelen, zingt nog tweemaal van de klok van Arnemuiden en loopt dan ook naar boven. Zou de deur werkelijk gesloten zijn? Ja warempel. Greet drijft hem zelf naar Nelly.
„Ga maar naar de logeerkamer. Ik kan je niet zien.”
Gnuivend loopt Leo naar de kamer er naast, drukt de deur open.
„Laat het licht uit. Anders....”
„Goed schatje.... lig je al in bed? Ik kom....”
In een paar tellen is Leo uitgekleed en springt in bed.
„Ha, lieveling, wat heb ik naar je verlangd.”
Hij pakt het vrouwtje naast zich in zijn armen en begint haar onstuimig te kussen.
„Mijn liefste lieveling.... Wij horen bij elkaar.... Nooit laat ik je meer gaan. Ik kan niet buiten je. Jij en jij alleen.”
„Zal je dan nooit meer dronken zijn, schat?”
„Dronken? Welnee, hoe kom je daarbij. Ik ben nooit dronken.”
„Behalve vanavond een beetje! Anders had je mijn zuster niet op je schoot genomen en gekust.”
Leo’s handen stokken ineens. Mijn zuster Nelly? Wie is dat dan, die hier naast hem ligt? Vlug trekt hij het licht aan en staart ontdaan in de lachende ogen van zijn eigen Greetje. Maar Leo is niet dronken. Hij is nuchter als een kalf.
„Zie je, lieveling.... ik was toch wel een beetje dronken.... Dom mannetje hè? Kom geef me maar gauw een zoentje, dat je vergeeft. Ik beloof je dat ik heus nooit meer zal drinken. Wat moet Nelly wel van me gedacht hebben.”
„Nelly vergeeft het je van harte. Ze wist toch zelf, dat je in je dronken bui niet wist wat je deed.”
Leo trok maar gauw het licht uit. Zijn vrouw mocht zijn gezicht niet zien. Ja, ja, die mannen.
De zomervakantie was aangebroken, en ook al blijf ik waar ik zit, de maand augustus geeft mij altijd een feestelijk gevoel, ook al omdat ik in die maand jarig ben: het is mijn maand zogezegd. Dat gevoel is een blijvende erfenis van de schooljaren: voorlopig niet naar school te hoeven, eindeloos te kunnen zeilen, aan boord je kostje koken en te slapen onder de dektent met je beste vriend - wat kun je nog meer willen?
Om dat geluk te vervolmaken herlees ik deze maand altijd een paar Bob Evers-boeken. Wat je nog meer zou willen? Dat je kon zeilen in de Stille Zuidzee en een jaar op een onbewoond eiland wonen. Daarom heb ik dit keer achter elkaar de drie eerste delen (zoals die later canoniek aan het begin van de serie geplaatst zijn) gelezen, in afwachting van twee vrienden die in een vrij klein zeilbootje (een bijna veertig jaar oude Albin Vega van 27 voet) van Marseille langs Corsica, Sardinië, de Æolische Eilanden en door de Straat van Messina naar Siracusa kwamen zeilen. Daar hebben ze twaalf dagen over gedaan. Een van de twee is ook een fanatiek BE-lezer, die onder meer eens met zijn vader en stopwatch in de hand de mysterieuze reis heeft nagevaren van de scheldejol die met Jan Prins en Bob Evers aan boord in het niets leek te zijn opgelost vanaf de Spanjaardsbrug bij Leiden, waar Arie zijn vrienden zou opwachten; volgens hun scheepslogboek klopte het tijdschema precies.
Toen het schip van mijn vrienden de Porto Piccolo binnenliep, zat ik hun in mijn auto aan de kade op te wachten. Later vroeg de kapitein van de „Idée-fixe” (waarom heeft die scheldejol van Jan eigenlijk geen naam?) of ik iets in zijn scheepslogboek wilde schrijven. Dat werd het volgende:
Siracusa / 10 agosto 2012:
Stipt op tijd kwam de oude Citroën van Colenbrander met zijn voorwielen tot stilstand, nipt aan de kaderand van de Porto Piccolo. Hij zag de „Idée-Fixe” met gehesen grootzeil en gezwinde spoed tussen de pieren doorvaren, en gaf, nadat hij tevreden op zijn beide polshorloges had gekeken, enige felle, korte lichtsignalen met zijn gele koplampen. Vijf minuten later was hij over de steiger naar het door zwaar weer gehavende zeilbootje gelopen, en zag hij, tot zijn niet geringe verbazing, de twee Bronzen van Riace, als lopende beelden, van boord komen. „Franke en Frank, mag ik aannemen?” -G.M.
