„Glorierijke missers in La Gloria” verschenen!

Zoals heel wat Candy-lezers zullen weten, ben ik (WWW) boekenschrijver van beroep. Maar wel van een speciaal ras. Ik kan héél moeilijk door mijn nekharen lullen, waarmee ik wil zeggen dat ik niet kan en wil schrijven over zaken waar ik persoonlijk nooit iets van heb meegemaakt. Ik ben dus van nature gedwongen, van alles te beleven en overal mijn neus in te steken. Dus mijn tijd tussen het ene boek en het andere vul ik het liefst met mijn buitenissige evenementen. Welnu:
In het jaar dat Phil Bloom de Nederlandse sex-revolutie inleidde door op het VPRO TV-scherm haar persoonlijke bloesem aan den volke te onthullen voer ik onder een ouwe zeilpet op een negen meter lange sloep de Hollandse wateren rond, met aan boord als meisje loos de bloedfraaie Sylvia Quiël, die vastberaden van plan was om op mij, als mannelijk model, portretschilderen te leren. Het geen haar overtuigend gelukt is.
En dáár begint mijn waar verhaal. Ietwat pikanter dan het gezever van Henk van der Keukenmeyden.

IZZY ABRAHAMI HEEFT EEN PLAN!
Ik zat in het café van de oude walvisvaarder Klaas Balk, op de plek waar de Ringvaart uitmondt in de Nieuwemeer en bedacht ineens, dat ik Flip van der Burgt moest opbellen, om te vernemen hoe het met de Revolutie stond. (Dat waren de PROVO-tijden, weet je nog?) Ik kreeg zijn wonderschone vrouw aan de telefoon: Adik, door mij beurtelings genoemd: „De Panterkat” of „Madame Nuh”.
„Willem!” zei zij, met zachtgevooisde nadruk. „Er zit hier iemand die overal naar je op zoek is geweest.”
„O”, zei ik, wat beducht. „Heb ik me weer eens misdragen?”
„Neenee,” zei Adik. „Althans niet dat ik weet. Maar het schijnt de bedoeling te zijn, dat je je gáát misdragen. Het is Izzy Abrahami.”
„Verrek!” zei ik. „Ik dacht dat die in Israël zat.”
„Zat-ie ook een tijd,” zei Adik. „Maar hij is naar Amsterdam gekomen via New York en hij heeft een Filmplan. Hier komt-ie.”
En toen kreeg ik Izzy aan de lijn: „Willem! You bastord! Where are you?”
„Ik zit in een kroeg, man. Met kraandrijvers, een paar ingenieurs van Fokker en wat wilde boere-dochters uit de Haarlemmermeer.”
„Kun je hiernaartoe komen?”
„Jawel, maar waarvoor? Drank hebben ze hier óók.”
„Ik ga een serie sexfilms maken in kleuren, met jou in de hoofdrol.”
„Praat geen barre wartaal, Izzy!” zei ik. „Daar ben ik toch zeker veuls en véúls te oud voor. Daar moet je zo’n jonge, ferme stoere...”
„Nonono,” zei Izzy. „Dat moet juist niet. Ik heb het hele scenario om jou heen geschreven.”
Zoiets maakt de mens nieuwsgierig. Wees redelijk, beste lezer: zoiets zou ook U nieuwsgierig hebben gemaakt.
„Verdien ik er wat mee?” vroeg ik. (Ko van Dijk zegt in zo’n geval: „Wat schuift het?”)
„Oh, yes. I’ll pay you.” Dat maakte het verhaal nog véél indringender, want ik had de slimme Izzy nog nooit iets of iemand zien betalen.
„Ik kom met de boot door de grachten heen,” beloofde ik. „Ik ben op de Leliegracht bij jullie zo tegen achten.”

HET GENIALE SCENARIO VAN IZZY
Er stond daar op de Leliegracht een enorme hoop Pernod en whisky om de Revolutie te helpen uitbotten, maar tussen de geleende kreten van Marx en Marcuse heen tierde Izzy me een werkelijk geniaal idee in het oor: „Jij bent een oude, wijze en wat cynische man,” begon hij.„Die het allemaal wel gezien en doorschouwd heeft. Dat past helemaal bij jouw type. Je draagt dan ook een pince-nez: zo’n knijpbrilletje, weet je niet? Als je gekleed bent, draag je een gewoon recht pak met das en een wandelstok.”
„Grijs flanel en wandelstok met zilveren knop?”
„Precies, old boy. Exact!”
„Heb ik thuis in de mottenballen hangen.”
„Nou, kijk. Ik wil demonstreren dat de hele wereld uit nèp bestaat. Allemaal Komedie.”
„Moet dat dan nog gedemonstréérd worden?” riep ik uit.
„Oh, sure!” zei Izzy. „Men gelooft nog veel te veel in morele en politieke bullshit. Dat ga ik doorprikken. Ik heb een heel stel mooie meiden en knappe knapen al geregeld. Nou gaat het zo: als jij dat knijpbrilletje AF hebt, en je kijkt gewoon rond, zie je alle medespelers gewoon gekleed. Maar zogauw je dat magische brilletje OP zet, staat alles en iedereen spierpoedelnaakt en kijk je dwars door alle nep heen. Jijzelf staat dan óók naakt.”
„Ja, dat moet wel,” zei ik bedenkelijk. „Maar denk je dat het publiek dat tegen-de-borst-stuitend tafereel overleeft? Met een schipperstrui aan en een zeilpet op heb ik nog wel iets schilderachtigs, maar...”
„Laat dát nou maar aan mij ter beoordeling over,” zei Izzy. „Ik verkoop het wel.”
„Nouja,” zei ik. „Dat is jouw pakkie-an. Maar ik wil dat wel eens meemaken. Waar wordt dat produkt opgenomen?”
„In de studio van Matthijs Schrofer. Hier vlakbij in de Lijnbaansstraat.”

IZZY EN DE DUBBELE BODEMS
Nu heb ik als regie-assistent gewerkt bij BIG CITY BLUES van Charles Huguenot van der Linden en ook zélf twee 16mm documentaires vervaardigd. Ik had dies het vage idee, dat ik een hoop meer van de praktijk van geluidsfilmen af wist dan Izzy. Maar dat maakte het allemaal maar spannender, natuurlijk. Bovendien was ik hoogst benieuwd, wat voor soort vreemd puin aan vrouwvolk onze Izzy voor de Eerste Officiële Nederlandse Sexfilm had weten te strikken. Want dat het zoniet een sexfilm, dan toch minstens een pornofilm moest gaan worden, bleek al heel rap. In die tijd ging in New York het gerucht (en dat was toen nog wáár ook - zo snel veranderen de zeden op dat gebied) dat je in Wild Amsterdam héél wat meer kon en mocht dan in de USA.
Nu wilde onze Izzy binnen het intellectuele raamwerk van zijn scenario gewoon wat rauw geneuk opnemen. Dat ging dan zo: hij had een twee centimeter dikke plaat perspex (glasplastic) besteld van twee bij één meter. Die zou op schragen worden gelegd, en daarbovenop zou dan een paartje gaan liggen kozen en vozen, terwijl de cameraman er op de rug onder lag om het allemaal in haarfijne close-ups te registreren. Maar die scènes zouden stiekem later in de film worden ingelast, want de rest van de „acteurs” waren keurige meisjes-studenten met wat progressieve denkbeelden. Die wilden dan wel netjes naakt met gesloten dijbeentjes op de film, maar knoeien en rotzooien was er voor hen niet bij. Ik hoefde dat gelukkig zelf óók niet. Ik hoefde alleen maar cynisch en wereldwijs naakt rond te stappen met stok plus zilveren knop en knijpbrilletje.

