En toen ging er iets fout. Na elfhonderd handtekeningen, achttien volle postzakken en twee dagen opluchting dat de drukte achter de rug was, kwam een sms-je, gevolgd door een telefoontje. Van Roger Schenk, de man die meer van Bob Evers weet dan wie ook, inclusief ik over de boeken die ik zelf heb geschreven.
Of ik wist dat er iets heel erg fout was gegaan.
Dat wist ik niet en ik wilde het ook niet weten, want we hadden familieweekeinde in Bloemendaal aan Zee met in het verschiet een verjaardagsfeest waarvoor Jan, Bob en Arie niet waren uitgenodigd.
De mededeling dat de boekhelften van de delen 56 en 57 verkeerd achter elkaar waren geplakt legde wel even een grauwsluier over het feest. De hele familie leefde zeer met Lia en mij mee en de eerste gasten leverden hun aandeel in het getreur. Daarna kwamen er te veel bezoekers om wat dan ook te willen uitleggen, gingen er wijnflessen open en kwam alles goed. Voor die dag, dan altijd.
In deel 58, „De magistrale misverstanden van J. Masters”, spelen enkele hoofdstukken zich af in en om Bloemendaal aan Zee en daar moest ik wat research voor doen. Dat deed ik niet met een hart vol vreugde, want ergens in mijn achterhoofd speelde de vraag: heeft de drukker een fout gemaakt of heb ik verkeerde bestanden gestuurd?
Het was de drukker en die drukker nam de volle verantwoordelijkheid op zich. Wat over was - en dat waren een heleboel boeken - zou worden opgehaald en vernietigd, er zou een nieuwe druk komen en de drukker zou daar 1100 boeken van verzenden; een van de redenen waarom er geen handtekening in kwam. De belangrijkste reden was dat ik geen zin meer had. Over 100 handtekeningen en nummers doe je ongeveer een uur en na een uur of vier krijg je een handtekeningenpols, een bij schrijvers beruchte ziekte.
De boeken gingen de deur uit en toen kwam het.
„Meneer De Zwaan, ik heb nóg twee boeken gekregen, wilt u die terug?”
„Wat moet ik met de misdrukken?”
„Kan ik niet alsnog een handtekening krijgen?”
Dat waren de lezers die geen computer hebben of domweg niet kijken op website of Facebook.
Van degenen die wél Facebooken en websiten, kwamen hoofdzakelijk geweldige, soms bijna overweldigende reacties. Het was in een aantal gevallen alsof lezers een beetje meeleden, en misschien deden ze dat ook wel.
Er kwamen tientallen harten onder mijn riem, er kwamen bloemen en er kwam bericht van iemand die zei dat hij geen nieuwe boeken hoefde omdat hij boekbinder was en zelf de helften goed aan elkaar had geplakt.
Er kwamen een paar knorrige reacties. Van mensen die elk jaar een knorrige reactie sturen. Ik heb ze genegeerd en ze zijn nu een beetje boos omdat ze geen bericht van me hebben gekregen.
Twee op vele tientallen.
Leuke club, die Bob Evers-fans.

Een van de gewraakte misdrukken, misbindingen of desnoods misbaksels: tot aan pagina 96 ging het eigenlijk best goed. Eén ding staat als een paal boven water: deze drukker zal zich geen tweemaal aan dezelfde steen stoten, dus uw documenten zijn in de toekomst nergens veiliger dan bij Drukker Ten Brink in Meppel!

Elders in deze Nieuwsbrief wordt aandacht besteed aan het feuilleton „Drie jongens en een caravan” uit de Jeugdkampioen 1949. In de jaargang 1950 van datzelfde blad verscheen het feuilleton „Tumult in een toeristenhotel” en in de jaargangen 1951-1952-1953 tenslotte „Een speurtocht door Noord-Afrika”. De laatste twee feuilletons wijken inhoudelijk nauwelijks af van de boekversies, op één opvallend detail na: het circus dat wij (en de FBI) zo goed kennen onder de naam Bonzario, heet in het feuilleton Circus Mikkenie, een circus dat redelijk vaak wordt genoemd in de Jeugdkampioen en waaraan diverse artikelen in dat blad zijn gewijd. „Een speurtocht door Noord-Afrika” begint niet, zoals men mocht verwachten in nummer 1 van dat jaar, maar pas in nummer 11, het juli-nummer. De boekuitgave verscheen apart genoeg nog vóór alle afleveringen van het feuilleton gepubliceerd waren. Van alle delen uit de Bob Evers-serie is de dollarjacht-trilogie wellicht het meest „autobiografisch”: voor veel namen, personen en huizen uit deze trilogie heeft Willem uitvoerig geput uit zijn oorlogsverleden. Natuurlijk geldt dat ook voor de bunker van de valsemunters, maar toch op een heel andere manier dan we wellicht zouden denken. Inspiratie voor de filmmaatschappij in de bunker heeft Willem rechtstreeks opgedaan uit het verhaal „Filmen in een heuvel” door Nic. Blans in het juni-nummer van de Jeugd-kampioen 1951. Nic. Blans (jr.) (* 26 mei 1917 , † 28 oktober 1996) was een vaste medewerker van de Jeugdkampioen en zijn naam zal wellicht ergens een belletje doen rinkelen: hij was de illustrator van het feuilleton „Drie jongens en een caravan” in dat blad. Lees hieronder zijn spannende bunkerverhaal, compleet met filmmaatschappij, een lager gelegen verdieping en meer van dat soort grollen, en vergelijk dit met Willems beschrijving van de bunker van de Anglo-Italiaanse Filmmaatschappij d’Imago N.V. in „Een speurtocht door Noord-Afrika”.

Zelfportret van Nic. Blans jr. uit de Jeugdkampioen van 8 september 1949.

