Coen, hier staan we dan bij de kist, ik ben je dankbaar voor alle mooie momenten die wij in de woelige jaren zeventig en de afgelopen zestien jaar met elkaar hebben gedeeld. De vele niet zelden doldwaze avonturen en daaraan verbonden anekdotes, zal ik altijd blijven koesteren.

Je liep er niet mee te koop, maar diep van binnen ben je altijd een roomse jongen gebleven, trots op je traditioneel rooms-katholieke opvoeding in het Brabantse Waalre. En daarom, in het verlengde daarvan, spreek ik de bede uit dat de Hemelse Vader je met liefde moge omringen en bij de hand leiden.

Vaarwel, lieve Coen, goede vriend.

Zorgvlied, 8 februari 2017

Het grootste deel van dit nieuwe deel speelt zich af in en om een plaats waar u en ik tot voor kort nog nooit van hadden gehoord: Rolpaal. Rolpaal is een buurtschap in Honselersdijk in de Gemeente Westland. Oftewel: ergens tussen Poeldijk en Naaldwijk. Het buurtschap bestaat uit een stuk of twintig woningen, een vaart, twee of drie straten en natuurlijk kassen; heel veel kassen. Maar laten we bij het begin beginnen: de jacht op Dupont, Landleben en Ratzel lijkt met het uit de auto zetten van Maikel Landleben in de bossen rondom de Gileppe ten einde te zijn gekomen en traditiegetrouw keurig binnen een trilogie te passen. Maar dat is slechts schijn, want meteen al aan het begin van „De magistrale misverstanden van J. Masters” wordt duidelijk dat Peter de Zwaan van zins is om iets geheel nieuws te introduceren in de Bob Evers-serie: een tetralogie! Of misschien nog wel meer dan dat. Dupont en Ratzel moeten zich ergens in de Dordogne bevinden, de streek waar zoveel landgenoten ’s zomers rust zoeken, maar de drie jeugdige helden zijn uiteraard niet van plan om deze twee sujetten verder met rust te laten. Maar - en hier haalt Peter een beproefd Willy van der Heide-trucje van stal - bij de grensovergang Hazeldonk gaat het meteen al mis en het verhaal krijgt een compleet andere wending. Op aanraden van Masters heeft Jan een Mitsubishi Outlander gekocht bij een autobedrijfje in Rolpaal, maar het ding blijkt te zijn omgekat en bij de grens wordt Jan in zijn kraag gevat en vakkundig ontdaan van zijn blufSUV.