DE ACTEURS MAKEN MET ELKAAR KENNIS
Drie dagen later was (zoals dat heette in de schoolopstellen) de lang verwachte dag aangebroken. Om elf uur in de ochtend liep de studio van Matthijs vol met cameralieden, kabelvolk, lampenisten en een verbluffend stel mooie meiden. Pláátjes van meiden, gewoon. En het meest indrukwekkende was, dat de drie top-prijs-poezen bestonden uit een échte rooie, een échte brunette en een échte blondine. Met figuurtjes en smoeltjes om op bonbondozen te plakken, ook nog! Hetgeen alweer bewijst, dat juist mooie meiden elk redelijk excuus aangrijpen om al hun kleren uit te flikkeren en zich te laten bekijken.
„All we all here?” brulde Izzy, die zich al de stijl had aangemeten van een kruising tussen Andy Warhol en Sam Goldwyn. „Nu krijgen we allemaal koffie en trekt iedereen zijn kleren uit. We moeten eerst naakt aan elkaar wennen.”
Nouja, dat gold alleen maar voor de acteurs. Ik zat me, wat bibberend vanwege de kilte in de studio en slurpend aan hete koffie, af te vragen wie van dat prachtige stel toverkutjes zich boven op die plaat perspex moest laten prijsneuken, toen tot mijn verbazing Saskia Holleman kwam binnendraven. Te laat, zoals gewoonlijk. Voor wie Saskia Hollemans naam niet kent: zij is een beroepsactrice en zij was het welgevormde meisje dat met prachtige naakte tieten bij een koe destijds op dat verkiezingsaffiche stond. Weet u nog? Uit enkele opmerkingen van Izzy drong het tot mij door, dat het onze Saskia was, die min of meer heftig bewegend later in het geheel zou worden ingelast - uit alle kompasrichtingen gefilmd. Hetgeen mij één vraag open liet: welke knaap dat fokwerk zou moeten verrichten. Wantte.. het is één ding om een zo'n mooi en sexy ding als Saskia in een bad van het Hilton Hotel onder handen te nemen, maar toch wel iets heel anders om datzelfde te doen, omringd door meesmuilende lampenisten, camera-assistenten en microfoonbengels met microfoon-hengels.
Dáárvoor bleek beschikbaar een welgebouwde, om en bij de 25 jaar jonge en knap uitziende knaap. Nou krijgt niemand een stijve lul als je naakt met elkaar rondom een stel tafels koffie zit te drinken, je geestelijk preparerend op een film. Maar er is echt wel een logische verhouding tussen de lengte van de penis (slap) en de lengte (stijf). En dat was bij deze knaap wel normaal in orde, leek me. Naast me hoorde ik Izzy gedempt aan hem vragen: „Say man - je hebt toch geen moeite om het stijf te krijgen en te houwen als er een filmploeg om je heen staat, hè?”
„Oh, nee hoor!” verzekerde onze fokkert. „Geen centje last.”
„Laten we dan beginnen!” zei Izzy. „Lampen! Geluid...!”

ALLES MAAR DAN OOK ALLES GAAT MIS
Izzy Abrahami had zichzelf (dat bleek al heel snel) tot wonderknaap, van het Internationale Filmwezen benoemd. Nou - wonderen had hij wel nodig, want het zou een geluidsfilm worden, maar hij werkte met een doodgewone bandrecorder en een statiefmicrofoon. En dat in een holle studioruimte waar alles daverde en galmde, terwijl de acteurs soms één meter en soms tien meter van die microfoon af stonden. Maar ja - dat waren mijn zaken niet en als iedereen zich ermee gaat bemoeien is het helemáál geen werken. Ik trachtte in de koffiepauze nog met enige olifant-achtige tact erop te wijzen, dat een microfoon aan bepaalde technische wetten gehoorzaamt en dat een bandrecorder niet lipsynchroon loopt met een stomme camera, maar dat was volgens Izzy ouderwetse muggezifterij, waar een Progressief Genie zich niet mee op hoefde te houwen.
Vervolgens bleek, dat Izzy zelfs zo’n genie was, dat hij helemaal geen draaiboek gebruikte. Zoiets kán. Ik heb dat zelf gedaan bij een documentaire van drie kwartier. Maar een documentaire kun je later voorzien van muziek en gesproken tekst... en bovendien moest álles, maar dan ook álles hier precies kloppen en sluiten. Denk je eens eventjes in, beste lezer. De acteurs stonden op seconde A aangekleed door de hele studio verspreid... Midden in een scéne werden alle kleren uitgegooid... waarna de film opnieuw begon te lopen MET ALLE PERSONEN OP DEZELFDE PLAATS EN IN DEZELFDE HOUDING, maar spiernaakt. Een klus, waar ze zelfs in Hollywood nog bij moeten nadenken. Maar Izzy schudde dat allemaal uit zijn mouw. Het ergste was nog, dat er in die film ludiek gedanst moest worden in een studentikoze ruimte vol affiches van Che Guevara en Lenin, met beurtelings kleren áán en uit... maar wél precies op de maat van de Rolling Stones. Voorts kwamen er nog woeste revolutionaire speeches in voor van een Intellectueel Leider, staande op een tafel... ook al weer naakt en gekleed. Maar... er was niet eens uitgetypte dialoog. Dus na de eerste opnamedag zat ik bij Flip van der Burgt thuis Hollandse dialoog te schrijven, benevens revolutionaire redevoeringen waar ik het helemáál niet mee eens was. Maar ja - daar ben je schrijvert voor, nietwaar? Izzy’s mooie vrouw Rifka hield alles goed in de gaten vanuit een hoekje... mogelijk om te zorgen dat Izzy zijn handjes thuis hield. Schrofers mooie vrouw zorgde voor koffie en broodjes. Matthijs zelf zorgde voor het geld, want zoals gewoonlijk kon Izzy daar niet aan beginnen.
Na drie dagen waren de massa-scènes gereed en werd alles de studio uitgeveegd omdat men zich nu intens zou gaan bezig houden met de sextoeren van Saskia en haar partner op de transparante plaat.