Wat doe je, als je een heuvel ziet, waar een schoorsteen uitsteekt? Maar laat ik bij het begin beginnen. Ik wandelde over het terrein van de Zuidhollandse Rijvereniging, aan de rand van de Haagse duinen. Wat weilanden omzoomd met kreupelhout, ’n stuk bos, ’n paar heuvels. ’n Mooi terrein waar een ruiter alles vindt wat zijn hart begeert. Net op de grens van het weiland en het bos ligt een verhoging, gedeeltelijk begroeid met bomen en struiken, zo op het eerste gezicht een volkomen natuurlijke glooiing van het terrein. Maar als je er bovenop geklommen bent, krijgt je vertrouwen in de echtheid van die heuvel een eerste schok. Er steekt een schoorsteen uit! Als je achterdocht eenmaal wakker is geroepen, blijkt er iets niet helemaal te kloppen met die heuvel.
Er zit een gebouwtje aan vast geplakt, er lopen vreemde betonnen gangen door en de bomen die er op groeien blijken allemaal uit een soort gemetselde schoorstenen te steken, beginnen dus blijkbaar lager dan de helling en worden zo voor verstikking behoed.
„Alweer een bunker,” dacht ik, want daar zijn we aan de kust wel aan gewend, al was dit, om zo te zien, wel een buitenmodel. Het had niet veel gescheeld of ik was rustig verder gewandeld, maar toen viel m’n oog op een eenvoudig wit bord, waarop stond, dat hier onder de grond een Film-studio verscholen zat. Ik wilde daar graag iets meer van weten en dus keerde ik op m’n schreden terug en wandelde de heuvel binnen. Eerst een betonnen gang in, die ’n meter of zes de grond in liep en toen op een keurige ijzeren deur eindigde. Zo kwam ik in het domein van twee Haagse film-enthousiasten, die direct bereid waren me hun merkwaardige studio te laten zien, en hier is dan het relaas wat ik er bij te horen kreeg.

.... iets als een betonnen trechter, die een eind de heuvel in loopt ....

Het ideaal van iedere filmer is een eigen studio en dat betekent in de allereerste plaats een heleboel ruimte. Nu weten jullie allemaal wel hoe we hier in Nederland om ruimte verlegen zitten en dat geldt heus niet alleen voor woonruimte, met fabrieksruimte is het al niet veel beter. Toen deze twee film-mannen, vrij kort na de bevrijding, het in hun hoofd kregen een eigen studio te openen, leek dit zo op het eerste gezicht een haast onmogelijk plan. Energiek als ze waren, lieten ze zich niet uit het veld slaan ondanks alle tegenslag en het zoeken naar geschikte studioruimte was een ware Odyssee door Den Haag en omgeving. Als ze dan eindelijk met veel moeite en narigheid ergens een pand dachten gevonden te hebben dat hen voor het doel geschikt leek, werd het prompt door de brandweer afgekeurd.
Het was allemaal niet erg opwekkend, ondanks al hun moeite en doorzettingsvermogen ging het er na een tijdje toch naar uitzien, dat het een hopeloze questie was.
Zo stonden de zaken, toen een van de twee vrienden een wandeling in de omgeving van Den Haag maakte. Het was op een Zondag. Druilerig weer, en dat gecombineerd met de tegenslagen, die alle grote plannen in de war dreigden te schoppen, geven een klein vermoeden van zijn stemming.
Tot overmaat van ramp begon het opeens flink hard te regenen. Even schuilen dus maar. Jullie snappen het zeker al, er was een heuvel met een soort betonnen trechter, die naar binnen liep. Om de tijd te korten keek hij eens in de pikdonkere ruimte. Toch eens kijken hoe het er daar binnen uitziet. En zo schuifelt hij bij het onzekere licht van een lucifer een soort gang binnen. Overal rommel en stank. Hij slaat een hoek om, voorzichtig langs de muur, telkens nieuwe lucifers aanstrijkend. Dan botst hij op een machtige stalen deur met op de vier hoeken grote handles en daar achter is een ruimte die niet te overzien is met lucifers-vlammetjes.
Omdat zijn doosje lucifers bijna leeg is, besluit hij maar terug te gaan. Wat merkwaardig hoog zijn die gangen voor een bunker! Dat het in meer dan één opzicht een vreemd geval is, merkt hij, als hij plotseling geen grond meer onder zijn voeten voelt en een trap aftuimelt. Waar een trap is, en een flinke brede ook, moet nog meer ruimte zijn. Helemaal niet gek dat hij ineens ’n tikkeltje enthousiast wordt, hij gaat naar huis en haalt een lantaarn. Wat hij dan te zien krijgt, lijkt in de eerste opwinding een eindeloze rij zalen, kamertjes, trappen, vervuild en geblakerd weliswaar, maar hier is in ieder geval ruimte, ruimte in overvloed.
Er volgen natuurlijk meer expedities naar de bunker, er wordt een plattegrond gemaakt. Het blijkt dat er op iedere verdieping zes grote ruimten zijn van tien bij zes meter. ’n Paar daarvan zijn onderverdeeld in kamers en kamertjes. Er zijn drie ingangen, verdedigd door mitrailleursnesten, een wonderlijke combinatie met de grote rode kruisen, die de ingangen versieren. Om kort te gaan, ze konden de bunker, die in de oorlog als ondergronds hospitaal had dienst gedaan voor ongeveer tweehonderd patiënten, volslagen ingericht als modern, ziekenhuis met operatiekamer en al, en die na de bevrijding volslagen was leeggeplunderd en verwaarloosd, huren.

Twee verdiepingen .... wie zou denken dat hij in een blok beton onder de grond zit? ....

En deze keer kon de brandweer werkelijk niet veel bezwaar meer maken. Nu volgde een tijd van plannen maken, breken, bijbouwen, een eindeloos gereken en gekien om met zo weinig mogelijk kosten het betonnen gevaarte bedrijfsklaar te maken.
Ook de hele installatie voor luchtverversing en verwarming was er uit gesloopt. En luchtverversing is absoluut onmisbaar in zo’n ondergronds gebouw, waar je niet kunt zeggen: Jan, doe het raam eens open, het wordt hier benauwd.
Dan waren er de filmtechnische problemen, geluids-isolatie, basis-verlichting, enzovoort. Problemen die in een gewone studio al hoofdbrekens genoeg kosten, maar in een bunker waar je voor ieder gaatje in de muur uren staat te hakken en als je echt wilt gaan breken dynamiet nodig hebt, nog veel ingewikkelder werden. Zo heel eenvoudig was het dus niet.
Enfin, het is allemaal keurig voor elkaar gekomen. Als je nu in het projectie-zaaltje komt, een volledige bioscoop-ruimte, waar proefgedraaid wordt en toekomstige „klanten” komen kijken naar films die hier gemaakt zijn, vergeet je helemaal dat je in een blok beton meters onder de grond zit.
De ruimte waar de opnamen gemaakt worden is natuurlijk de meest interessante. Stukken décor, kolossale schijnwerpers, alles wat er bij het maken van een moderne geluidsfilm te pas komt, wie interesseert dat niet, zelfs al heb je zo veel verstand van techniek als een bosneger. Meterslange ontwikkel-machines voor kleurenfilm doen me even met weemoed terug denken aan de kleine glazen bakjes waarmee ik vroeger zo gezellig in het donker zat te knoeien als ik mijn eigen gemaakte plaatjes ontwikkelde en heel voorzichtig probeerde te experimenteren.