En dan grijpt Peter de Zwaan terug op het procedé van de flashback, in de literatuur voor volwassenen een veelgebruikte techniek, maar voor jeugdboeken nogal ongebruikelijk, dus dat is alweer een nieuwigheidje voor de Bob Evers-serie: van Hazeldonk flitst de camera terug naar Den Haag en van daaruit naar Rolpaal. Wat de rol van Masters in het geheel is, wordt totaal niet duidelijk: hij doet Jan, Bob en Arie het adres van Sluiz Auto’s aan de hand. Later zal blijken dat dat bedrijf alleen oude sloopauto’s verhandelt, maar voor Jan de kans krijgt om iemand van de familie Sluiz te spreken, wordt hem door een geheimzinnige inwoner van Rolpaal (hoe noem je zo’n inwoner trouwens?) die zich uitgeeft voor Sluiz jr. de bewuste Outlander aangesmeerd.
Na het echec bij Hazeldonk gaan de drie jongens terug naar Den Haag, waar ze aanvankelijk hun intrek nemen in een Bed and Breakfast, maar al gauw hun toevlucht zoeken in een echt hotel; niet in de laatste plaats omdat de eigenaresse van de BnB Arie aan het joggen heeft gekregen. Arie en joggen! Laat die combinatie even goed tot je doordringen! Dat joggen van Arie duurt precies van de BnB tot in de dichtstbijzijnde lunchroom, maar is wel gedurende een groot deel van het boek aanleiding tot allerlei grappen en grollen; het komt zelfs zo ver dat Jan meer dan honderd euro uitgeeft om Arie voor de gek te houden door hem allerlei pakketten vol açai-, goji- en moerbeibessen plus meer zaden dan „de Bolle” in een lang vervlogen verleden aan z’n kanarie kwijt kon, te laten bezorgen.
Het is inmiddels laat in de herfst, dus als Arie in Rolpaal gevangen wordt genomen, bevriest hij ondanks zijn speklaag bijna. Uiteraard wordt hij door Jan en Bob bevrijd voor hij de kans krijgt om helemaal te bevriezen, maar veel scheelt het niet. Na Arie’s bevrijding gaan de drie jongens naar Bloemendaal, waar ze op een paar inmiddels bekende inwoners van Rolpaal plus een „grote baas”, Jee-em Verbaan, stuiten. Deze blijkt de leider van een bende die gestolen auto’s omkat en naar het buitenland vervoert. Dankzij het optreden van onze drie jeugdige helden wordt de duingrond deze kerels te heet onder de voeten en voor zij verdwijnen, trachten zij alle sporen uit te wissen middels een enorme explosie, het absolute hoogtepunt van het boek.
Het boek, dat duidelijk een tussendeel is (zoals vroeger het middelste deel van een trilogie), laat de lezer toch min of meer achter in verwarring: de (dubbel?)rol van Jack Masters wordt totaal niet duidelijk, evenals die van de geheimzinnige man die er middels een subtiele handbeweging in Hazeldonk voor zorgt dat Jan op vrije voeten wordt gesteld en die zich later als medewerker van Europol ontpopt. Geheel nieuw voor Bob Evers-begrippen is ook dat er - behalve Jan, Bob en Arie zelf natuurlijk - werkelijk helemaal geen sympathieke personen in het boek voorkomen: noch de boeven, noch de bezoekers van Jenette’s Happetaria, noch Van Tils, Masters en de andere medewerkers van de FBI en/of Europol; ook de juffrouw van de bessen- en zadenwinkel in de Frambozenstraat in Den Haag komt niet positief uit de verf, maar dat viel natuurlijk te verwachten van zo’n macrobiotisch, gedetoxt typetje; maar ook Jenette, de eigenares van de Happetaria in Rolpaal, is niet echt aardig.
Peter de Zwaan, „De magistrale misverstanden van J. Masters”, Uitgeverij Zwarte Zwaan, 2017. ISBN: 9789082052381.

Bij de uitgevers M. Stenvert & Zoon, Apeldoorn-Meppel, verscheen De Slag bij Arnhem, een dichtwerk waarvan de baten, voortvloeiende uit het auteursrecht, zijn overgedragen aan het Airborne Committee, Oosterbeek. Als schrijver vermeldt de uitgave Victor Valstar, een naam, die, zo wordt ons medegedeeld, het pseudoniem is van een bekend Nederlands auteur. Het onderwerp van het gedicht en het doel dat de uitgave wil dienen laten een louter literair-kritische beoordeling nauwelijks toe. De tragische episode van de mislukte luchtlandingen behoort nog steeds tot de recente historie, de graven van de gevallenen behoren tot de meest bezochte bedevaartplaatsen, die de tweede wereldoorlog heeft doen ontstaan. Dat dit alles per se een beletsel vormt voor een op hoog peil staand werk over deze gebeurtenissen, is onwaarschijnlijk, maar het overtuigend bewijs van het tegendeel bezitten wij helaas nog niet. De oorlogs- en verzetspoëzie, een wel zeer sterk aan de tijd gebonden fenomeen, heeft slechts een geringe nabloei beleefd in de vorm van retrospectieve gedichten, hoezeer ook de oorlogsgebeurtenissen blijvend hun stempel hebben gedrukt op allen die ze hebben beleefd. Het gedicht van Victor Valstar brengt de lezer terug in de sfeer van het nieuwe Geuzenlied, het verschilt naar toon en mentaliteit niet van hetgeen tijdens de bezetting is geschreven. Daaruit blijkt hoe diep de dichter zich weer in het gebeuren heeft ingeleefd, maar het gevolg is dat het pathos van de strijd de opvlucht van de poëzie heeft belemmerd. Valstar, hoe hij in het dagelijks leven ook moge heten en optreden, heeft het hier niet kunnen stellen zonder retorische kunstgrepen. Toch getuigt zijn opzet van literaire inventie; hij heeft gestreefd naar variatie in metrum en strofenbouw. Hij laat het toneel telkens verspringen van het algemene naar het persoonlijke lotgeval en in zijn hantering van het vers toont hij zich een geroutineerd dichter - in zijn voorliefde voor precieuze of vreemde woorden zelfs al te geroutineerd. Als een late bijdrage aan de poëzie der bezettingsjaren is dit werkstuk echter stellig geslaagd.