DE FOKSTIER BLIJKT IMPOTENT!
Ik bleef wat op kantoor rondhangen met een boekje van de Olympia Press, maar na enige tijd ontstond er wat heen-en-weer geloop. Tot de assistent-cameraman mij inlichtte: de cameraman lag ruggelings gereed en ook Saskia lag gereed, maar de penis wilde niet rijzen. Tja... die dingen kunnen voorkomen. Saskia kneedde wat aan de ballen en sjorde wat aan de penis, tot alles functie-gereed leek en het geval naar binnen gleed... Maar als de camera begon te snorren, dan liet de penis het ineens afweten en glibberde weer naar buiten. Nouja - ook dát waren mijn zaken niet. Toen ik het boekje van de Olympia Press uit had, vroeg ik aan Matthijs mijn geld, wat hij me (correct als hij is) netjes uitbetaalde. Ik ging terug naar mijn sloep en voer door de Schinkel terug naar de Zuid-Hollandse plassen. En daar had dit verhaal natuurlijk mee af kunnen zijn. Zelfs af móéten zijn. Ik zat weer lekker aan het roer met alleen een shirtje aan en werd bruiner en bruiner. Het was een verrekte mooie maand toen, dat staat vast.
Maar een dag of tien later begonnen berichten met te bereiken. Izzy en Matthijs hadden me doodsdringend nodig. Ik kreeg hen te pakken.
„William!” kreet Izzy. „Enkele opnames moeten geheel opnieuw. Daar komen we niet onderuit.”
„Kom nou,” zei ik. „Ik ben hier lekker aan het spelevaren met mijn zeemeermin Sylvia, en je kúnt me verder wat.”
„Ik zal je er extra voor betalen, man! En jij als ouwe vriend kunt me niet zomaar in de steek laten.”
„Moeten die meiden dan óók weer opnieuw komen?”
„Ja, allicht. Een paar hele scènes moeten totaal opnieuw.”
„Nou, vooruit dan maar.”

VAN TOP TOT TEEN BIJGESCHMINKT
Die avond om elf uur parkeerde ik mijn schip in de Lijnbaansgracht tegenover het politiebureau. De volgende morgen om tien uur wandelde ik de paar honderd meter naar Schrofers studio. De hele naaktmeute zat daar al bijeen. Toen deed ik mijn kleren uit en iedereen kreeg zowat een hartverlamming. Ik zei toch, dat het een kleurenfilm was? Nou - ik zat des zomers, met alleen een shortje aan op die sloep. Bij de eerste opnames had ik een regenachtige periode achter de rug en alleen mijn bilpartij was toen een beetje met schmink bijgekleurd. Maar na die paar weken zon was ik zo bruin als een noot. Nou kun je, na het opzetten van een knijpbrilletjes wél cynisch door alle nep heenkijken en ineens alles naakt zien. Maar het is verrekte lastig om het publiek duidelijk te maken, waarom de oude, wijze man zonder aanwijsbare reden als een kameleon van tint verandert. Er was maar één wanhopige oplossing, en die dan ook maar toegepast: twee jongelieden (waarbij een overtuigde poot) plus de lieve Rifka begonnen aan de schier bovenmenselijke taak, mij van top tot teen bij te werken. Ik geloof, dat ze er bijna vier uur mee bezig zijn geweest. En intussen hebben ze alles op me uitgeprobeerd, wat er ooit op een menselijke huid kan zijn gesmeerd: vanaf Max Factor tot en met varkensreuzel en nachtcrème. Weet je waar ze het uiteindelijk mee gedaan hebben? Tot crème-tint gemengde muurverf op waterbasis. En daar moest ik verrekte mee uitkijken, want als ik te veel boog of draaide, barstte die rotverf er in schilfers af.

DE PREMIÈRE
Twee volle maanden later belde Flip van der Burgt me op: „Willem! Izzy draait vanmiddag die film met jou en Saskia in Premiére. Dat MOET ik zien!”
„Waarom heeft niemand MIJ dat laten weten?”
„Geen enkele van de acteurs is uitgenodigd.”
„Maar wie dan wél?”
„Erik de Vries van de Televisie.”
Dáár stond ik paf van. Ik heb zelf met Erik bij Philips gezeten en hij is op het ogenblik God de Vader zelf bij de televisie. Hoe had Izzy dát nou weer geritseld gekregen?
Mensen - ik heb van mijn leven niet zó iets mallotigs op een filmscherm zien vertonen. Met die vlekkerige en afschilferende verf op mijn bast zag ik er de helft van de scènes uit: niet als een Oude, Wijze Kater, maar als een mottige jaguar. Van de geluidsband was geen stom woord te verstaan en op de momenten dat de acteurs moesten overgaan van naakt op gekleed, en omgekeerd, versprongen ze soms wel een halve meter van positie.
Die film moet nog ergens in een archief liggen. Die is een kapitaal waard als curiositeit. Misschien wel een aardig bruidsgeschenk voor Saskia als ze nog ooit een rijke man trouwt.