Uit de geluiddichte contrôle-kamer kijken we in de filmstudio, het hart van deze merkwaardige heuvel ....

Hier wordt ook geëxperimenteerd, maar dan op grote schaal, met veel enthousiasme, op een wetenschappelijke basis.
Toen ik de studio in de bunker verliet, had ik heel wat te horen gekregen over de moderne film-techniek en alles wat daar aan vast zit, eerlijk gezegd, duizelde het me wel een beetje en ik ben er ook een heleboel prompt van vergeten. Wat me het meest is bijgebleven is het grote plezier waarmee deze twee jonge cineasten werken, waardoor ze ook in staat blijken om veel te presteren.

Willem was een wonderlijke man, laat dat even gezegd zijn. Van vroeg in 1972 tot en met, als ik mij niet vergis, april 1973 bewoonde ik de roef en het stuurhuis van WWW’s „Motorschip Maria van Mijdrecht” in de Amsterdamse Prinsengracht, terwijl Willem zelve in het als niet onaangename woning ingerichte ruim verbleef.

Ja, Willem was een wonderlijke man, dus van enige regelmaat was geen sprake. Soms was ’ie wekenlang aan de zuip, en dan, inééns, taaide hij af naar de Hugo de Grootstraat in Den Haag om aldaar aan het een of andere meesterwerk te schrijven, onder het genot van uitsluitend thee - geen druppel alcohol. Het meeste dat ’ie schreef in die tijd had niets met Bob Evers te maken, op de twee „illegale” Bob Eversen na: „Arie Roos als ruilmatroos” en „Bob Evers belegert Fort B” en. Dat laatste had trouwens als werktitel gehad „Bob Evers belegert Bunker B”, maar dat lag niet zo lekker in de bek dus werd de bunker omgebouwd tot fort.

Met redelijk genoegen had ik de twee clandestiene boekjes gelezen en Willem verheugde zich in mijn lof. „Ja, ik kan het nog stééds!”... ik hoor het de besnorde bandiet nòg zeggen! Het zette echter geen zoden aan de dijk, en in die tijd was na het gelazer met z’n uitgever alsmede de voortdurende aandrang van de fiscus de „Maria van Mijdrecht” het enige wat Willem restte van de Bob Evers-opbrengst - en het schip dreigde ook van onder z’n kont vandaan verkocht te worden.

Dat maakte Willem overigens geen fluit uit, want hij zag altijd wel kans ontspannen aan de kost te komen en zo leidde hij op en om dat schip een ongeregeld leven; hij was dan ook niet zelden dronken en/of afwezig wanneer er bezoek kwam. Dat vond hij vervelend, want hij liep niet graag vrienden en vooral vriendinnen mis, dus had hij onder een lap doorzichtig plastic op de brievenbus van het schip de volgende tekst aangebracht (het originele briefje bevindt zich voor zover ik weet thans in het bezit van Roger Schenk): „Willen Bezoekers, Bestellers, Belangstellenden, Bezetenen, Bedouïnen of wie ook die mij niet thuis treffen alsjeblief een briefje, hoe summier ook, in de bus doen? Goedwillende buren verstrekken de meest verbijsterende signalementen, waar ik echter nachten van wakker lig. Wat dacht u van: „Keurige heer met snor en dame met paardestaart”? Zoek dan maar uit. Briefjes plus potlood aan touwtje in de bus. Willem.”
Dat was een redelijk effectieve manier om boek te houden van het bezoek dat in die dagen af en aan liep, mede vanwege het strategische punt waarop het schip lag, namelijk vlak voor de deur van café „Het Papeneiland” waar Tiel en Henny energiek de scepter zwaaiden.
Tiel had al pijlsnel door dat Willem en ik afzonderlijk winstgevende klanten waren, goed voor een ferme omzet en hoogwaardig vertier, maar wij samen... nee. Het vertier kreeg dan de overhand boven de omzet en ons luid bulderend geloei was twee grachten verder nog te horen. We hadden met Tieltje dan ook snel een deal: Willem alleen was prima en Jaap alleen was prima, maar indien wij gezamenlijk wensten te gebruiken moest dat elders gebeuren. Dat vonden wij fair, en zochten dan De Oude Wester op, waar we dankzij de wat ruimere afmetingen van het etablissement veel minder gehoorschade aanrichtten dan in het toch wat kleine hutje van Tiel.

Foto van de „Maria van Mijdrecht” uit lang vervlogen tijden, maar wel reeds op de huidige ligplaats, die niet meer vóór „Het Papeneiland” is. (Met dank aan Lydwina Meerman).

Het beroemde briefje.

Het geschiedde ook in die jaren dat iedereen boos was op Zuid-Afrika, en met Angola was er geloof ik ook iets mis. Dit leidde ertoe dat politiek bewuste lieden géén Zuid-Afrikaanse Outspan-sinaasappels mochten eten/persen en géén Angola-koffie wilden en/of mochten drinken, hetgeen voor Willem, de politiek meest ONbewuste man die ik ooit heb meegemaakt, natuurlijk reden was de kont tegen de krib te gooien. Op de Prinsengracht zaten enkele zeer linkse cafés zoals „De Prins”, en als Willem en ik over de gracht waggelden onderweg van „’t Papeneiland” naar „De Oude Wester” gooide de besnorde oproerkraaier tijdens het passeren steevast de deur van „De Prins” open, brulde op vol volume „Van nu af aan drinken wij alléén nog maar Angola-koffie”, en vóór het verzameld grauw zich op ons kon storten waren we alweer weg, beschutting zoekend in de veilige „Oude Wester” van Tante To en Johan.

Een paar jaar later toen Willem en ik beiden reeds lang het schip verlaten hadden kwam de gevierde auteur mij zo nu en dan opzoeken in één of twee van mijn stamkroegen, zoals „Florians Bodega” en de „Barbecue” in Oud-Zuid. Vanwege Willems grote drankinname raakten zijn ingewanden wel eens van streek, en zo gebeurde het dat ’ie in de „Barbecue” zich ineens dringend diende te ontlasten en daartoe in het herentoilet verdween. Enigszins pips ogend kwam hij weer te voorschijn en hij besloot het pand te verlaten terwijl ikzelve geestdriftig innemend achterbleef. Na een kwartiertje ging een volgende gast naar de WC, en kwam even later met een vies gezicht terug: „Iemand heeft daar een volgescheten pendek laten liggen!”
En inderdaad... de voorlaatste bezoeker oftewel Willem W. Waterman had ’t kennelijk niet lang genoeg kunnen ophouden, z’n onderbroek ondergededderd, het ding uitgetrokken, en achteloos achtergelaten. Je maakte altijd wel wàt mee met die man.