Schrijver dezes, Peter Stöve, vatte het stoutmoedige plan op om een lesbevoegdheid in het vak Nederlands te halen. Bij figuren die het hart én de hersenen op de juiste plaats hebben zitten, is dit alleen maar toe te juichen, natuurlijk: er moeten meer en meer docenten Nederlands komen die het verschil tussen een d en een t kennen! Vlak voor zijn afstuderen werd Peter geconfronteerd met het onderdeel jeugdliteratuur. Dat klinkt leuk, maar al snel kwam Peter erachter dat dat vooral de huidige generatie jeugdboeken betreft waarbij van elke pagina de ellende af moet spatten: een kansarme zoon uit een gebroken gezin, woonachtig in een Vogelaarwijk, is volgens de huidige dames en heren schrijvers te verkiezen boven een stoere kolonelszoon; een handicap die nog vele malen ernstiger is dan een dikke buik en wat sproeten strekt hierbij ten zeerste tot aanbeveling. En alsof dat voor die arme Peter allemaal nog niet erg genoeg was, moest hij ook nog eens een zogeheten verwerkingsopdracht maken. Peter koos, in navolging van de tradionele rubriek Hemelpost van het kerstnummer van HP|De Tijd een fictieve brief te schrijven aan zo ongeveer de laatste Nederlandse kinderboekenschrijver die wél wist waar kinderen over willen lezen: iets met muiters, briefjesjagers, smokkelaars, enz., en vooral mannen in duikboten die petten dragen waarop te lezen staat „wij zijn boeven, volg ons!”, dat soort werk. Tot verbazing van vriend en vijand waren er zelfs padagogen die hun vastgeroeste ideeën over hoe intens treurig jeugdliteratuur dient te zijn, voor even opzij konden zetten en hun waardering voor Peters brief uitspraken. En zij zijn niet de enigen! Geniet van Peters brief, die ons allen uit het hart gegrepen is, en feliciteer hem, net als de reactie van de Nieuwsbrief, met het behalen van zijn felbegeerde bevoegdheid.

De Griekse historicus Polybius doet in zijn Historiae (Boek IX) kond van de eerste systematische kunstroof op grote schaal, althans voor zover wij weten: na de inname van Syracuse - toevallig (o nee, dat bestond immers niet) woonplaats van een der bestuursleden van het Bob Evers Genootschap - in 2162 voor Meijsing dan wel 212 voor Christus plunderden de Romeinen de gevallen stad en verscheepten zij massaal kunstwerken naar Rome. Polybius voegt daar de terechte waarschuwing aan toe dat een dergelijke daad niet alleen afgunst, maar ook wrok opwekt jegens degenen die in de oorlog iets meer mazzel hebben gehad: iedereen die de roofkunst in de toekomst aanschouwt, zal zich zijn eigen ellende herinneren en vervuld worden met ongebreidelde haat ten opzichte van de overwinnaars (Hist., IX.10.10).
Deze welgemeende waarschuwing van Polybius weerhield types als de kruisvaarders, een generaal Königsmarck, een Lodewijk XIV en een Napoleon er niet van om op steeds grotere schaal kunstschatten te roven uit de door hen veroverde en bezette landen, maar niemand heeft het op dat gebied zo bont gemaakt als die twee besnorde bandieten uit de twintigste eeuw: Hitler en Stalin. En dan komen we natuurlijk op een gebied waar een zekere heer Van den Hout alles van afwist.

Nazi-partij-ideoloog Alfred Rosenberg richtte in juli 1940 in het bezette Parijs de Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg op, die in eerste instantie erop gericht was een Hohe Schule der NSDAP op te richten: een centraal orgaan voor de studie van het nationaalsocialisme. Daarbij zou dan een bibliotheek moeten komen, die Rosenberg onder meer wilde vullen met werken van de zogeheten „vijanden van de partij”, die voor dit doel werden geroofd uit archieven en bibliotheken van Joodse, socialistische, communistische en vrijmetselaarsorganisaties in de bezette gebieden. Die archieven en bibliotheken kwamen beschikbaar toen de eigenaars ervan werden gedeporteerd. Daarbij stuitte de Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg natuurlijk ook al snel op de door de arme slachtoffers achtergelaten kunstwerken. Alle „nobele” doelen om de motieven van de „vijanden van de partij” te bestuderen werden al snel overboord gegooid en het systematisch roven van kunst uit de door de Duitsers veroverde gebieden werd al snel het hoofddoel van de Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg.