Onlangs herlas ik een paar BE’s; iets waar ik persoonlijk overigens nooit genoeg van krijg. Nou zijn er al haast bibliotheken vol geschreven over de vraag wat Bob Evers zo bijzonder maakt en dat levert een heel scala aan trefwoorden op. Men denke aan: de nodige grappen en grollen, spanning, hyperbolen, amusante overdrijving, hilarische gebeurtenissen, situatie-humor (zoals Willem het zelf ooit verwoordde), de wonderlijke figuren die zomaar ineens opduiken op uiterst ongelegen momenten en die men kan onderverdelen in excentriekelingen, uiterst domme personen, het soort mensen dat je als dorpsgek zou kunnen aanmerken... enzovoorts. Ik vermoed dat ik hiermee niets nieuws vertel.
Maar een geheel ander punt is de manier waarop Willem een BE-avontuur liet beginnen, in combinatie met de gave om de lezer op het verkeerde been te zetten en vooral de vragen te doen rijzen die uiteindelijk netjes beantwoord worden. Iedere lezer zal zich wellicht, bij de allereerste keer dat hij/zij de boeken las, die verwondering kunnen herinneren: „Wat zit er in vredesnaam in de dicht gesoldeerde stukken pijp die gesmokkeld worden?” „Wat is er met dat witte tonnetje en die varkensleren koffer aan de hand?” „Waarom worden er mensen op klaarlichte dag ontvoerd?” („Krakeel”). Als de nieuwsgierigheid goed geprikkeld wordt, blijf je gewoon doorlezen tot je op al die vragen het antwoord hebt.
Maar om terug te komen op de vraag hoe Willem een verhaal begint: eigenlijk had ik daar nooit echt bij stil gestaan, maar men kan hier twee manieren in bespeuren. De eerste methode bestaat uit de aanpak om een verhaal op gang te laten komen waarbij de lezer dan gewoon wel ziet wat er verder gebeurt. Voorbeelden: het Zuidzee-avontuur, de briefjesjacht en het spektakel in het toeristenhotel. Verreweg de meeste verhalen worden op deze manier „ingeleid”. Maar daarnaast zijn er verhalen aan te wijzen waarin de lezer ineens midden in een avontuur terecht komt dat zomaar uit de lucht komt vallen. Bijvoorbeeld zoals dat het geval is bij „Vreemd krakeel in Californië” (dat in dezen de kroon spant), „Arie Roos wordt geheim agent” en het avontuur rondom de valse dollars. Soms is een echte scheidslijn tussen de twee methodieken van de verschillende avonturen overigens niet echt scherp te trekken.
Ik noemde al „Vreemd krakeel in Californië”, één van de éénakters uit de serie. Dat verhaal heeft mij altijd op de één of andere manier bijzonder gefascineerd. Waarom? Wellicht is het een combinatie van factoren. Om te beginnen spreekt de locatie Hollywood, met alle gewichtigheid rondom de filmwereld, waar Willem tussen de regels door zo nu en dan flink de draak mee steekt, erg tot de verbeelding. Een ander punt is het volslagen onlogische en op geen enkele wijze te beredeneren incident waar Arie bij betrokken raakt en waar dit avontuur mee begint. Nu mag ik er van uit gaan dat iedereen dit verhaal wel kan dromen, dus ik volsta in de rest van dit artikel met slechts wat interessante punten aan te stippen.
Op zeker moment worden we gewaar dat er in totaal vijf mensen zijn ontvoerd, te weten:
Arie, Poortstra, Vera Vitella, William Prentiss en de trompettist. Als snel wordt duidelijk dat alle vijf de personen één ding gemeen hebben: ze hadden een Nederlandse krant gekocht in de winkel van John Jeffrey Gillmore. Nou is „Gillmore” uiteraard een naam die veel voorkomt, maar Willem kennende zou je meteen denken aan een verhulde grap in de trant van „Er moet meer en meer geGild worden.” Maar dit even terzijde. De kleding van de heer Gillmore stemt trouwens ook even tot nadenken: een hardgroen shirt, met een oranje stropdas en een oranje broek (!). Nog even afgezien van de vreselijke combinatie is een oranje broek wel redelijk bizar te noemen. Het schijnt gewoon te kunnen in Hollywood; hier zou men zoiets hooguit verwachten in de tijd dat er een EK- of WK-toernooi gaande is. Zoals gezegd, wordt duidelijk dat e.e.a. met de gekochte krant te maken heeft. Bijna alle ontvoerde personen hebben een plausibele reden waarom ze besloten een Nederlandse krant te kopen. Alleen Vera Vitella laat de lezer daaromtrent in het ongewisse. Ze zegt hierover: „Ik wacht op een bepaalde, in het Engels gestelde advertentie die erin zal verschijnen. Wat die advertentie is, gaat niemand behalve mij en de steller ervan één cent aan.” Heel vaag... in eerste instantie zou men geneigd zijn te denken dat het om een contact-advertentie gaat, maar verderop in het verhaal blijkt dat ze verloofd is. Hoewel ze in de kelder weer verklaart dat ze nooit „mevrouw” hoopt te worden en dus helemaal niet aan trouwen denkt. Dan haar beroep: slangendanseres. Waarop Arie vraagt: „Danst u als een slang?” en Vera hierop vervolgens laat weten dat ze MET slangen danst (ook weer een schitterende grap van Willem).
Uiteindelijk komt de aap uit de mouw: men komt erachter dat tegen iedereen de opmerking is gemaakt over de sinaasappeloogst en dat de ontvoeringen daar dus iets mee te maken moeten hebben. Op dat moment rijst de vraag bij de lezer: „Wie van de vijf personen is degene die de ontvoerders moeten hebben?” Het is duidelijk dat het Poortstra sowieso niet kan zijn. Die spreekt bijna geen woord Engels en hem was de mededeling over de sinaasappeloogst volledig ontgaan. Arie kunnen we ook uitsluiten, zodat overblijven: Vera Vitella, Prentiss en de trompettist. En daarmee zijn we beland bij het punt waarop Willem de lezer op een razend knappe manier op het verkeerde been weet te zetten, hetgeen we pas verderop in het verhaal zouden beseffen. De lezer komt voor zichzelf op de gedachte dat het Vera Vitella of Prentiss moet zijn. Vitella omdat ze heel erg onduidelijk doet over de reden waarom ze die krant kocht en Prentiss omdat die door Arie wordt verdacht van het feit dat hij heeft zitten klikken bij de ontvoerders om zogezegd een wit voetje te halen. De trompettist lijkt juist het minst verdacht. Dat is echter wat er in de lezer opkomt als hij/zij alles op een rijtje zet. Arie heeft echter zijn twijfels en weet op verbluffende wijze de juiste persoon er tussenuit te pikken. Zijn overwegingen blijken even geniaal als simpel te zijn. Op bladzijde 161 - bijna aan het einde dus - lezen we hierover:

„De mensen die er wérkelijk niets mee te maken hadden, waren vanzelfsprekend spinnijdig dat ze voor niets waren opgepakt en opgesloten. Maar dat was degene, die het in opdracht deed, natuurlijk niet. Daar kwam nog wat bij: degene die het wérkelijk in opdracht had gedaan, had natuurlijk reuzehaast om die boodschap over te gaan brengen aan de man die hem daarvoor had gehuurd. Nogal glad. Die had des te méér haast, omdat hij al uren had verloren met vastzitten die middag. Ik kon er dus op rekenen, dat de man of vrouw die het wérkelijk was, er geen zin in zou hebben, om eerst nog eens uren door te brengen met opmaken van processen-verbaal op een politiebureau, en dat óók alweer omdat zijn eigen geweten niet zuiver was. Daarom reed ik in die Chrysler terug en begon iedereen lekker op te jutten om mee te gaan naar de politie! Daar waren ze allemaal direct voor te porren... behalve de trompettist. En die had van alle drie de minste reden om er geen zin in te hebben... want die had tóch niets te doen. En hoe meer ik aandrong, hoe minder zin hij er in had. En toen wist ik zeker dat de trompettist de man was, die ik zocht. Eenvoudig, hè?”

Inderdaad... heel eenvoudig... achteraf. Ik kan me nog goed herinneren dat ik dit boek voor de allereerste keer las (ik moet toen 15 of 16 zijn geweest) en dus ook voor de eerste keer deze ontknoping zo uiteengezet zag. Stond ik daar even met de mond vol tanden, want ik had er faliekant naast gezeten met mijn eigen vermoedens. En met mij waarschijnlijk nog vele anderen.
Een ander aspect, dat dit boek voor mij persoonlijk zo bijzonder maakt, betreft het voorval met de pot verf die op het koude buffet valt met de daarop volgende commotie. Ik heb toen echt het boek even opzij moeten leggen om enige minuten later met buikpijn van het lachen verder te lezen. Maar even afgezien van deze vrolijke noot: dit verhaal is gewoon razend knap uitgedacht en wederom een sterk staaltje van het „Arie Roos-brein”. Als je dit zo weet op te zetten dan bespeur je vaardigheden die je doen denken aan Alfred Hitchcock en Edgar Wallace.