Een doodenkele keer gingen we op bezoek bij Willems zoon Paul (thans wijlen), die toen in de Quellijnstraat woonde. Dat was heel merkwaardig met Willem en Paul: eigenlijk hadden ze de pest aan elkaar, maar soms werd de schone schijn toch met moeizaam tussen de tanden door gemompelde beleefdheden hoog gehouden. Ik voelde me nooit echt lekker met die twee samen - het was alsof een mandril abusievelijk een baviaan had verwekt: ’t zijn allebei apen, maar ze spreken een andere taal en volgen andere instincten.

Toch hadden vader en zoon ook wel iets gemeen: je kon op geen van beiden rekenen. Bij Willem lag dat aan de alcohol, hoe het met Paul zat, weet ik eigenlijk niet. Het moet rond 1979 zijn geweest dat ik een part-time baantje als corrector had verworven bij Zetterij Holland aan de Nieuwezijds Voorburgwal. Een paar dagen na mij arriveerde aldaar een tweede nieuweling: een zekere Paul van den Hout. Wij schudden elkander welgemanierd de hand en bogen ons vervolgens over het werk. Paul kon dat wel - wat hij niét kon, was zich aan het rooster houden. Minstens de helft van de tijd kwam hij of veel te laat, of helegaar niet opdagen, zonder zich even af te melden. Daar viel dus niet mee te werken, en toen na een paar weken Paul (nog steeds zonder enig bericht) dagen achtereen was weggebleven werd hij maar als „afgevoerd” genoteerd. Voor zover ik weet, is hij nooit meer komen opdagen. Ik weet niet precies waarom, maar ik had wel eens het gevoel dat hij mijn aanwezigheid niet prettig vond. Ach... zulks kan ik niemand euvel duiden.

Willems andere kinderen Michiel en Sylvia, beiden nog jong, doken ook met enige regelmaat op. In 1972 werd de Floriade in het Amstelpark gehouden, en Willem vond dat wel een leuk uitje voor Sylvia met wie wij in de bij de „Maria van Mijdrecht” behorende vlet, aangedreven door een anderhalf pk Seagull, naar het evenement pruttelden. Onderweg over de woeste baren der grachten en Amstel legde ik een soort vaderlijke bezorgdheid voor Sylvia aan de dag, haar bij iedere golftop en bij elk overhellen van de boot (om de een of andere reden in het Engels) waarschuwend: „Be careful! Do be careful!” Dat had ik beter tegen mezelf kunnen zeggen, want door het geregeld, bijna voortdurend, tot mij nemen der aan boord ruimschoots aanwezige alcohol bleek ik na aankomst te bestemder plekke niet meer in staat overeind te komen, dus terwijl Willem en Sylvia zich vrolijk koutend over het Floriade-terrein begaven, bleef ik boerend en winden latend in de vlet liggen. Hoe het is afgelopen weet ik niet meer - wellicht dat Sylvia zich dit nog herinnert. Enkele jaren later had Sylvia een baan bij het seksblad Candy, in hun fraaie bureel aan het Haagse Noordeinde. We praatten genoeglijk, en toén wist ze in ieder geval nog hoe ’t allemaal gegaan was op en rond de Floriade.

(Wordt vervolgd)

Bob Evers blijft inspireren. Als het om Bob Evers gaat, kun je soms wonderlijke dingen meemaken. Wat mij, John Beringen, onlangs ten deel viel, vereist echter wat achtergrondinformatie om een en ander begrijpelijk te maken. De meesten van jullie weten dat ik artikelen schrijf voor de Wijkse Courant. In die hoedanigheid kon het gebeuren dat ik kennis maakte met dhr. Luit van der Tuuk, historicus, conservator van ons museum „Dorestad” en schrijver van boeken over o.a. de Middeleeuwen, Noormannen, Friezen en Franken. Nu woon ik in een wijk waarin de straatnamen zogezegd „Dorestad-gerelateerd” zijn. Dus straten waarvan de namen verwijzen naar personen uit de tijd dat Wijk bij Duurstede nog „Dorestad” heette. Zo heb je o.a. de Bonifatiusstraat die zich opzij van mijn huis bevindt. Nu wilde het toeval - even los van de vraag of dat nou wel of niet bestaat - dat alle straatnaamborden in onze wijk aan vervanging toe waren EN dat 2016 officieel is uitgeroepen tot „Bonifatiusjaar” omdat zijn missie precies 1300 jaar geleden begon: in 716 zou hij vanuit Engeland naar het vasteland reizen om uiteindelijk aan te komen in Dorestad. Wat was dan een mooiere symboliek om middels het onthullen van het eerste nieuwe straatnaambord in de serie voor dat van de Bonifatiusstraat te kiezen en daarmee het Bonifatiusjaar officieel te openen? Het oude bord bevatte slechts de tekst „Bonifatiusstraat”; het nieuwe bord was voorzien van een kleine verklarende tekst over wie Bonifatius was en wat hij deed. Luit van der Tuuk vormde samen met Nico Smit, Hans Liefhebber, Kees Slijkerman, Piet de Jong en Gerrit Taute het comité dat zich boog over de tekstuele uitbreiding op de nieuwe borden. Uiteraard was ik aanwezig om, gewapend met camera en schrijfblok, de plechtigheid vast te leggen voor het nageslacht. En men kan wel een beetje aanvoelen hoe dat allemaal verloopt: in afwachting van de wethouder, die de onthulling zou verrichten worden er handjes geschud, je babbelt wat met elkaar, want iedereen kent iedereen natuurlijk. Ik maakte een praatje met Luit. Het gesprek ging over boeken, schrijven en lezen. Op zeker moment sprak Luit de historische woorden: „Ik heb vroeger de Bob Evers-serie zowat stuk gelezen.” (over „onthullingen” gesproken...). We moesten onze interessante conversatie staken omdat door de komst van onze wethouder het officiële gedeelte van de plechtigheid zou gaan beginnen. Daarna gingen we allen grijzend uit elkaar. Niet lang daarna mocht ik via e-mail een alleraardigst stuk proza van Luit ontvangen dat ik u niet wil onthouden. (Overigens met toestemming van Luit alhier gepubliceerd).

Wonderlijke woorden in Wijk bij Duurstede

Op een zonovergoten middag schoot de overjarige, maar nog altijd prima lopende Duitse stationwagon van Nico het halflege parkeerterrein tegenover een klein winkelcentrum op, om abrupt in een lommerrijke hoek tot stilstand te komen. Toen we uitstapten, hadden we nog geen flauw vermoeden dat deze rustige middag het begin zou worden van het vreemdste avontuur dat we ooit beleefd hadden.