De Einsatzstab was onderverdeeld in zes verschillende staven (Sonderstab Musik, Sonderstab Bildende Kunst, Sonderstab Bibliotheksaufbau „Hohe Schule”, Sonderstab Vorgeschichte, Sonderstab Kirchen en Sonderstab Osten. Later kwamen daar nog andere staven bij, zoals de Sonderstab für rassenpolitische Fragen, de Sonderstab Sippenkunde, de Sonderstab Volkskunde, de Sonderstab Presse, enz.. Vanaf 1941 werd de gehele Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg bestuurd door Amt III van het Auβenpolitische Amt der NSDAP in Berlijn.
Zoals gezegd werd het roven van kunst al snel de belangrijkste opdracht van de Einsatzstab, niet in de laatste plaats dankzij de bijzondere belangstelling van de „heren” Hitler en Goering. Eerstgenoemde had het stoutmoedige plan opgevat om na de oorlog in Linz (des Führers in „Mein Kampf” zelfverklaarde geboorteplaats) een enorm museum te bouwen waarin de hoogtepunten van de Europese kunst samengebracht moesten worden, laatstgenoemde wilde zijn buitenverblijf Carinhall opvrolijken met „enkele” kunstwerken: in totaal omvatte Goerings kunstcollectie aan het einde van de oorlog 1375 schilderijen en ruim 200 beelden.
Vooral Frankrijk was rijk bezaaid met kunst; vandaar dat de Sonderstab Bildende Kunst opereerde vanuit het hoofdkwartier in de Rue d’Iéna 54 te Parijs. Deze staf stond ook wel bekend onder de naam Sonderstab Louvre, hetgeen de ambities van de kunstrovers onderstreept, en was verantwoordelijk voor het zorgvuldig verwijderen van kunst uit Frankrijk, de Benelux en, vanaf 1943, Italië. Vanaf najaar 1940 tot zomer 1944 werd alle roofkunst uit West-Europa bijeengebracht in de Galerie Nationale du Jeu de Paume in Parijs. Voor het te bouwen Führermuseum werden 6700 kunstwerken bijeengebracht; dat ons Führertje daarbij naar hartenlust bedrogen werd door zijn handlangers die vaker dan hij naar Parijs konden komen om voor zichzelf te shoppen, behoeft geen betoog: het voorbeeld van Hermann Goering en zijn privé-collectie spreekt boekdelen. Bekende roofwerken waren De aanbidding van het Lam Gods uit Gent en de Brugse Madonna van Michelangelo. Het beroemdste schilderij van Nederland, Rembrandts Nachtwacht, hebben de Duitsers overigens nooit in handen gekregen: het schilderij heeft, samen met andere waardevolle kunstwerken, de oorlogsjaren opgerold en wel doorgebracht in een van de mergelgrotten rondom Maastricht. Onder de kunst uit Oost-Europa moet bovenal de beroemde Barnsteenkamer uit het Catharinapaleis in Tsarskoje Selo (bij Sint-Petersburg) genoemd worden; deze panelen van barnsteen, die oorspronkelijk de muren van een zaal bekleedden, zijn tot op heden nooit teruggevonden.