Over Alfred Hitchcock lezen we het volgende:
In veel van zijn films wordt, vaak op een komische wijze, naar de Amerikaanse maatschappij en haar inwoners gekeken. Hitchcock was zelf een Engelsman en bekeek daardoor de Amerikaanse maatschappij als buitenstaander. Veel films zijn zowel een lofzang als een aanklacht tegen Amerika.
(Eigenlijk geldt dit ook voor het gehele oeuvre van Willem)
In „North by Northwest” bijvoorbeeld is een microfilm de drijvende kracht achter de acties van de personages, terwijl op geen enkel moment duidelijk wordt wat er op de microfilm staat en waarom dat zo belangrijk is.
(Ook goed voor behoorlijk vreemd krakeel)

Over Edgar Wallace:
Hij was een meester in het opbouwen van spanning, naar een climax, en het uitwerken van ingenieuze plots waar de identiteit van de dader, en de manier waarop deze de misdaad pleegde, pas op het allerlaatste nippertje wordt onthuld.

We kunnen stellen dat Willem zich in goed gezelschap bevindt.

Met Afrikaanse, Deense, Duitse, Engelse en Italiaanse vertalingen van een of meer van zijn werken, om over Belgische uitgaven maar te zwijgen, heeft Willem van den Hout zijn naam (of een van zijn pseudoniemen) toch ook in het buitenland gevestigd. Daar komt nog een land bij dat tegenwoordig buitenland is, maar in 1938 nog niet: op 3 juni van dat jaar (Willems 23e verjaardag!) verscheen in het Bataviaasch Nieuwsblad het korte verhaal „Er is meer tusschen hemel en aarde...” van een zekere W.H.M. van den Hout-Menziers. In de periode 1936-1940 noemde Willem zich vaker Menzies of Van den Hout-Menzies: het eerste „Joop & Peter”-verhaal in het Noordbrabantsch Dagblad Het Huisgezin verscheen onder de naam Keit. Menzies (inmiddels hoofdstuk 1 van „Drie kwajongens op zwart zaad”); in sommige van die verhalen noemt hij zich „Menzies” en pocht hij een enkele keer over Schotse voorouders (Menzies is de naam van een Schotse clan); de Nenasu - Nederlandsche Nationaal-Socialistische Uitgeverij - stuurde op 26 juni 1940 een antwoord op een eerdere brief aan W.H.M. van den Hout Menzies. De naam Van den Hout-Menziers in het Bataviaasch Nieuwsblad lijkt een drukfout. Twee van de namen die in het korte verhaal voorkomen, zijn interessant: Fred ter Heyde en Van Baerle; we kennen beide namen ook uit „De kruistocht van Generaal Taillehaeck”, Ter Heyde bovendien uit de „Joop & Peter”-verhalen: zoals reeds in de vorige Nieuwsbrief gesteld, was Willem helemaal niet zo creatief in het verzinnen van nieuwe namen van zijn protagonisten: bepaalde namen blijven in heel zijn oeuvre terugkeren.

Fred ter Heyde bracht het zaakje aan het rollen. Met zijn drieën zaten we op een regenachtigen middag in van Baerle’s flat om enkele dingen te bespreken en van Baerle schonk ons juist een borrel in toen Fred zei: „Zeg, Van Baerle, heb je al gehoord dat het op het kasteel weer spookt?”
„Vertel geen onzin!” bromde van Baerle.
„’t Is geen onzin,” zei Fred, „dat kasteel heeft jaren leeg gestaan tot er een paar weken geleden iemand is komen opdagen die een contract voor een jaar afsloot en het ding liet meubileeren. Maandagochtend heeft hij zijn intrek in het gebouw genomen. Maandagnacht om half twee is hij eruit gerend zonder zijn jas aan te trekken. Sindsdien heeft hij hardnekkig geweigerd er een voet in te zetten na zes uur ’s avonds.”
„Jullie zijn stapelgek,” zei van Baerle snuivend, - „we leven in de twintigste eeuw, - die vent heeft te diep in zijn glaasje gekeken.”
„Kan wel zijn,” zei Fred, met een veelbeteekenende knipoog onzen kant uit, - „maar er is met dat kasteel iets niet in orde, je weet, er is meer tusschen hemel en aarde.........?”
Van Baerle werd nijdig en er ontstond een heen én weer gepraat tot Fred hem uitdaagde:
„Nou, van Baerle,” zei hij. „je schept zoo op, ik tart je om vannacht zonder wapens bij je in die stikdonkere, verlaten kast van een kasteel te blijven!”
Van Baerle kreeg geen achterdocht en liep er tot onze vreugde in:
„Aangenomen,” zei hij, met zijn vuist op tafel slaand, „ik wed om vijf-en-twintig pop dat ik rustig in dat kasteel blijf tot zonsopgang.”
„Jammer genoeg kan ik er niet bij zijn,” zei Fred, met een tweeden wenk in onze richting, „maar van Straaten en Willem gaan vast en zeker met je mee om je te controleeren. Ze kunnen beneden in de hall blijven zitten terwijl jij boven bent. Maar als je met hen praat of hen roept, heb je je weddenschap verloren.”
„Accoord,” lachte van Baerle, „van die vijf-en-twintig pop geef ik een etentje...... spoken! Haha, wat een klets!”
Van Straaten en ik spraken af, van Baerle om tien uur te halen. Samen met Fred gingen we weg. Er stond buiten een flinke wind en de regen kletterde op de kap van Van Straaten’s wagen toen we erin klommen.
„Prachtig,” grinnikte Fred toen we wegreden, „ik heb altijd van Baerle eens te pakken willen nemen, - hij doet altijd of hij de wijsheid in pacht heeft, - dit is een dot van een kans. We hebben hem prachtig op stang gejaagd! Willem, - hier is een sleutel van het kasteel, den andere heb ik. Ik ga vannacht in dat gebouw voor spook spelen. Als van Baerle daar in zijn eentje boven zit, in het stik-donker met den wind om zijn ooren huilend en ik geef enkele bloedverstijvende kreten, is hij een flinke vent als hij het er lang uithoudt. Denk eraan, - ik ga eerder dan jullie erheen, om een uur of negen. Als jullie komen, zit ik ergens in het kasteel, gehuld in het traditioneele spooklaken. Mijn auto rijd ik wel ergens verdekt in een zijweg.”
Van Straaten grinnikte: „Ik ben benieuwd of het lukt! Er is natuurlijk een kans dat hij er genoeg van krijgt en ’m inderdaad smeert! Dan lach ik me dood. Blijft hij zitten en krijgt hij jou in je spooklaken te pakken, dan is de lol nog veel grooter! Ik doe mee.”