Het was allemaal diezelfde ochtend begonnen in hotel „De Gouden Leeuw” waar de hotelbediende mij een enveloppe bracht die hij zojuist van een postbode had aangenomen. „Telegram voor u meneer. Het is dringend.”
Ik zette het flesje London Tonic neer dat ik net aan mijn lippen had gezet en nam de enveloppe nieuwsgierig aan, bekeek het van alle kanten. Uit ervaring wist ik dat je altijd eerst rustig de buitenkant moet bestuderen. Vervolgens reikte ik naar de briefopener die ik als souvenir aan mijn avontuur Calamiteiten in een Kasteelruïne had overgehouden. In de enveloppe zat een telegram met de raadselachtige tekst:

Luit, Hotel De Gouden Leeuw, kamer 5 Kom naar Karolingersweg hoek Bonifatiusstraat stop kom zelf 12 uur stop bord aanwezig stop Hans

Ik bromde instemmend, nam meteen de hoorn van de haak en belde naar de receptie om een interlokaal gesprek naar Hilversum aan te vragen. „En breng me meteen een kan koffie en een half dozijn sandwiches.” Ik wist uit ervaring dat ik misschien een aantal nachten mijn bed niet zou zien en dan vormde een stevig ontbijt in ieder geval een behoorlijke basis voor mijn conditie.
Sneller dan ik had verwacht, begon het toestel op het tafeltje naast mijn bed te rinkelen. Ik nam op en kreeg Nico aan de lijn.
„Luister medestrijder en lotgenoot, ik heb geen tijd om het je allemaal uit te leggen, maar spring in dat pruttelende monster van je en kom zo snel mogelijk naar me toe. Werk aan de winkel.”
Snel pakte ik mijn spullen bij elkaar, stak een rol bankbiljetten in mijn broekzak en trok de deur van de hotelkamer achter me dicht.

Samen met Hans, die het telegram verstuurd had, vormde ik met Kees, Piet en Gerrit een geheim genootschap dat tot doel had middeleeuwse heiligen onder het stof vandaan te halen. In dat kader was ik als zelf benoemd kenner van de Middeleeuwen door het vroede gemeentebestuur aangezocht de wat mistig klinkende straatnamen in een woonwijk van hun geprezen stadje van een verhelderend onderschrift te voorzien. Zulks in ruil voor een welgemeende schouderklop van het voltallige bestuur. Onsterfelijke roem was mijn deel, zoveel was zeker. Eén van die straten was naar de stoffige Bonifatius (meestal als St. Bonifatius afgekort) genoemd, dus dit klusje was een kolfje naar onze hand.

Zo waren wij op die zonnige dag op de parkeerplaats bij de Karolingersweg beland. Schuin tegenover die parkeerplaats stond een groepje mannen bij een paal te smoezen waarvan het straatnaambord met een zak was afgeschermd. Het verse zand dat nog op het trottoir lag, verried dat die paal daar net was neergezet. Opmerkzaamheid is een eerste vereiste. „Ik zie die drommelse Hans en Piet al,” zei ik, terwijl Nico de auto afsloot. We beenden fluitend op het groepje af. „Bukken, snel achter die planten,” siste Nico me plotseling toe en duwde me met kracht opzij. Hoewel ik geen idee had wat hij gezien had, nam ik meteen een snoekduik achter een vrolijke opstelling van planten die de plaatselijke bloemist met het voorjaar in zijn hoofd op het trottoir had uitgestald. Binnen een tel zaten we allebei gebukt achter een partij veelkleurige viooltjes. Deze snelle actie maakte weer duidelijk dat we door onze vele avonturen volledig op elkaar ingespeeld waren.

„Daar aan de overkant staat John,” zei Nico.
„John Beringen?” vroeg ik ongelovig.
„In eigen persoon,” antwoordde Nico.
Ik keek hem ongelovig aan. „Dat kan toch niet? We hebben nergens sporen achtergelaten, ervoor gezorgd dat we niet gevolgd werden. We hebben er alles aan gedaan om deze actie geheim te houden. Hoe heeft hij dat voor elkaar gekregen?” Het antwoord op mijn vraag zou nooit komen. Verstijfd stonden we als aan de grond genageld, terwijl John lachend op ons af beende en zijn hand opstak. „Ha, jullie zijn ook gekomen?” Het was nu te laat om nog weg te komen en daarom konden we weinig anders dan blijven staan en hem schaapachtig aankijken.
John deed net alsof hij niets merkte en gaf ons allebei een hand. Hij kneep zijn ogen wat toe en vroeg ons recht op de man af: „Hebben jullie de doos Drosteflikken meegenomen?”
Oei, dat was een directe slag die heel hard aankwam en ons deed duizelen. Het was wel duidelijk, daar konden we niet meer onderuit. We moesten nu wel afstand doen van onze kostbare voorraad. Even hebben we nog overwogen om John te overmeesteren, hem met de aan repen gescheurde stroken van zijn overhemd te knevelen en dan in de achterbak van de auto van Nico te leggen, met een zakdoek in zijn mond gepropt. Maar we waren helemaal niet voorbereid op zo’n actie en hadden zelfs onze pistolen dan ook thuis gelaten. Bovendien liep er teveel volk rond voor zo’n opzichtige overval. We waren in Wijk en niet in Chicago. We wisten wanneer we het moesten opgeven.
Toch brandde bij ons die ene vraag: hoe John juist hier kon opduiken. Zijn antwoord was even kort als simpel: „Ik woon hier al jaren vlak om de hoek.” Tegen zoveel toeval is niets opgewassen. Vaarwel, mooie doos met Drosteflikken.

EINDE
(De Bob Evers Nieuwsbrief heeft er een belangstellende lezer bij)