In totaal zijn er vanuit heel Europa 1,5 miljoen spoorwegwagons richting Duitsland vertrokken. Het Führermuseum was nog niet gereed en bovendien werd Duitsland vrijwel dagelijks gebombardeerd, dus de geroofde kunst moest ergens veilig worden opgeborgen. Ook kunst uit Duitse musea zelf moest in veiligheid gebracht worden, niet alleen vanwege de bombardementen, maar vooral ook vanwege de oprukkende rode Legers, die speciale Trofeeënbrigades hadden opgericht, met exact hetzelfde doel als de Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg bij de nazi’s. Kunst uit de wereldberoemde musea van Dresden werd bijvoorbeeld verdeeld over de burchten van de Königstein in Saksisch Zwitserland, de Sonnenstein in Pirna en de stilgelegde kalkovens in Lengefeld. Voor alle roofkunst uit Europa waren echter meer veilige depots nodig; na de oorlog werden - soms door dom toeval - depots teruggevonden in o.a. Schloβ Neuschwanstein in Zuid-Beieren, klooster Banz in Staffelstein (Noord-Beieren), Schloβ Czernica in Neder-Silezië, klooster Tanzenberg (Karinthië) en verlaten zoutmijnen in Altaussee (Stiermarken). We weten dat er gedurende de Tweede Wereldoorlog uit Frankrijk in totaal een kleine 100.000 kunstwerken zijn verdwenen en dat daarvan na de oorlog zo’n 60% is teruggevonden, oftewel: 40% - bijna de helft - niet. Andere landen laten vergelijkbare percentages zien. Er moeten dus nog heel wat depots in Oostenrijk, Duitsland en de voormalige delen van Duitsland zijn, waarvan de ligging door diverse oorzaken nooit is ontdekt: degenen die de geroofde kunst hebben verstopt zijn overleden, de depots lagen in de voormalige Russische bezettingszone, depots zijn leeggeroofd. En dat is het moment waarop de Amerikaanse piloten Jerry Miller en Dick Parsons ten tonele verschijnen: zij ontdekken per toeval een bunker met kunstschatten, die tussen 1943 en 1945 uit een villa in het dan bezette Noord-Italië zijn geroofd. En dat is natuurlijk helemaal niet zo onmogelijk: zelfs tot op de dag van vandaag duikt er nog af en toe door de nazi’s geroofde kunst op, zoals vorig jaar Portret van een man van de Nederlandse schilder Bartholomeus van der Helst. Twee jaar geleden stond de wereld op z’n kop door de tot op heden niet bevestigde verhalen van een trein vol geroofde kunst in een grot in het Uilengebergte bij Waldenburg (Wałbrzych) in Neder-Silezië. En vijf jaar geleden ontdekte men dat de zoon van de Münchener kunsthandelaar Hildebrand Gurlitt bijna 500 geroofde schilderijen had opgeslagen in zijn huis in Schwabing.

In het leger van de Verenigde Staten bestond tussen 1943 en 1946 de Monuments, Fine Arts and Archives Section (MFAA), die tot doel had de door de nazi’s ontvreemde kunst op te sporen en mogelijk ongeschonden terug te geven aan de eigenaars. De geschiedenis van deze MFAA is door Robert M. Edsel vastgelegd in het boek „The Monuments Men: Allied Heroes, Nazi Thieves and the Greatest Treasure Hunt in History”. In 2014 werd dit boek verfilmd door George Clooney: vooral bij het zien van de ingang van de kopermijn (in werkelijkheid overigens een ijzerertsmijn) bij Siegen bekruipt je een echt „Ali Roos als Arie Baba” gevoel…

Deel twaalf in een serie foto-impressies van de plaatsen van handeling van de Bob Evers-serie.
De Grote Appel heeft Hans Kleppe al een aantal malen binnen z’n gemeentegrenzen mogen begroeten. Uit zijn inmiddels zeer rijk gevulde foto-archief heeft Hans voor ons de volgende foto’s ter beschikking gesteld, uit verschillende jaren en jaargetijden dan altijd.
Opvallend is de foto vanuit het gebouw waar bankier Zonderland… sorry, verkeerde serie; totaal verkeerd… Sunderland temidden van tandartsstoelen resideerde; ondanks aandringen van de rest van de redactie kan of wil Hans maar niet vertellen hoe hij in dat gebouw is gekomen. Maar de foto is de moeite waard.

Kaartje van New York, het voormalige Nieuw-Amsterdam, dat onze voorouders volgens Bob van de Indianen hebben gekocht voor tien kruiken jenever of zoiets. De nummers 1 t/m 9 geven aan waar de foto’s hieronder zijn gemaakt.

Als alles volgens plan was verlopen, hadden Jan en Arie het Vrijheidsbeeld met het eeuwig brandende licht op de vijfde avond na hun afvaart met de „Surfpride” uit Lissabon onder ogen moeten krijgen, maar ja… soms loopt het in het leven net iets anders, zoals wij allen weten: met de „Surfpride” liep het zeer slecht af, met Jan en Arie iets beter, want in „Bizarre klussen met vakantiebussen” hoopt Jan het beroemde beeld van de Franse beeldhouwer Frédéric Auguste Bartholdi eindelijk van dichtbij te kunnen zien, maar helaas... alleen vanuit de verte. (1)