„Zoo,” zei Van Baerle, - „we zullen maar geen tijd verknoeien. Jullie zijn er getuigen van dat ik de voorwaarden van de weddenschap in acht neem. Ik ga meteen naar boven, - ik wil mijn vijf en twintig pop verdienen en het is al laat. Ik zal jullie groeten doen aan het spook, so long!”
„’t Beste” grinnikte Van Straaten. We zagen zijn gestalte, vaag gesilhouetteerd tegen de lichtvlek die zijn lantaren wierp, de hall oversteken en de eerste helft van de breede trap opgaan. Rond een hoek verdween hij uit het gezicht.
Onze wacht, daar beneden in de stikdonkere, koude hall was geen pretje. We zetten onze jaskragen op en gingen of stoelen zitten die de laatste huurder van het huis nog steeds in het gebouw had staan. Het huis was vol van zonderlinge geluiden. Er moesten ergens een paar ruiten zijn stukgewaaid, want nu en dan blies een ijzige wind om ons heen. De regen kletterde tegen de dubbele voordeur en siste door de boomen in het park. We praatten weinig, maar wachtten tot Fred zou verschijnen. We wachtten een half uur, drie kwartier, en juist toen ik ongeduldig van de verlichte wijzerplaat van mijn horloge opkeek en meldde dat er een uur verstreken was, zag ik voor mij, op tien meter afstand Fred staan, - een lange, bleeke gestalte.
„Hei, Van Straaten,” zei ik, „daar is-ie! Zeg, Fred, schiet wat op met de voorstelling! Het is hier allemachtig koud.” Fred’s vage, witte schim bewoog niet. Van Straaten keerde zich om, rillend van kou en maakte nijdig enkele opmerkingen.
Fred maakte een golvende beweging, gleed een eindje achteruit en dan klonk door de wijde, steenen hall een kreet die een ijskoude rilling over mijn geheele lichaam deed loopen. Het geluid begon laag en hol, als de klacht van een mensch die schijndood in een lijkkist is genageld, zwol aan, werd sterker en sterker en eindigde plotseling in een krijsch vol van demonische woede.
Ik zat doodstil in mijn stoel. De gestalte gleed snel in de richting van de trap. Ik werd me bewust van een koud zweet op mijn voorhoofd.
„Dat...... dat......” hijgde Van Straaten, „dat was allemachtig goed gedaan, zeg...... Willem, zeg, haha, als-ie dat dadelijk boven doet!”
Ik zag de bleeke schim de steenen trap opglijden en om een hoek uit het gezicht verdwijnen.
„Ja,” fluisterde ik en wischte mijn voorhoofd af, - „als-ie dat dadelijk boven bij Van Baerle doet......”
En toen kwam van boven, van de eerste étage, diezelfde kreet, alleen honderdmaal erger dan zoo juist, een lage huilende kreet die mijn hart deed stilstaan. Langzaam, heel langzaam kroop in die oneindig lang aangehouden kreet een snerp van woede, - van waanzinnige, koude, wreede woede..... dan, plotseling, sloeg de huiltoon over in een triomfeerenden krijsch.
Het was me onmogelijk me te verroeren, - ik gevoelde mijn lichaam als gehouwen uit de kille steen van een grafzerk. Dan brulde er plotseling boven ons een mensch, - brulde een mensch in doodsnood, in panischen, onbedwingbaren angst. Een oogenblik later rende Van Baerle de treden van de breede, steile trap af. Een doodsbleek gelaat was het eenige wat in de duisternis zichtbaar was, een gelaat als een bleeke vlek. En op hetzelfde oogenblik gebeurde het afgrijselijke: een geluid of er iemand struikelde, de bleeke vlek beschreef een boog, het gebrul veranderde in een gillenden angstkreet. Twee doffe bonzen onder elkaar op de trap, een krakende smak......... dan was alles stil.
„Hij...... hij is van de trap gevallen...... hij heeft zijn nek gebroken! Wat zijn we voor onzin begonnen! Waar is Fred, Fred! Waar ben je, Fred!!”
Op dat oogenblik knarste er een sleutel in het slot van de voordeur en de stormwind woei de zware deur met een galmenden slag terug tegen den muur van de hall. Een lange gestalte trad binnen, de regen spetterend op een leeren jas.
„Schreeuw niet zoo, man,” zei de gestalte...... „hier ben ik. Ik heb pech gehad met den wagen...... op een verlaten stuk weg, ik kon niet eerder...... Ik...... wat is er? Wat is er gebeurd? Van Straaten, man, wat is er?”
„Stil!” zei Van Straaten, schor, „luister!” En uit het binnenste van het boven het fluiten van den wind uit klonk voor de derde maal dien nacht een duivelsche, gillende, triomfeerende kreet.
We leven in de twintigste eeuw, zooals Van Baerle zei, maar...... er is Van Baerle’s lijk.