Vrijwel alle lezers van deze Nieuwsbrief kennen het boek „Drie jongens en een caravan”, deel 11 uit de Bob Evers-serie, op hun duimpje. Veel lezers weten dat het verhaal tussen april 1949 en 1950 als feuilleton is verschenen in de Jeugdkampioen, een van de talloze „...kampioen”-bladen die de ANWB in die tijd uitgaf. Tamelijk wat lezers hebben ook wel eens bij geruchte gehoord dat de tekst van het feuilleton nogal afwijkt van de uiteindelijke boekversie. Slechts weinig lezers weten echter daadwerkelijk wát er precies afwijkt. De Nieuwsbrief komt tegemoet aan de wens om het feuilleton te volgen. Zoals gezegd startte het feuilleton in Jeugdkampioen 7 (8 april 1949). De eerste 14 afleveringen tellen gemiddeld drie pagina’s en wijken - op enkele details na, zoals het huisnummer van Sanders op de Stratumsedijk - inhoudelijk niet of nauwelijks af van de boekversie. De vier laatste afleveringen (vanaf halverwege aflevering 15, Jeugdkampioen 21, 8 november 1949) wijken echter behoorlijk af van de latere boekversie en tellen elk nog maar twee pagina’s. Wat de oorzaak is, ligt nogal voor de hand: de redactie heeft Willem gevraagd om een razendsnel einde te breien aan het feuilleton, zodat er met ingang van het eerste nummer van de jaargang 1950 een aanvang gemaakt kon worden met een nieuw feuilleton: „Tumult in een toeristenhotel”. Dat feuilleton beslaat de hele jaargang 1950 (24 nummers); zowat elke aflevering telt 4 pagina’s en wijkt nauwelijks af van de boekversie. Het feuilleton „Drie jongens en een caravan” werd blijkens de Jeugdkampioen geschreven door ene Willy v.d. Heyde (sic!) en was geïllustreerd door Nic Blans (zie Bob Evers Nieuwsbrief 39 en hierboven). Tot het moment waarop Arie Bob in het bos achterlaat om met drie gevangen boeven naar de Belgische politie te rijden (hardcover, p. 102; pocket, p. 99) is de tekst in grote lijnen identiek aan de tekst uit het boek. Vanaf dat punt krijgt het feuilleton een andere wending met voor degenen die het boek kennen een onverwachte afloop.

XV.

DE POLITIE NEEMT DE ZAAK OVER

Arie was vrij gauw klaar. Hij sleepte de drie kerels achterin de grote Lincoln Zephyr, bond ze aan elkaar vast, zette het achteruitkijkspiegeltje zo, dat hij ze in de gaten kon houden, achter zijn rug, schakelde het plafondlampje aan en reed hobbel-de-bobbel tussen de bomen door naar de hoofdweg. Hij herinnerde zich dat enkele kilometers terug een vrij grote plaats lag. Binnen tien minuten was hij aan het politiebureau. De Belgische gendarmes keken stomverbaasd, toen een jongen van achttien een Lincoln kwam afleveren met drie gebonden mannen achterin. Arie vertelde zijn verbaal. Belgische politie houdt van aanpakken. Ze begonnen met het drietal in het cachot te zetten.
„Bien,” zei de inspecteur. „Maar wat wilden ze nu eigenlijk?”
Arie haalde de schouders op in verbijstering:
„Wij weten het ook niet. We dachten dat het hen te doen was om de constructie van de caravan uit te vissen, voor een concurrerende firma, maar dat kan ook niet, want het IS hen niet om de caravan te doen. Het gaat om de auto zelf. De Buick.”
De inspecteur plukte aan zijn kort sikje.
„De auto zelf, eh?.... En u zegt dat u in Holland al last van ze had.... Ik zal u eens wat vertellen. Dacht u, dat we die drie kerels zo vlot hadden opgesloten, alleen op het verhaal van een jongen van achttien jaar.... als we ze niet kenden?”
Arie keek hem verbaasd aan:
„Kènt u ze dan?”
„Twee ervan zijn leden van een beruchte smokkel bende. En ik vermoed....”
„U vermoedt?”
„Dat ze iets in uw auto over de grens wilden smokkelen.”
„Hoe kàn dat nou? We hebben er zelf in gereden.”
De inspecteur glimlachte:
„Buiten uw medeweten. Veronderstel eens dat ze die nacht, dat ze de Buick stalen eens juwelen of bankbiljetten ergens in de kofferruimte verstopten? Welke douanebeambte zal nu drie frisse, eerlijke jongens verdenken van deviezensmokkel?.......”
Arie sloeg zich tegen het hoofd:
„Natuurlijk!.... Wij brachten in alle onschuld de boel voor hen over de grens ….. en vannacht wilden ze het er weer uithalen.....”
- Hij boog zich opgewonden voorover: „Als ze het al gevonden hebben is er kans dat ze het in hun zak dragen.... of anders zit het nog in de Buick!...”

Jan en Bob wandelden samen terug naar de caravan - en kwamen daar juist op tijd aan om Arie te zien arriveren met een agent aan het stuur van een politieauto. Zij begroetten elkaar met gejuich.
„Luister,” zei Jan meteen tegen de agent. „Die ene die ontsnapt is …..”
„Die Amerikaan,” vulde de agent aan, die van alles afwist.
„Juist. Die weet, want ik heb het hem verteld, dat het ontbrekende wiel bij Sanders staat, Stratumsedijk nummer 758 in Eindhoven. Bel de Hollandse politie op, want tien tegen één gaat hij daarheen. Met dat wiel is er iets aan de hand.”
De agent grinnikte en klom achter het stuur:
„Wij hebben wel een idee, wàt er met dat wiel aan de hand is. Dank je voor de tip. Ajuus!”
De politieauto schoot weg.
„Daar stane me nou,” zei Arie.
„Blijven we of gaan we verder?”
„Hoe laat is het?”
Arie’s radiumhorloge zei: „Kwart voor drie.”
„Ik wil nog wat slapen,” verklaarde Jan, „want ik moet fris zijn als ik rijd. We hebben een ruk voor de boeg via Namen tot aan Parijs.”
Bob keek onrustig rond:
„Die brave landgenoot van mij schuimt misschien hier nog rond ....”
Jan lachte:
„Gokkie maken dat hij nu al in volle vaart op weg is naar de grens en naar Eindhoven? Wie weet wat hij in dat autowiel verstopt heeft…… Kan wel een fortuin aan juwelen zijn!”
Arie wandelde op de caravan af:
„Jan - jij gaat pitten. Bob en ik zullen om beurten de wacht houden, want ik vertrouw het toch niet. Die vent is natuurlijk des duivels op ons!........”
„Wat zal ik rustig slapen met twee zulke wachtposten!” grijnsde Jan. „O.K. jongens - maf ze!”
Arie en Bob gingen in de keuken koffie zetten en Jan sliep binnen twee minuten als een blok. Het was ook een welbestede nacht geweest.