Drie sterren nonsens (uitdrukking van Willem W.) voor wie de boeken niet kent. Omdat deze schipper ook een (on)gezonde belangstelling voor wapens en schietgeweren heeft, ging het gesprek vaak over onze drie helden, en meer nog over de muiters Braggart, Mickey Mouse en de oude Schotse machinist MacGarrigle met zijn repeteergeweer. Ik heb al eens eerder opgemerkt op deze bladzijden dat de bijfiguren en de boeven in de BE-boeken vaak opmerkelijk drie-dimensionaal getekend zijn; ze bezitten echt karakter, en nog sterker: het vertelperspectief wordt vaak verlegd van de drie jongens naar een of meerdere van de boeven. Dit is een van de kenmerken die de boeken zo opmerkelijk maken, alsook het herhalen van dezelfde gebeurtenissen vanuit een verschillend vertelperspectief.
Bij het lezen van de eerste drie boeken was mij ditmaal nauwelijks iets opgevallen om onder het vergrootglas te leggen; de jongens zelf hebben nog weinig karakter, de verwikkelingen gaan snel van start en het verhaal vertoont nauwelijks ‘zakken’. Wel eten ze onwaarschijnlijk veel varkensvlees en hebben ze wonderlijk genoeg geen last van vitaminegebrek. Er zijn in die delen nog weinig typische Willem Watermanzinnen te vinden - dat merkwaardige idioom wat zijn schrijven zo bijzonder maakt en de tekst ‘stem’ geeft, namelijk die van de schrijver. Men zou kunnen zeggen dat hij zich nog enigszins op de vlakte houdt, met in zijn achterhoofd het idee dat hij jongensboeken aan het schrijven is - alleen het wapengebruik past niet bij dat genre.
Wat mij wel opviel, is dat Willy van der Heide de verleiding niet heeft kunnen weerstaan om hier en daar overdadig met woorden te schilderen: eindeloze zonsop- en ondergangen in kleuren en halftinten, de sterrenhemel, wit oplichtende strandjes in de nacht, een onverwachte waterval tussen het tropisch groen. Met de voorbeelden alleen al zou ik drie van deze columns kunnen vullen. En wat mij ook is opgevallen is hoe onwaarschijnlijk veel de figuren uit deze eerste drie boeken in hun broekzakken met zich meedragen.
De ronding van Kaap Hoorn is voor de „Willi Waw” kennelijk een peulenschilletje; over het indrukwekkende landschap van Vuurland geen woord.
Van enig ontzag voor doodgeschoten mensen wordt blijk gegeven (vooral als Jan Prins de morele overweging uitspreekt dat je die levensgevaarlijke boeven niet zomaar mag afknallen, maar dat je alleen uit zelfverdediging mag schieten), maar verder wordt niets over de religieuze achtergrond van de jongens verteld, en ook niet of ze er misschien nog andere vrienden, van school bij voorbeeld, of van een sportclub, op nahouden. Kortom, de karakters van onze drie vrienden zijn, in tegenstelling tot de kalenderplaatjes van de Stille Zuidzee, of de nauwkeurige tekening van de „Frisco”, nog nauwelijks ingekleurd.
Verder komt er weer geen vrouw in het boek voor, ook niet gebonden aan de mast, zoals Kapitein Rob in dezelfde tijd wel tekende. Dat het om nog schoolgaande pubers gaat, blijkt slechts uit hun flauwe grapjes en pesterijen. Het was allerminst deze meligheid waardoor ik met name „De strijd om het goudschip” weer met groot plezier gelezen heb. De tegenwoordig ongeoorloofde beschrijvingen van het gedrag der inboorlingen blijven daarentegen wel erg geestig.
Nieuwsbrief 38 |
Nieuwsbrief 39 als pdf |
Nieuwsbrief 40 |
Register van de Nieuwsbrief |
Startpagina van de Nieuwsbrief |
Startpagina van de Apriana |