Als we te weten willen komen op welk eiland Jan, Bob en Arie eigenlijk zaten gedurende hun eerste avontuur, zullen we eerst moeten kijken welke gegevens de boeken ons leveren.
Zowel in het feuilleton „De avonturen van drie jongens in de Stille Zuidzee” (afl. 1, in het blad Jeugd, 1943) als in de hardcover-editie van „Avonturen in de Stille Zuidzee” (p. 7) vertrekt de „Annie” (feuilleton) resp. „Esperanza” (boek) op 3 augustus vanuit Amsterdam; in de pocketeditie (p. 7) is de datum veranderd in 16 juli. Tot en met de jaren ’50 van de vorige eeuw sloot de zomervakantie aardig aan op het werk op het land en besloeg de hele maand augustus, de oogstmaand; later is de vakantie naar voren geschoven en duurde ze zes weken, vandaar dat de datum in de pocketreeks werd veranderd. Onveranderd bleef het gegeven dat de jongens in september weer terug in Nederland moeten zijn, „want dan begint de school weer” (feuilleton, afl. 11; hardcover, p. 71; pocket, p. 66). Zoals we weten, lukte dat met dank aan Braggart c.s. niet: Jan Prins, die aardig wat tijd op de brug van de „Annie”-„Esperanza” en het muiterschip heeft doorgebracht, beweert met valse bescheidenheid dat hij de tel van de dagen is kwijtgeraakt, maar als hij schat dat de eerste dag op het eiland half september („Drie jongens op een onbewoond eiland”, hardcover, p. 7) resp. half augustus (pocket, p. 7) is, mogen we hem met een gerust hart geloven. In de hardcover is de school dan alweer begonnen, in de pocket gaat de school straks weer beginnen. Hoe dan ook: zonder de drie jongens.
In 1939 - vier jaar voor het verschijnen van het feuilleton - liep in Danzig het Nederlandse vrachtschip „MS Abbekerk” van stapel; het schip van 7900 BRT was voor die tijd een van de modernste en snelste vrachtschepen ter wereld en haalde op z’n sloffen 17 knopen. De „Annie” resp. „Esperanza” moet een soortgelijk modern schip zijn geweest. De bedoeling was dat het schip - ondanks Arie Roos’ eetlust - zonder tussenstops naar Buenos Aires zou varen... waar het, zoals wij deksels goed weten, nooit zou arriveren. Een schip dat 17 knopen haalt, doet er om en nabij de 13 dagen over om voor de Braziliaanse kust te geraken (de afstand Amsterdam - Rio de Janeiro bedraagt 9509 km). De website van Hapag-Lloyd beweert dat een hedendaags vrachtschip er 22 à 23 dagen over doet om van Amsterdam naar Buenos Aires (afstand 11.373 km) te varen: vrachtschepen hebben dan wel krachtiger motoren dan die van een halve eeuw geleden, maar ze zijn ook groter en logger geworden; daar komt nog bij dat rederijen van containerschepen hun snelheid in verband met de hoge benzineprijzen sinds 2010 hebben verlaagd naar 12 knopen. De „Annie”-„Esperanza” zou 15 dagen nodig hebben gehad om Buenos Aires te bereiken. Voor de Braziliaanse kust, op een paar dagen varen van Buenos Aires (feuilleton, afl. 6; hardcover, p. 43; pocket, p. 40), worden de drie jongens opgepikt door het Amerikaanse vrachtschip „Vancouver” (feuilleton) resp. „Frisco” (boek). Dat ouderwetse, tragere schip vaart om Kaap Hoorn heen naar een plek „ééns zo dicht bij de meest nabije eilandengroep als bij Kaap Hoorn” (feuilleton, afl. 30; hardcover, p. 174; pocket, p. 165). Die dichtstbijzijnde eilandengroep wordt door Jack kortweg Tuamotu genoemd, maar bestaat in feite uit diverse eilandengroepen. Op het moment van de overval bevindt de „Willi Waw” zich dus halverwege Kaap Hoorn en Tuamotu, iets ten zuiden van Paaseiland. Zeven dagen later landt de „Willi Waw” op het eiland, dat we voor het gemak maar „het eiland van Jan, Bob en Arie” noemen; als Jans schatting uit de hardcover van half september klopt, is dat circa 44 dagen na hun vertrek uit Amsterdam.
De afstand van Rio de Janeiro via Ushuaia (Vuurland) naar Paaseiland is 8612 km; de „Frisco” doet 22 dagen (= 44 - 15 - 7) over die afstand: een snelheid van 9 à 10 knopen, afhankelijk van de grootte van de boog die het schip om Kaap Hoorn maakt. De afstand van Paaseiland naar de Marquesaseilanden, een deel van Frans Polynesië, bedraagt 3745 km; een eenvoudig rekensommetje leert ons dat de „Willi Waw” zeven dagen lang een constante snelheid van 12 knopen ontwikkelt.

Frans-Polynesië

Eiao; Landsat-satellietopname (2006)

Als je vanuit Zuid-Amerika naar het westen vaart, is de eerste eilandengroep die je normaal gesproken tegenkomt de Gambierarchipel (ca. 1600 km ten zuidoosten van Tahiti), een groep van 43 eilanden die onderdeel uitmaken van Tuamotu. De enige noemenswaardige berg is de Mont Duff op Mangareva; omdat dat eiland echter bewoond is, kan dit onmogelijk „het eiland van Jan, Bob en Arie” zijn. De 39 onbewoonde eilanden van deze archipel zijn vlakke atollen en komen dus evenmin in aanmerking. Heb je deze eilandengroep gemist en vaar je verder naar het westen, dan laveer je tussen de 78 eilanden van de Tuamotu-archipel, de 7 Australeilanden en de 14 Genootschapseilanden door; al deze eilanden zijn óf platte atollen óf bewoond; de vierde en laatste archipel van het Franse overzeese land (Pays d’Outre Mer) Frans-Polynesië (hoofdstad Papeete op Tahiti) wordt gevormd door de Marquesaseilanden. Deze eilandengroep ligt op 1600 kilometer ten noordoosten van Tahiti en zo’n 1000 km ten zuiden van de evenaar. Van deze veertien eilanden zijn er zes bewoond; ook zij vallen af als kandidaat voor „het eiland van Jan, Bob en Arie”. Van de acht onbewoonde eilanden zijn er twee bergachtig genoeg om in aanmerking te komen: het hoogste punt van Moho Tani in de Zuidelijke Groep van de archipel is 520 meter, het hoogste punt van Eiao in de Noordelijke Groep is 576 meter. Als de jongens de berg op hun eiland beklimmen, ontdekken ze het eiland waar Jack, Joe, Hennessey, Harry, Barney en „Mickey Mouse” al die tijd verblijven: dat ligt volgens een schatting van Bob zo'n zes à acht kilometer verderop. Daarmee valt Moho Tani af, want het dichtstbijzijnde eiland, Motu Nao, ligt maar liefst veertig kilometer naar het zuidoosten toe. De enige mogelijkheid die we dus overhouden, is het eiland Eiao in de Noordelijke Groep. Het eiland ligt zo’n 200 kilometer ten noordwesten van het administratief centrum van de Marquesaseilanden, Hiva ’Oa: het eiland waar schilder Paul Gauguin en zanger Jacques Brel begraven liggen. De conclusie kan niet anders zijn dan dat de „Willi Waw” niet pal westelijk is gevaren, maar vanaf het punt waar ze zeven dagen eerder door de muiters werd overvallen een westnoordwestelijke koers heeft aangehouden.
Als je vanuit de richting van Zuid-Amerika komt, nader je vanzelfsprekend de oostzijde van het eiland: hier vinden we inderdaad een baai, zoals dat ook in het boek wordt beschreven. Er is geen vulkaantop op het eiland; veeleer bestaat het hele eiland uit de rand van een caldera van een reeds lang in zee verdwenen vulkaan. Het hoogste punt van deze onregelmatig gevormde calderarand („Kameelrotsrug” in Bob Evers-terminologie) heette in de taal van de oorspronkelijke bewoners Moukatiketike. Oorspronkelijke bewoners? Inderdaad: lang voor de Europeanen in dit werelddeel ten tonele verschenen, werd het eiland bewoond door de Tuametaki, een zeer krijgshaftige stam; toen de Amerikaanse kapitein James Ingraham het eiland op 21 april 1791 ontdekte (en het Knox Island noemde), was het echter alweer onbewoond. In de 19de eeuw is het 13 kilometer en 3,5 kilometer brede eiland korte tijd als leprakolonie gebruikt en daarna voor de tweede maal verlaten, tot Jan, Bob en Arie er neerstreken. De wateren rondom het eiland zijn zeer visrijk, zoals we weten: „Zij snapten niet, hoe zoveel vissen tegelijk in het water konden rondzwemmen, zonder elkaar aan te rijden of aan te varen” („Drie jongens op een onbewoond eiland”, hardcover, p. 83; pocket, p. 91), zodat er tegenwoordig complete vissafari’s naar Eiao worden georganiseerd vanaf een van de grotere eilanden, Nuku Hiva of Hiva ’Oa, die heden ten dage vanuit Tahiti makkelijk per vliegtuig bereikbaar zijn. In de tijd van Jan, Bob en Arie was het eiland echter volkomen verlaten, tenminste: door mensen. Over het eveneens onbewoonde eiland Moho Tani merkt de Franstalige Wikipedia op dat de biodiversiteit van dat eiland is aangetast door de import van schapen en varkens. Moho Tani zal niet het enige eiland zijn waar dat is gebeurd: de Duitstalige Wikipedia heeft het over schapen, geiten en varkens op Eiao. De broodboom is inheems (denk aan het verhaal van de „Bounty”), de kokospalm is door de Europeanen naar dit deel van Polynesië gebracht.