Om negen uur in de avond, toen zij nog kort voor Parijs voortrolden, zat Bob samen met Arie op het achterbalkon. Zij hadden een Franse krant gekocht en Arie was bezig het belangrijkste nieuws voor Bob uit het Frans in het Amerikaans te vertalen. Bob rookte een cigaret - hij rookte altijd het meest van de drie, hij was ook de oudste - en keek uit over de slingerende weg en naar de auto’s die hen één voor één inhaalden. Jan Prins was een heel verstandig chauffeur - hij reed zelden harder dan zestig kilometer; niet alleen omdat de Buick nog zo nieuw was en pas ingereden, maar ook omdat hij een knaap van een kampeerwagen achter zich had en er niets voor voelde brokken te maken in een vreemd land. Graham had hun die dure combinatie van Buick en caravan toevertrouwd en Jan stelde er een eer in, het geval in Nice zonder schram of deuk op te leveren.
Het was langzamerhand heel gewoon geworden, dat auto’s die hen inhaalden, even achter de caravan bleven rijden, omdat heel wat mensen zich amuseerden met die twee jongens die op dat achterbalkon zaten. Het zag er zo gezellig uit....
Daarom lette Bob helemaal niet bizonder op, toen er een met stof overdekte, gesloten donkerblauwe Amerikaanse wagen aan kwam stuiven, afremde en achter hen bleef hangen. Hij ging pas opletten toen hij een arm uit het portierraam zag wuiven.
Bob ging ineens rechtop zitten:
„Arie….Hé….Kijk eens!”
Arie keek op en liet zijn krant zakken.
„Is dat niet....”
Het hoofd van een meisje, met een gemsleren baret op, kwam uit het portierraam te voorschijn.
„Waarachtig - dat is Yettie Sanders!”
„Hédaar! Stop!” klonk de heldere stem van Yettie.
Arie sprong op, rende naar voren door de trailer, tot in de cockpit, nam de telefoon op en belde Jan, achter het stuur.
„Prins hier. Wat is er NU weer? Is de melk aangebrand?”
„Stop, jó. Yettie Sanders moet ons hebben. Ze rijdt achter ons.”
„Wel van alle ..” klonk Jan’s verbaasde stem.
De caravan minderde vaart en kwam tot stilstand rechts van de weg. Het volgende ogenblik was Yettie achter bij het balkon.
„Dàt is me een tochtje geweest om jullie in te halen!”
Arie en Bob staarden haar verbaasd aan.
„Wil de oude heer zijn eigen wiel weer terug?” vroeg Bob.
Yettie keek hen op een eigenaardige manier aan. Ze stond op de weg, met één voet op de onderste trede van het stapje dat naar het balkon leidde en dat Arie voor haar had laten vallen.
„Luister eens, knapen. Wat is er met dat wiel van jullie aan de hand?”
Arie en Bob keken elkaar even aan, en toen op haar neer:
„Is de politie bij jullie geweest?”
Yettie’s ogen werden even donkerder Ze waren lichtblauw in gewone omstandigheden.
„Dus daar wist je van?”
„Toen niet, maar nu wel,” antwoordde Arie.
Jan Prins kwam ook naar achteren lopen.
„Ha, die Yettie.”
Yettie was niet erg vriendelijk.

„Laat mij nou met die caravan doorrijden naar Parijs,” zei Jan, „en gaan jullie samen met Yettie terug naar Eindhoven. We kunnen niet met dat hele geval terugkarren.”
„Allicht niet,” stemde Bob in. „Dat heeft ook geen zin, want Yettie’s Buick rijdt twee keer harder dan we met die caravan kunnen toeren. En je moet gaan kijken of er in Parijs een telegram van Graham ligt.”
Yettie stond zenuwachtig te trappelen, met haar hand op de portierkruk.
„Kom, jongens....gáán we nu nog of niet?” Ze gingen. En met vaart. Yettie mocht er uitzien als een lief meisje, dat goed kon borduren, maar een auto rijden kon ze! Ze stoven terug naar de Frans-Belgische grens met een vaart als een straaljager. Arie zat voorin en Bob had de achterbank voor zich alleen. Hij boog zich ineens voorover.
„Say.... Hoelang rijden we er over naar Eindhoven?”
Yettie en Arie hadden daar vast en zeker allebei over zitten piekeren, want ze gaven bijna tegelijk antwoord:
„We zijn om zes uur in Eindhoven, als we geluk hebben,” verklaarde Yettie.
„Onmogelijk,” zei Arie. „Pas tussen zeven en acht.”
Bob riep:
„Maar dat is véél te laat! Die Amerikaan is vannacht al uit België naar Eindhoven vertrokken! Die is er nu al!”
„Dat weet ik wel,” zei Yettie bits over haar schouder, zonder haar ogen van de weg af te wenden. „Maar ik kan toch zeker niet vliegen!”
Bob antwoordde droogjes:
„Het is toch heel wat verstandiger om bij een café hier te stoppen en dringend Eindhoven op te bellen. Dan weten we metéén òf er wat gebeurd is, en als er niks aan de hand is, kunnen we je vader waarschuwen.”
„Gelijk heb je,” erkende Yettie, na kort nadenken.
De wagen zoefde door tot er rechts van de weg een wijnhuis opdoemde, witgekalkt en laag gebouwd onder een groep bomen. Even verder was een knalgele benzinepomp. Ze stoven binnen, vroegen of er telefoon was - die was er - en zaten de dikke Franse waard zo achter zijn vodden, dat hij zenuwachtig werd bij het aanvragen en nijdig de hoorn neergooide. Knarsetandend van ongeduld kregen ze hem eindelijk weer verzoend, en toen bleef er niets anders over dan wachten op het gesprek....
„Rrrring!” - de schelle bel klonk schril door de schemerige caféruimte. Yettie graaide de waard de hoorn uit de handen.
„Hallo.... Hallo.....Bent u dat, papa?”
Bob en Arie stonden aan weerskanten van haar, vol spanning: - „Heeft de Belgische politie u al opgebeld?....O gelukkig. Maar heeft U al wat gemerkt?”….
De hoorn sputterde een hele tijd en Yettie knikte een paar maal. Bob en Arie probeerden uit alle macht te verstaan wat het gesputter zei, maar dat lukte niet met dat ouderwetse, Franse apparaat.
„O.K.,” zei Yettie ten laatste. „Dat is prima. We komen zo snel mogelijk.”
Yettie ging benzine tanken bij de gele pomp en Bob en Arie bleven ongeduldig wachten tot de kosten van het gesprek bekend waren. Yettie kwam terug en betaalde. Daarna stoven ze weer voort, naar de grens.
„Wat zei je vader? Mogen we dat nu eindelijk weten?” vroeg Arie ongeduldig.
Yettie vertelde snel, haar voet strak op het gaspedaal houdend:
„Belgische politie belde vanmorgen op. Waarschuwde dat men waarschijnlijk zou proberen het reservewiel te stelen. Papa wist er al van, want we hadden immers dat geld gevonden. Hij heeft een val gezet voor die Amerikaanse vriend. Het reservewiel staat netjes in de garage, maar het geld ligt in onze brandkast. Achter het huis zit onze chauffeur verborgen, met twee politieagenten. De garage staat op een kier. De politie moet die vent betrappen terwijl hij het wiel steelt, zie je. Hoe kun je hem anders iets bewijzen?”
„Gossie, natuurlijk,” zei Arie. „Maar hij is tot dusver niet. komen opdagen?”
„Nee. Maar dat is niet zo gek. Hij is natuurlijk al lang in Eindhoven aangekomen, maar kijkt eerst de kat uit de boom. Hij heeft ook wel in de smiezen dat we nu weten dat het om dat reservewiel gaat, dat in Eindhoven is gebleven....”
„En hij kan wel op twee vingers narekenen, dat wij de politie er bij gehaald hebben...”
„Dus hij kan verwachten dat hij in Eindhoven wordt opgevangen.”
„Als hij leep is,” bromde Bob, „laat hij dat wiel waar het is en laat zich helemáál niet meer zien.”
„Nou....,” meende Arie. „Vijftigduizend dollar in de steek laten is een hard gelag, hoor. Ik kan me best indenken dat hij probeert er nog wat van te redden. Hoe groot ook het risico.”
„Rijden maar …... we zullen het vrij gauw weten.”