Waar zijn de tijden gebleven dat Charles Lindbergh na zijn solovlucht over de Atlantische Oceaan een triomftocht over Broadway maakte in een fatsoenlijke Lincoln Zephyr? Broadway is vergeven van de bioscopen en theaters, die Amerika in al z’n protserigheid laten zien. Hans hoefde nog niet eens een theater binnen te stappen om dit toppunt van Amerikaanse wansmaak te aanschouwen; het is maar goed dat de Hollander Peter Minuit deze straat Breede Weg doopte, anders had deze monsterlijke limousine niet eens plek gehad om op de hoek te parkeren! (2)

Van geheel andere orde is Wall Street, waar Jan in massatoeristentempo doorheen wordt gejaagd door Suzanne „MacGarrigle” Holden-Vandebuur van United States Tours. Dit classicistische beursgebouw met zijn Korinthische zuilen zou in geen enkele Europese stad hebben misstaan. We zien op deze foto nog net de geveldriehoek met de figurengroep van John Quincy Adams Ward, genaamd „Integrity Protecting the Works of Man”. We treuren met US Tours-toerist Jan Prins mee omdat hem niet wat meer tijd werd gegund om wat voor hem het heiligste stukje Amerika moet zijn nader te bekijken. (3)

Bankier Sunderland, die samen met pa Evers en Sam Houston belangen heeft in een Colombiaanse smaragdmijn, woont in „Bob Evers belegert Fort B” op 220 Park Avenue, maar in „Arie Roos als ruilmatroos” op 220 Park Avenue South, hetgeen iets waarschijnlijker is voor een bemiddelde bankier, ook al heeft hij alleen tandartsstoelen in zijn appartement. Op de momenten dat hij geen RISK speelde (hoe doe je dat trouwens in aan de grond vastgeschroefde tandartsstoelen?), had hij van dit prachtige uitzicht over het Union Square Park kunnen genieten. Helaas is het gebouw geen appartementencomplex, maar een kantoorflat. Hoe Hans erin is geslaagd om hier binnen te dringen, blijft een goed bewaard geheim. (4)

Ook van het Empire State Building, tussen 1931 en 1971 het hoogste gebouw ter wereld, kon Jan niet al te lang genieten. Eén dag in New York, zoals United States Tours had bepaald, is wel érg weinig voor een stad als New York. Maar wie weet: nu Jan, Bob en Arie zich in „Ratzelraadsels bij het château de Faux” eindelijk hebben ontpopt als échte toeristen, maken zij in een van de volgende delen misschien wel tijd vrij om ook New York eens op hun gemakje te gaan bekijken... (5)

Omdat Jan het in het inmiddels afgebroken „Century Hotel” (West 46th Street) niet al te lang uithield, liep hij via het beroemde, maar eerlijk gezegd wat tegenvallende Times Square 42nd Street door tot hij bij de Public Library kwam. (6)

De enorme leeszalen, waar ten tijde van „Bizarre klussen met vakantiebussen” nog meer boeken dan beeldschermen te bekennen waren, zijn inderdaad prachtig; mooie tijden waren dat! Maar aangezien ze er geen beroemde rood-gele exemplaren hebben (en wel bizar veel prutswerkjes van het kaliber dat die arme Peter Stöve moest lezen), maakt Jan dat hij als de raphazen het bij dergelijke dieren behorende pad kiest. Bovendien: het strakke tijdschema van United States Tours, je weet wel… (7)

Links op de foto zien wij het beroemde „Sherry-Netherland Hotel”, waar Bob met zijn oom logeerde… tot het hem begon te vervelen en hij de hete stad ontvluchtte. Het 171 meter hoge gebouw telt slechts 50 hotelkamers en -suites en is een van de duurste hotels van New York (kamers vanaf 329 dollar per nacht!), zodat het geen verwondering wekt dat Juan Cardozo in „Nummer Negen seint New York” de zaak niet helemaal vertrouwt. Ons rest alleen nog de vraag hoe Bob en zijn oom de generaal aan kamernummer 419 komen als het hotel maar zo weinig kamers en -suites heeft, verdeeld over 24 van de 38 verdiepingen? (8)

In dure hotels als het „Sherry-Netherland Hotel” geeft men niet graag inlichtingen over gasten, dus er rest Jan en Arie weinig anders dan mistroostig naar de bomen in Central Park te staren, voor zij op het idee komen om een taxi te praaien en naar „The Seven Seas” (met die verlichte driemaster voor het raam, je weet wel...) op 2nd Avenue te rijden. Ook in „Bizarre klussen met vakantiebussen” krijgt Jan de kans om naar Central Park te staren; maar vooral niet te lang: United States Tours, je weet wel… (9)