De kust van Eiao

Een catamaran voor de kust van Eiao

Broodvruchten

De baai waar de „Willi Waw” aanmeert, ligt in het noordoosten van het eiland en is door de Fransen Baie de Avaneo gedoopt. Daarvan heb ik geen foto’s, wel van een soortgelijke baai aan de westkust, de Baie de Vaituha. Deze baai zal de kloof annex fjord zijn, waarover Willy het heeft op pagina 153 van de hardcover en pagina 166 van de pocket. Als je de calderarand beklimt, kom je op een geërodeerde, kale hoogvlakte, precies zoals Willem het beschreef (hardcover, p. 159; pocket, p. 172). Van daaruit ziet Bob het eiland van Jack, Joe, Hennessey en de drie muiters: dat moet dan het eiland Hatutu zijn, zo’n drie kilometer ten oosten van Eiao en een voortzetting van dezelfde calderarand.

Baie de Vaituha

Baie de Vaituha, de enige goede natuurlijke haven van het eiland

De kale hoogvlakte

De kale hoogvlakte en een blik op de zuidoostpunt van het eiland

Nu schat Bob weliswaar dat dat andere eiland zes à acht kilometer verderop ligt, maar Bob is natuurlijk een doorgewinterde landrot, voor wie het schatten van afstanden op zee lastig is. Voor een schrijver uit ’s-Hertogenbosch, ondanks alle mogelijke snoeverij eveneens landrot in hart en nieren, is het verschil tussen oost en west blijkbaar ook lastig, want hij schrijft: „Van hieruit hadden zij een prachtig uitzicht over de zee ten zuiden en ten westen van het eiland,” al is het wel zo dat Bob ronddraait met zijn Zeisskijker en de hele horizon afzoekt. Het 6,6 km² grote Hatutu heeft o.a. een baai aan de westkant van het eiland, waar de „Willi Waw” ligt: „... in een baai aan de westkust van dit eiland, zestig meter uit de kust en de muiters zitten er op en snurken” („De strijd om het goudschip”, hardcover, p. 31; pocket, p. 29).
De „Frisco” ligt aan het begin van „De strijd om het goudschip” (hardcover, p. 35; pocket, p. 34) enkele honderden mijlen ten zuiden van Eiao en Hatutu, binnen het barrièrerif van een atol: dat moet dan een van de Tuamotu-eilanden zijn, mogelijk een van de zogeheten Îles du Désappointement, vanuit het standpunt der muiters gezien een veelzeggende naam. De „Frisco” ligt daar maandenlang voor anker, maar vaart uitgerekend een dag later dan Jan, Bob en Arie naar uitgerekend datzelfde eilandje Hatutu waar de „Willi Waw” ligt.

Wie gaat googelen op de naam Eiao, komt niet alleen uit bij „het eiland van Jan, Bob en Arie”, maar ook bij de gebruikelijke afkorting van de Escuela Industrial y Preparatoria Técnica „Álvaro Obregón” in Monterrey, een plaats die wij kennen uit „Lotgevallen rond een locomotief”: toeval bestaat niet, volgens de schrijver van de Bob Evers-serie...

Tot slot nog een overpeinzing: hoe stelde Willy van der Heide zich het begin van het schooljaar voor, in het geval dat de „Annie”-„Esperanza” niet was gezonken? 15 dagen van Amsterdam naar Buenos Aires, vervolgens wilde vaart („Buenos Aires en Argentinië en gauchos zien.... Rio de Janeiro bekijken.... en een maand lang ronddwalen op zee!” in het feuilleton, „Buenos Aires bekijken en politieagenten plagen in Montevideo” in de boekuitgaven), maar het schip zou toch ook weer ooit terug naar Nederland moeten varen...

Het is onder de lezers van de Bob Evers-boeken welbekend dat hun lievelingsauteur, Willy van de Heide, de publiciteit altijd heeft geschuwd. Onder de nog niet verstorven Bestuursleden van het Bob Evers Genootschap (kortweg het BEG) is het een goed bewaard geheim dat hun schrijver onsterfelijk is. In letterlijke zin: zijn dood is destijds, februari 1985, in scène gezet, volgens precieze instructies van de Meester zelf, onder weer een andere naam heeft hij in het verborgene gewoon verder geleefd - wáár zal ik niet prijsgeven - en heeft hij inmiddels de alleszins respectabele leeftijd van 99 jaar bereikt, welke verjaardag hij in zéér intieme kring, vanwege zijn onverwoestbare gezondheid, gevierd heeft als zijn vijfenzeventigste! Zum wohl! drinken wij hem toe.
Ondergetekende, die zoals bekend reeds vroeg bejaard geworden is en onvast ter been, vindt bij het gaan regelmatig houvast bij zijn nog krachtige vriend en mentor. Volgend jaar zal Willy van der Heide derhalve zijn honderdste verjaardag vieren, bij welke gelegenheid - net als destijds het geval was bij zijn geliefde auteur Ernst Jünger, toen Mitterand en Kohl samen bij hem op de thee zijn geweest - Angela Merkel en de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker op zijn schip een koffiemaaltijd met blikken ham en ananas zullen genieten.
Zo ver is het echter nog niet en we willen niet in de toekomst schouwen. Wel heeft schrijver dezes, onzeker of hij het zelf nog een jaar zal uitzingen, de Meester zo ver weten te krijgen eindelijk eens een fatsoenlijk interview af te geven, waarvoor de interviewer zich gemakshalve heeft willen bedienen van het befaamde Proust Questionnaire.
„Ik heb niets met die langdradige auteur van het Oude Volkje!” brieste Willy vanonder zijn woeste snor, toen ik hem daartoe trachtte over te halen. „Nu moet u goed begrijpen, Meneer van der Heide,” was daarop mijn antwoord, „dat U een dergelijke vragenlijst ook schriftelijk kunt invullen, en dat daarbij geenszins naaktfoto’s van de auteur worden afgedrukt.”
Aldus geschiedde, en wat hier volgt, zijn de ongecensureerde antwoorden die mij per post onlangs bereikt hebben, getikt op zijn oude handslagmachine van het onverwoestbare merk Adler, al was het inktlint daarvan enigszins uitgedroogd: de letters waren toch goed leesbaar, omdat Willy zoals zijn gewoonte nog steeds is de letters letterlijk door het papier heen slaat.