Deel tien in een serie foto-impressies van de plaatsen van handeling van de Bob Evers-serie.
De meesten van ons zijn wel eens op Kaageiland geweest, al dan niet in het kader van een „officiële”, door de uitgeverij of Andere Tijden georganiseerde bijeenkomst. De Kagerplassen zijn echter groter dan alleen het dorp De Kaag, zoals elke Bob Evers-fan weet of althans behoort te weten. Daarom toont de onderhavige Nieuwsbrief voor de verandering wat foto’s van Buitenkaag, Rijpwetering en Warmond.

Kaartje van de Kagerplassen, die er inderdaad uitzien als een dolgeworden inktvis. De nummers 1 t/m 7 geven aan waar de foto’s hieronder zijn gemaakt.

We beginnen onze fotoreportage ditmaal in Buitenkaag (gemeente Haarlemmermeer, provincie Noord-Holland), domweg omdat „Een motorboot om een drijvend flesje” min of meer van start gaat met de vraag van Arie waarom Jan altijd boven z’n toeren raakte als zijn Penta-buitenboordmotor niet wilde starten. Aan het begin van de Grimbos-trilogie echter startte de motor vlot. En als hij nou niet wilde starten, had Jan Prins terecht gekund bij Van de Wansem Service Center, waar Penta’s verkocht en gerepareerd werden en worden. De winkel bevindt zich pal tegenover het pontje naar Kaageiland; als u goed kijkt, kunt u het pontje in de ruit zien weerspiegelen. (1)

Op de eerste avond legden Jan en Bob aan in deze bocht in de Ade, waar ze even later werden overvallen en gekidnapt door Hennie Schol en Bonzo. Later vond Arie hier het eerste spoor in de vorm van de op het kaaspapier overgeschreven boodschap van Pijnenborg. (2)

Op weg van de inham in de Ade naar de Nederlandse Zeilschool (op de Buurterpolder), waar Arie laat in de avond Colenbrander belde, passeerde hij een woonboot. De bekendste boot, die hier - in Jachthaven de Ade - ooit als woonboot dienst heeft gedaan, was de „Maia”, waar de schrijver van onze serie tussen 1952 en 1955 woonde; „Een motorboot voor een drijvend flesje” verscheen in 1953. Het zal toch niet dat Arie hier zijn geestelijk vader passeerde ...? (3)

Op weg naar zijn afspraak met Colenbrander passeerde Arie ook café „De Vergulde Vos”, zonder dat dit expliciet genoemd wordt. Toch is het café van belang, want het was in dit café waar Willy van der Heide en „Ome” Thijs Berkenhof de koop van de „Maia” bezegelen: „De smokkelvaart van de Maia”, p. 12. (4)

Op de Paardebrug vond de eerste ontmoeting tussen Arie en schertsdetective Colenbrander plaats. Eigenlijk wel jammer dat de foto niet ’s nachts is genomen, vanwege de sfeer: „De hoge balans van de Paardebrug rees op tegen de zeven sterren van de Grote Beer...”. De hoge balans is te zien, de Grote Beer niet. (5)

Naast de Paardenbrug ligt volgens Arie „Café Bakker”; in werkelijkheid heette het etablissement toentertijd „Restaurant Paerdeburgh” en dat doet het vandaag de dag nog steeds. Naast het restaurant - waar het ’s zomers heerlijk toeven is aan het water, behalve wanneer je in het gezelschap van een Colenbrander bent - staat een standbeeld van Joop Zoetemelk, winnaar van de Tour de France in 1980, die in Rijpwetering opgroeide. De uitbaatster van „De Vergulde Vos” (foto 4) heette in de tijd van „Toen ik een nieuw leven ging beginnen en andere waargebeurde verhalen uit de jaren vijftig”, p. 119) Betje Zoetemelk; niet bekend is of zij familie was van Joop. (6)

Op de plaats waar de Zijl uitmondt in de Kagerplassen, ligt de „Kaagsociëteit”, waar Arie navraag deed naar de verdwenen Jan en Bob, maar behalve bij een meisje met ogen als Haagse hopjes ving hij zoveel bot, dat hij zich geen dag uit zijn leven kon herinneren dat hij zoveel bot had gevangen als op het stampvolle terras van de „Kaagsociëteit”. Maar hij koopt er wel een mooie en duidelijke kaart van de Kagerplassen, dat dan weer wel. (7)

Niets wees er op dat dit bezoek tot een bizar doch schilderachtig avontuur in Rusland zou leiden waarin de drie jongens het aan de stok zouden krijgen met oud-KGB’ers, corrupte officieren van het Rode leger en voormalig communistenbonzen. Hoe gaat dit verder en vooral: hoe loopt het af achter het IJzeren Gordijn dat toen nog maar een half jaar geleden was gevallen en waar op dat moment nog een „machtsvacuüm” heerste? Fred zou hierover later opmerken:
„Het was een soort van mistig schaakspel waar vanuit de nevel steeds nieuwe pionnen opdoken die we te slim af moesten zijn. Ik beken dat we soms gewoon het bijltje erbij neer wilden gooien. Uiteindelijk zou onze missie slagen, maar we hebben niets, maar dan ook niets, cadeau gekregen…”
Nieuwsgierig geworden? Wat de jongens meemaakten, valt allemaal te lezen in de Fred Huizinga-serie, die officieel het levenslicht gaat zien en die is geschreven door John Beringen. Het eerste deel, „Magistrale manoeuvres in Moskou”, zijnde het eerste deel uit de „Rusland-trilogie” zal rond Sinterklaas in de winkel liggen.
Wordt vervolgd…